Byłoby to korzystne dla polskich przedsiębiorców i miało wpływ na zmniejszenie cen, a więc i na pobudzenie konsumpcji – stwierdza w wystąpieniu do ministra finansów.

Wśród państw członkowskich Unii Europejskiej tylko sześć (Belgia, Dania, Finlandia, Irlandia, Polska i Szwecja) ma stawkę podstawową przekraczającą 20 proc.

Polska stawka 22 proc. jest wyższa od stosowanych u naszych sąsiadów; w Niemczech, Czechach i na Słowacji wynosi ona 19 proc., na Litwie – 18 proc.

W wyniku ujednolicania stawek podatkowych w państwach Unii została wprowadzona dolna granica stawki podstawowej – ale bez wyznaczania jej najwyższego poziomu. Wypracowano także zasady stosowania stawek obniżonych, lecz nie mają one charakteru docelowego.

Dyrektywa Rady Unii Europejskiej nr 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej przewiduje dwa rodzaje stawek: podstawową i obniżoną. Od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2010 r. podstawowa stawka VAT nie może być niższa niż 15 proc. Państwa członkowskie mogą więc same ustalić wysokość stawki podstawowej powyżej 15 proc.

Z zestawienia Komisji Europejskiej wynika, że najwyższa stawka – 25 proc. obowiązuje w Danii i Szwecji. Państwa ze stawką 22 proc. to Polska i Finlandia, 21 proc. mają Irlandia i Belgia, 20 proc. – Austria, Węgry, Słowenia, Bułgaria, Włochy i Portugalia. W pozostałych państwach UE wysokość stawki podstawowej oscyluje między 15 proc. (Cypr, Luksemburg) a 19,6 proc. (Francja). Hiszpania ma 16 proc., Wielka Brytania – 17,5 proc., Litwa, Łotwa Estonia, Malta – 17,5 proc., Holandia – 19 proc.

Większość państw stosuje poza tym stawki obniżone (Polska – 3 proc.), np. na dostawy gazu ziemnego, energii elektrycznej, energii cieplnej oraz na usługi pracochłonne, jak również stawki zerowe (m.in. Polska).

1 stycznia 2010 r. nastąpią jednak istotne zmiany wynikające m.in. z dyrektywy Rady 2008/9/WE określającej szczegółowe zasady zwrotu VAT podatnikom mającym siedzibę w innym państwie członkowskim. Jednocześnie trwają prace nad wprowadzeniem jednolitych zasad stosowania obniżonych stawek VAT przewidzianych w przepisach przejściowych. Dotyczy to również Polski. Państwa członkowskie UE utracą 1 stycznia 2011 r. prawo do stosowania stawek obniżonych, przewidzianych w przepisach przejściowych dyrektywy nr 2006/112/WE.

Nie wiadomo, jakie zasady obniżonych stawek zostaną zaproponowane i przyjęte, ale zastrzeżenia do kolejnego ich przedłużania mogą mieć państwa, które ich nie stosują lub stosują na małą skalę. A ponieważ do przedłużenia w Polsce po 30 kwietnia 2008 r. (jak również w Czechach, Słowenii, na Cyprze i Malcie) stawek obniżonych do końca 2010 r. doszło w wyniku porozumienia związanego z deklaracją, że przedłużenie następuje po raz ostatni, należy liczyć się z utratą takiej możliwości. Polsce nie udało się przedłużyć tego okresu do 2012 r.

[b]Zdaniem rzecznika wątpliwe jest, czy uzyskamy ponownie aprobatę państw członkowskich dla stosowania stawek obniżonych po 31 grudnia 2010 r. Choć więc sytuacja budżetu państwa nie jest łatwa, należałoby rozważyć możliwość obniżenia stawki podstawowej. [/b]