Tak orzekł WSA w Rzeszowie w wyroku z 19 lutego 2008 r. (I SA/Rz 919/07).

Spółka prowadziła wymianę handlową z partnerem włoskim. Zrobiła rozliczenie korekty VAT, nie mając potwierdzenia odbioru faktury korygującej od kontrahenta zagranicznego. Po przeprowadzonej kontroli urząd skarbowy stwierdził, że spółka nie mogła skorzystać z uprawnienia do obniżenia kwoty zobowiązania podatkowego VAT, o którym mowa w art. 29 § 4 ustawy o VAT, bo nie miała potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Obowiązek taki nakłada § 16 ust. 4 rozporządzenia ministra finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. Spółka odwołała się do izby skarbowej. Ta jednak utrzymała decyzję w mocy. Spółka złożyła więc skargę do WSA.

Sąd uchylił zaskarżoną decyzję, powołując się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 11 grudnia 2007 r. (U 6/06) (zobacz „Potwierdzanie rabatów niezgodne z konstytucją"). TK stwierdził w nim, że § 16 ust. 4 wspomnianego rozporządzenia, uzależniający prawo do obniżenia kwoty podatku należnego od posiadania potwierdzenia odbioru faktury, jest niezgodny z art. 29 ust. 4 ustawy o VAT oraz z art. 92 ust. 1 i art. 217 konstytucji. Trybunał przyjął, że materia zawarta w § 16 ust. 4 powinna być określona w ustawie. Rozporządzenie w zakresie, w jakim uzależnia prawo do obniżenia kwoty podatku należnego od posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej, jest również niezgodne z ustawą o VAT, która określa sposoby rozliczania tego podatku. Sąd biorąc pod uwagę wyrok TK orzekł, że podatnik miał prawo do obniżenia podatku należnego na podstawie faktury korygującej, mimo że nie miał potwierdzenia jej odbioru przez kontrahenta.

Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Niekonstytucyjność § 16 ust. 4 rozporządzenia w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, nie budzi obecnie wątpliwości. Trybunał Konstytucyjny stwierdzając niekonstytucyjność tego przepisu, odroczył utratę jego mocy na maksymalny, 12-miesięczny okres. W kontekście wyroku TK stanowisko sądu jest niewątpliwie korzystne dla podatników. Wpisuje się ono we wcześniejszą, choć niestety niejednolitą, praktykę sądów administracyjnych, które odmawiały stosowania omawianej regulacji (lub analogicznych przepisów wcześniej obowiązujących).

Podatnicy, zmniejszając podatek należny na podstawie wystawionej faktury korygującej, gdy nie mają potwierdzenia, że ich kontrahent otrzymał taką fakturę, ciągle jednak muszą liczyć się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi. Wprawdzie szanse na jego wygranie przed sądem wydają się duże (tym bardziej że korzystne dla podatników stanowisko zaprezentowane w komentowanym wyroku zostało ostatnio potwierdzone w wyroku WSA w Warszawie, III SA/Wa 30/08). Nie można jednak wykluczyć, że na tle konkretnego stanu faktycznego sąd administracyjny oprze werdykt na postanowieniach § 16 ust. 4 wspomnianego wcześniej rozporządzenia, uznając, że są to przepisy ciągle obowiązujące.

Warto zauważyć, że w projekcie nowelizacji ustawy o VAT ogłoszonym przez Ministerstwo Finansów zamieszczone są postanowienia, które przenoszą do ustawy treść przepisu rozporządzenia zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny. Zastrzeżenia może budzić jednak pewien automatyzm, a jednocześnie niepełność rozwiązań zaproponowanych w nowelizacji ustawy. Projekt nowelizacji zdaje się między innymi pomijać podnoszoną zarówno w orzecznictwie sądów administracyjnych, jak i w wyroku Trybunału pozycję podatnika, który bez własnej winy nie jest w stanie uzyskać potwierdzenia, że jego kontrahent otrzymał fakturę korygującą.