Polskie przepisy bardzo szeroko określają zakres opodatkowania wyrobów przeznaczonych do wytwarzania energii cieplnej. Moim zdaniem jest to niezgodne z regulacjami unijnymi.

Ustawa z 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym (DzU nr 29, poz. 257 ze zm.)

wprowadziła w art. 62 ust. 2 następującą definicję: „Olejami opałowymi są również inne wyroby, z wyjątkiem węgla, koksu, torfu i innych porównywalnych z nimi węglowodorów stałych oraz gazu ziemnego, służące do celów opałowych; ciężkimi olejami opałowymi są oleje opałowe, w których zawartość siarki przekracza 3 proc.”. Stosując literalną wykładnię, dochodzimy do wniosku, że „olejem opałowym” jest dosłownie wszystko, co nie jest węglem, koksem, torfem, gazem ziemnym oraz węglowodorem stałym, a przeznaczone jest na cele opałowe. Olejami opałowymi w rozumieniu ustawy są więc np. utylizacyjne tłuszcze zwierzęce, kwasy tłuszczowe, gliceryna, frakol, plastyfikatory, a nawet brykiet z odpadów drewna lub słomy i zwykły leśny chrust, o ile spełnia definicję wyrobu.

Taką zresztą wykładnię potwierdzają nie tylko jednolite w tym zakresie interpretacje organów podatkowych (np. decyzja dyrektora Izby Celnej w Kielcach z 29 czerwca 2007 r., 340000-WPA-9116-27/07), ale również sądy administracyjne (np. wyrok WSA w Kielcach z 15 listopada 2007 r., I SA/Ke 454/07, oraz wyroki WSA w Rzeszowie z 29 stycznia 2008 r., I SA/Rz 373/07 i I SA/Rz 826/ 07). Organy i sądy wywodzą swoje stanowisko z art. 2 ust. 3 dyrektywy energetycznej (dyrektywa Rady 2003/96/WE z 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej oraz dyrektywa Rady 2004/74/WE z 29 kwietnia 2004 r. zmieniająca dyrektywę 2003/96/WE w zakresie możliwości stosowania przez określone państwa członkowskie czasowych zwolnień lub obniżek poziomu opodatkowania na produkty energetyczne i energię elektryczną).

Tymczasem analiza przepisów dyrektywy prowadzi do innych wniosków. W art. 2 ust. 1 dyrektywy zdefiniowano pojęcie „produktów energetycznych” według kodów CN. Jest to katalog zamknięty. W ust. 3 art. 2, gdzie rzekomo następuje otwarcie tego katalogu, w zdaniu pierwszym mowa jest wyłącznie o takich produktach energetycznych, zdefiniowanych w ust. 1, których poziom opodatkowania nie został określony w dyrektywie. Nie jest więc to „generalne otwarcie” katalogu produktów energetycznych, ale odniesienie się do tych, dla których nie przewidziano w dyrektywie stawek podatkowych. W drugim zdaniu ust. 3 jest zawarta, co prawda, ogólna reguła opodatkowania wszelkich produktów, ale po pierwsze – nie jest to otwarcie katalogu, lecz włączenie określonych produktów do katalogu produktów opodatkowanych, a po drugie – dotyczy to wyłącznie produktów wykorzystywanych jako paliwa silnikowe.

O słuszności tej wykładni przemawia również zdanie trzecie ust. 3, które brzmi: „Oprócz podlegających opodatkowaniu produktów wymienionych w ust. 1, wszelkie inne węglowodory, z wyłączeniem torfu, przeznaczone do wykorzystania, oferowane na sprzedaż lub wykorzystywane do ogrzewania, podlegają opodatkowaniu według stawki przyjętej dla równoważnego produktu energetycznego”. Zakładając, jak to zrobiły organy podatkowe i sądy, że ogólna reguła opodatkowania zawarta jest w zdaniu pierwszym ust. 3, dochodzimy do wniosku, że zdanie trzecie tego ustępu jest absolutnie zbędne. Takie założenie jest jednak sprzeczne z podstawą każdej wykładni prawa, czyli zasadą racjonalności normodawcy. Co więcej, z treści przytoczonego przepisu dyrektywy wynika, że to polska ustawa o podatku akcyzowym jest sprzeczna z dyrektywą w zakresie, w jakim w art. 62 ust. 2 zwalnia z opodatkowania węglowodory stałe porównywalne z węglem, koksem i torfem.

Powoływanie się zatem w uzasadnieniach wyroków sądowych oraz w interpretacjach organów podatkowych na art. 2 ust. 3 dyrektywy energetycznej jako na podstawę do wykładni art. 62 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym jest daleko idącym uproszczeniem. Ponadto w interpretacjach organów podatkowych stwierdzono np. konieczność opodatkowania podatkiem akcyzowym kwasów tłuszczowych o kodzie CN 3823 czy gliceryny o kodzie CN 1520, przeznaczonych do wytwarzania energii cieplnej, co jest sprzeczne z art. 1 i 2 dyrektywy energetycznej, gdyż nie są to ani produkty energetyczne w rozumieniu dyrektywy, ani węglowodory.

Autor jest doradcą podatkowym