Potwierdził to [b]NSA w wyroku z 27 stycznia 2009 r. (I FSK 1828/07)[/b].
Spółka miała wątpliwości, czy może rozliczyć faktury korygujące w miesiącu ich wystawienia niezależnie od potwierdzenia odbioru przez kontrahentów. Wskazała przy tym, że § 16 ust. 4 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r., który uzależniał możliwość uwzględnienia faktur korygujących przy obliczaniu obrotu od potwierdzenia ich odbioru przez kontrahenta, wykraczał poza zakres upoważnienia ustawowego. Przepisy ustawy nie przewidywały bowiem takiego warunku.
Organy podatkowe nie zgodziły się z tym stanowiskiem i wskazały na jednoznacznie brzmiący § 16 ust. 4 rozporządzenia. Zdaniem fiskusa w tej sprawie nie było przesłanek, aby pominąć przepis rozporządzenia.Spółka wniosła skargę do WSA, który uchylił decyzję oraz poprzedzające ją postanowienie organu I instancji. Sąd uznał, że minister finansów przekroczył delegację ustawową i przepisy § 16 ust. 4 rozporządzenia wykraczają poza zakres upoważnienia ustawowego, a ponadto były niezgodne z art. 29 ustawy o VAT.
Sprawa trafiła do NSA, który oddalił skargę kasacyjną. Podkreślił, że [b]minister finansów przekroczył zakres upoważnienia ustawowego i w sposób niedopuszczalny przerzucił obowiązki kontrolne na samych podatników. [/b]WSA prawidłowo interpretował § 16 ust. 4 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. i wskazał na jego niekonstytucyjność. Sądy administracyjne mają obowiązek stosować konstytucję przy interpretacji przepisów i przy określaniu zakresu obowiązków podatkowych mogą pominąć przepis rangi podustawowej.
[i] Autorka jest członkiem Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte[/i]
[ramka][b]Komentuje Tomasz Siek - menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego firmy Deloitte (biuro w Warszawie)[/b]
Wyrok NSA potwierdził ugruntowaną już linię orzecznictwa uznającą § 16 ust. 4 rozporządzenia za niezgodny z konstytucją oraz wskazującą na obowiązek stosowania jej przy interpretacji przepisów podatkowych. Wskazany przepis, który obowiązywał do 30 listopada 2008 r., nakładał na podatników obowiązek posiadania potwierdzenia odbioru faktur korygujących, jako warunek obniżenia kwoty podatku należnego na podstawie takich faktur. Regulacja ta została jednak uznana przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodną z konstytucją oraz ustawą o VAT [b](wyrok z 11 grudnia 2007 r., U6/06)[/b]. Na podstawie wyroku TK zapadło już wiele orzeczeń sądów administracyjnych.
Warto jednak zwrócić uwagę, że w wyniku nowelizacji ustawy o VAT, która weszła w życie 1 grudnia 2008 r., zasada wyrażona w § 16 ust. 4 rozporządzenia, niestety, nie została zmieniona. Odpowiednie regulacje zostały tylko podniesione do rangi ustawowej. Nowy ust. 4a art. 29 ustawy o VAT nadal utrzymuje obowiązek zbierania potwierdzeń otrzymania faktur korygujących w wypadku zmniejszenia podstawy opodatkowania.
Przepis ten budzi wątpliwości co do zgodności z prawem wspólnotowym. Przede wszystkim należy wskazać, że art. 73 i 90 dyrektywy 2006/112/WE nie uzależnia prawa do skorzystania z możliwości obniżenia podatku należnego o wartość udzielonych rabatów (zmniejszeń ceny) od wymogu posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez kontrahenta. Jeśli udzielenie kontrahentowi rabatu nie jest sporne a uzyskanie potwierdzenia niemożliwe lub znaczenie utrudnione, uzależnienie zmniejszenia podatku należnego od kwestii technicznych narusza zasadę neutralności VAT. Takie regulacje uniemożliwiają podatnikowi ustalenie podstawy opodatkowania na poziomie kwoty efektywnie otrzymanego wynagrodzenia, które zgodnie z orzecznictwem ETS jest wartością subiektywną, tzn. rzeczywiście otrzymaną w konkretnym przypadku.[/ramka]
