Zawiera on także propozycje zmian tych regulacji w obowiązującej od 1 marca 2009 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4547DB6769952929409B80E6D7756B47?n=1&id=296270&wid=336696]ustawie akcyzowej[/link], których funkcjonowanie budzi wątpliwości.
[srodtytul]Elektroniczne dokumenty ADT[/srodtytul]
Podstawową zmianą, którą wprowadza nowa dyrektywa horyzontalna, jest utworzenie elektronicznego systemu obiegu dokumentów w przypadku wysyłania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.
Papierowe administracyjne dokumenty towarzyszące (ADT) zostaną zastąpione elektronicznymi (tzw. e-ADT), które będą przesyłane od wysyłającego wyrób akcyzowy (np. prowadzącego skład podatkowy, zarejestrowanego wysyłającego) za pośrednictwem organów państwa członkowskiego wysyłki i odbioru do przedsiębiorcy odbierającego wyroby (np. prowadzącego skład podatkowy, zarejestrowanego odbierającego).
Tą samą drogą będzie przesyłane potwierdzenie odbioru tych wyrobów przez odbiorcę.
W rezultacie również objęcie wysyłki zabezpieczeniem akcyzowym będzie odbywać się w systemie, a w momencie uzyskania potwierdzenia jej dotarcia do odbiorcy zdjęcie zabezpieczenia będzie również automatyczne. Papierowe ADT będą stosowane tylko w czasie niedostępności systemu elektronicznego.
Projekt zakłada, że system zacznie być stosowany przez Polskę nie później niż do końca 2010 r. Informacja o jego funkcjonowaniu ma być podana przez ministra finansów w Biuletynie Informacji Publicznej.
[srodtytul]Zabezpieczenie akcyzowe[/srodtytul]
Projekt rozszerza listę podmiotów zobowiązanych do złożenia zabezpieczenia akcyzowego o właściciela wyrobów akcyzowych, który przechowuje je w składzie podatkowym prowadzonym przez inny podmiot (tzw. obcy skład podatkowy).
Jednocześnie, przy spełnieniu określonych warunków, właściciel wyrobów może być zwolniony z obowiązku złożenia tego zabezpieczenia.
[b]Projekt ustala również zamkniętą listę podmiotów, które będą mogły złożyć zabezpieczenie akcyzowe zamiast podmiotu do tego zobowiązanego. Będą to: przewoźnik, spedytor, właściciel wyrobów akcyzowych, ich odbiorca. [/b]Dotychczas lista ta była otwarta.
Projekt zakłada liczne zmiany w zwolnieniach z akcyzy. Doprecyzowuje obecne regulacje, ale również dostosowuje je do potrzeb obrotu.
Do najważniejszych nowych rozwiązań należy zaliczyć: rozszerzenie pojęcia ubytków, wprowadzenie zwolnienia wyrobów całkowicie zniszczonych, wprowadzenie możliwości zwrotu wyrobów zwolnionych.
[srodtytul]Ubytki wyrobów energetycznych[/srodtytul]
Pojęcie ubytków zostało rozszerzone o wszelkie straty, objętych zwolnieniem z akcyzy ze względu na przeznaczenie, wyrobów energetycznych przemieszczanych, jak również magazynowanych (w przypadku podmiotu pośredniczącego).
Wprowadzenie tych regulacji spowoduje więc konieczność wystąpienia przez korzystających ze zwolnienia o określenie norm dopuszczalnych ubytków. Ubytki przekraczające normy będą opodatkowane.
Zwolnione z opodatkowania mają być wyroby akcyzowe, które zostały całkowicie zniszczone, a więc takie, które nie mogą już być wykorzystane jako wyroby akcyzowe. Zwolnienie będzie przysługiwało jedynie wtedy, gdy zniszczenie będzie efektem zdarzenia losowego bądź siły wyższej. Ciężar udowodnienia tych okoliczności będzie spoczywał na podatniku.
[srodtytul]Zwrot wyrobów zwolnionych[/srodtytul]
Ustawa o akcyzie nie regulowała sytuacji zwrotu wyrobów akcyzowych, które były zwolnione z opodatkowania ze względu na przeznaczenie.
Możliwość zwrotu bez naruszenia warunków zwolnienia była więc problematyczna, choć organy podatkowe pod pewnymi warunkami ją dopuszczały (zob. np. [b]interpretacja ministra finansów z 4 listopada 2009 r. IPPP3/443-751/09-4/SM)[/b].
Projekt wprowadza stosowne regulacje i precyzuje, że zwrot będzie następował na podstawie dokumentu dostawy. Szczegółowe warunki i tryb dokonywania takich zwrotów zostaną określone w rozporządzeniu wykonawczym.
[srodtytul]Zarejestrowany odbiorca i wysyłający[/srodtytul]
Projekt w miejsce zarejestrowanego i niezarejestrowanego handlowca wprowadza zarejestrowanego odbiorcę.
Będzie nim podmiot uprawniony do nabywania wewnątrzwspólnotowego bądź jednokrotnego nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.
Wprowadzona została również zupełnie nowa instytucja: zarejestrowany wysyłający. Będzie to podmiot uprawniony do wysyłki importowanych wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.
Uzyskanie obu statusów będzie wymagało spełnienia szczegółowo określonych warunków i uzyskania stosownego zezwolenia.
Przedsiębiorcy posiadający obecnie status zarejestrowanego bądź niezarejestrowanego handlowca będą z mocy prawa uznawani za podmioty posiadające stosowny status zarejestrowanego odbiorcy.
[srodtytul]Wiążące informacje taryfowe (WIT)[/srodtytul]
W ustawie o akcyzie ustawodawca przyjął jednolitą klasyfikację wyrobów według nomenklatury CN. Zaklasyfikowanie wyrobu niesie ze sobą daleko idące konsekwencje na gruncie akcyzy.
W zależności od tego dany wyrób może m.in. być wyrobem akcyzowym bądź nie, podlegać zwolnieniu z opodatkowania, zerowej stawce podatku, procedurze zawieszenia poboru akcyzy.
Prawidłowa klasyfikacja jest więc kwestią niesłychanie istotną, ale jednocześnie, w związku ze złożonością budowy nomenklatury scalonej, niezwykle problematyczną dla podatników akcyzy.
W projekcie proponuje się rozwiązanie tego problemu poprzez umożliwienie podatnikom korzystania z wiążącej informacji taryfowej (WIT). Jest to instytucja prawa celnego. W informacji organy celne dokonują klasyfikacji danego wyrobu, m.in. według nomenklatury CN.
Klasyfikacja ta jest wiążąca w relacji między organami celnymi a przedsiębiorcą, któremu udzielono informacji.
Projektowana regulacja pozwoli więc podatnikom akcyzy wnioskować do organu celnego o dokonanie wiążącej klasyfikacji każdego wyrobu według nomenklatury CN.
Uzyskana klasyfikacja będzie miała zastosowanie w obrocie krajowym i wewnątrzwspólnotowym.
[srodtytul]Podatek zapłaci ten, kto zużył energię[/srodtytul]
W projekcie zajęto się luką, która niezamierzenie pojawiła się w obecnie obowiązującym katalogu czynności opodatkowanych. Chodzi o zużycie energii elektrycznej nabytej przez podmiot posiadający jedynie koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej.
Gdy okazało się, że takie zużycie zgodnie z literalnym brzmieniem ustawy nie będzie podlegać opodatkowaniu, Ministerstwo Finansów wydało 31 marca 2009 r. interpretację ogólną, w której przedstawiło niepoparty brzmieniem ustawy pogląd, że dostawa energii do podmiotu mającego jedynie koncesję na wytwarzanie, która ma być przez niego zużyta na potrzeby własne, podlega akcyzie. Interpretacja ta spotkała się z szeroką krytyką.
W myśl nowych przepisów zużycie takie będzie opodatkowane przez podmiot zużywający.
Ministerstwo przewidziało również przepis przejściowy, zgodnie z którym przedsiębiorcy, którzy dostarczają energię do podmiotów posiadających jedynie koncesję na wytwarzanie, są zobowiązani do wykazania kwoty akcyzy należnej od energii elektrycznej dostarczonej przed dniem wejścia w życie nowelizacji do podmiotu posiadającego jedynie koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej.
Przepis ten jest próbą ukonstytuowania interpretacji z 31 marca 2009 r. i może wywołać spory między organami skarbowymi a podatnikami, którzy nie zgodzili się z taką wykładnią.
[srodtytul]Rezygnacja z wpłat miesięcznych[/srodtytul]
Kolejną istotną zmianą jest rezygnacja z z systemu wpłat miesięcznych od dostaw na terytorium kraju. Obecny system budzi wiele kontrowersji i przysparza duże trudności spółkom zajmującym się obrotem energią. Systemy billingowe nie są przygotowane do wymogów ustawy o akcyzie.
Projekt przewiduje, że akcyza będzie należna od energii dostarczonej z chwilą jej wydania, które zostało udokumentowane fakturą bądź innym dokumentem, z którego będzie wynikać zapłata należności za dostarczoną energię (np. blankiet bądź faktura prognozowa).
Natomiast moment, w którym należy zadeklarować akcyzę, uzależniono jedynie od momentu upływu terminu płatności za energię elektryczną.
Dodatkowo usunięto z wymogów ewidencyjnych obowiązek wskazywania daty upływu terminu płatności i kwoty należnej akcyzy oraz wprowadzono z pozoru kosmetyczne zmiany w zakresie danych, które mają być raportowane w ewidencji.
Dotyczy to przede wszystkim ilości energii zwolnionej, po nowelizacji może się bowiem okazać, że niektóre firmy mogą mieć problem ze spełnieniem wymogu, by ilość ta nie mogła być szacowana przez np. użycie metod bilansowych.
[srodtytul]Nielegalny pobór opodatkowany[/srodtytul]
Ponadto w nowych przepisach ma być uregulowane wprost, że nielegalny pobór energii elektrycznej nie jest stratą powstałą w trakcie przesyłu bądź dystrybucji, a tym samym podlega opodatkowaniu.
Operator sieci będzie określał szacunkową ilość skradzionej energii i po zidentyfikowaniu, kto dokonał kradzieży, będzie zobowiązany powiadomić naczelnika urzędu skarbowego, bo to ten podmiot będzie zobowiązany do zapłaty należnej akcyzy. System ten ma zatem charakter penalizujący nielegalny pobór energii.
Wśród innych porządkujących, ale ważnych i potrzebnych zmian na pewno należy wskazać wprowadzenie przepisu, który wprost mówi o jednokrotności poboru akcyzy od energii elektrycznej (oznacza to koniec z wątpliwościami, czy refaktura energii przez nabywcę końcowego podlega opodatkowaniu) oraz wykreślenie z zakresu zwolnienia energii zużytej w produkcji energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu warunku, że zużycie to ma nastąpić w elektrociepłowni.
Niestety, projektowana nowelizacja przepisów o stosowaniu zwolnień z akcyzy została ograniczona tylko do tego aspektu. Nadal więc podatnicy będą zmagać się w sporach z organami, jak szeroko należy rozumieć pojęcie „zużycie w procesie produkcji”, czy zwolnieniu podlegają również zużycia pośrednio produkcyjne, czy nie.
[srodtytul]Samochody osobowe[/srodtytul]
Zmiany dotyczące samochodów osobowych koncentrują się na trzech obszarach. Przede wszystkim projekt zakłada rezygnację z obowiązku składania kwartalnych deklaracji podsumowujących informujących o samochodach nabywanych i dostarczanych wewnątrzwspólnotowo.
Przewiduje się też zniesienie powstawania obowiązku podatkowego w odniesieniu do nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu lub jego sprzedaży (gdy był wyprodukowany w kraju), jeśli zostanie wyeksportowany lub dostarczony wewnątrzwspólnotowo w terminie 14 dni od nabycia wewnątrzwspólnotowego lub sprzedaży.
W praktyce podmioty, które nabywają samochody z UE lub produkują w kraju w celu ich wywozu poza Polskę, nie będą zobowiązane do zapłaty akcyzy, a następnie jej odzyskiwania, jak to jest obecnie.
Mają być również wprowadzone tzw. zbiorcze potwierdzenia zapłaty akcyzy, wystawiane przez organy celne, które będą wydawane firmom dokonującym wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodów osobowych na rzecz autoryzowanych salonów.
Dodatkowo będą one mogły przekazywać autoryzowanym salonom kopię takiego dokumentu. Dotychczasowe regulacje wymagały wystawiania przez organy celne potwierdzeń zapłaty akcyzy dotyczących jednego samochodu, co skutkowało znacznym obciążeniem administracyjnym zarówno organów celnych, jak i podatników.
[ramka][b]Wdrożenie dyrektywy i doprecyzowanie przepisów [/b]
[b]Komentuje Radosław Pietrzak, menedżer w firmie Deloitte:[/b]
Projektowane zmiany mają dwojaki charakter.
Z jednej strony wynikają z konieczności wdrożenia do polskiej ustawy regulacji zawartych w tzw. nowej [b]dyrektywie horyzontalnej (nr 2008/118/WE)[/b].
Z drugiej – kilka miesięcy funkcjonowania nowej ustawy akcyzowej (obowiązującej od 1 marca 2009 r.) wykazało, że nie jest ona doskonała i wymaga poprawek, tego dotyczy druga kategoria zmian.
Ze zmian związanych z wdrożeniem dyrektywy na uwagę zasługują dwie. Pierwsza dotyczy wprowadzenia elektronicznego systemu obiegu dokumentów w przypadku wysyłania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy.
Co warte podkreślenia, będzie to jednolity system w całej UE. Druga zmiana dotyczy wprowadzenia instytucji zarejestrowanego wysyłającego, co w praktyce pozwoli objąć procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby importowane (obecne regulacje pozwalają stosować tę instytucję w wąskim zakresie).
W drugiej kategorii zmian najważniejszymi wydają się te dotyczące energii elektrycznej. Przede wszystkim zrezygnowano ze stosowania tzw. wpłat miesięcznych (zaliczek na podatek), przepis ten był wyjątkowo nieprecyzyjny.
Wprowadzono również wprost zasadę jednorazowego opodatkowania akcyzą energii elektrycznej; w obecnych przepisach brak takiej regulacji, co w niektórych przypadkach skutkuje jej podwójnym opodatkowaniem.
Uregulowano wreszcie sytuację przedsiębiorców posiadających koncesję wyłącznie na wytwarzanie energii elektrycznej poprzez wskazanie, że będą oni podatnikami akcyzy od energii nabywanej a następnie zużywanej na potrzeby własne.
Obecnie występuje luka w przepisach i w takiej sytuacji nikt nie jest zobowiązany do zapłaty akcyzy, choć organy podatkowe bezpodstawnie twierdzą, że podatnikiem powinien być sprzedawca.[/ramka]
[i]Autorka jest doradcą podatkowym, menedżerem w firmie Deloitte
Autor jest aplikantem radcowskim, konsultantem w tej firmie[/i]
[ramka][b][link=http://www.rp.pl/temat/418988.html]Zobacz cały poradnik[/link] [/b][/ramka]
