Odpowiada Anna Krakowiak, prawnik, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy, oddział Wrocław:
Pytanie czytelnika sformułowane jest dość ogólnie, więc nie posiadamy wszystkich szczegółowych informacji (jak chociażby orientacyjna wartość mieszkania i domu, forma i sposób prowadzenia działalności gospodarczej), które pozwoliłyby w pełni ocenić sytuację czytelnika i wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie.
Generalnie, gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wtedy ma on prawo zaliczyć go do tzw. środków trwałych i może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nieruchomości, którą ustalił w takiej proporcji, w jakiej pozostaje jego udział we współwłasności. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących współwłasność majątkową małżonków. Składniki majątku wykorzystywane w działalności gospodarczej przez jednego z małżonków, choć są również własnością drugiego małżonka, podlegają pełnej amortyzacji u małżonka, który wykorzystuje je do prowadzonej działalności.
Przeniesienie z majątku prywatnego do firmowego odbywa się poprzez wpisanie nieruchomości do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, której obowiązek prowadzenia wynika z ustawy o PIT. Podatnik powinien też sporządzić oświadczenie dokumentujące sam fakt przeniesienia, jak też zawierające podstawowe informacje o przenoszonym przedmiocie.
Jeżeli czytelnik ma zamiar przeznaczyć na prowadzenie działalności gospodarczej cały dom – wyłączona zostanie funkcja mieszkalna – nie będzie miało znaczenia, iż stanowi on współwłasność z żoną. Zakładając, iż dom ma większą wartość niż mieszkanie – korzystniejsze będzie wprowadzenie do majątku firmy właśnie domu (z uwagi na możliwość wyższych odpisów).
Wycena tej nieruchomości będzie uzależniona od sposobu, w jaki dana nieruchomość znalazła się w majątku czytelnika. Jeśli dom został kupiony, wyceny należałoby dokonać według ceny nabycia. Jeśli czytelnik dom budował – według kosztów wytworzenia, jednak z wartością nieodbiegającą od cen rynkowych (wyceny dokonuje rzeczoznawca). Jednakże pojawiają się interpretacje, iż przeniesienie przedmiotu dotychczas wykorzystywanego jedynie dla celów prywatnych poprzez jego wpisanie do ewidencji środków trwałych stanowi nabycie „w inny nieodpłatny sposób”, o którym mowa w art. 22g ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. A wtedy wartością początkową byłaby wartość rynkowa z dnia nabycia. Jeśli czytelnik chciałby jednak w domu także mieszkać, wtedy należałoby dokonać stosownego rozgraniczenia i czytelnik mógłby wprowadzić do majątku firmy jedynie tę część domu, która służy prowadzeniu działalności.
Należy zwrócić uwagę, iż w lokalu znajduje się zazwyczaj jeden licznik wody, gazu, prądu itp., co stwarza problem praktyczny związany z dokonaniem podziału kosztów na cele prywatne i cele działalności gospodarczej. Urzędy skarbowe uznają, że koszty wynikające z otrzymanych faktur za media powinny być zaliczane do kosztów podatkowych w proporcji, którą stanowi stosunek powierzchni wykorzystywanej na działalność gospodarczą w całej powierzchni mieszkania. Zatem wszelkie koszty (opłaty za energię elektryczną itp.) jedynie w części mogłyby podlegać odliczeniom, a dodatkowo mogłoby nastręczać to czytelnikowi problemów w prawidłowym rozliczeniu (formalnych, a także czysto technicznych – zdarza się jednak, iż urzędy wymagają np. podłączenia dwóch liczników ciepła).Dodatkowo należy pamiętać, że wykorzystując część mieszkania na potrzeby działalności gospodarczej, trzeba od tej części zapłacić wyższy podatek od nieruchomości, co w efekcie może spowodować, że nieopłacalne będzie zaliczanie części wydatków w koszty firmy.Zakładając, że czytelnik mieszka w domu z rodziną, a mieszkanie nie jest w żaden sposób zagospodarowane, łatwiejsze formalnie i korzystniejsze, także z uwagi na późniejsze rozliczenia, wydaje się wprowadzenie do majątku firmy mieszkania.
