Wynajem pokoi lub domków letniskowych dla wczasowiczów, czemu często towarzyszą usługi wyżywienia przyjmowanych gości, nierzadko przekracza zakres, rozmiar lub nie spełnia innych warunków pozwalających na zwolnienie z opodatkowania, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 43 ustawy o PIT. Jest ono bowiem obwarowane licznymi warunkami, o czym pisaliśmy w poprzednim numerze DF. Gdy wynajmujący pokoje gościnne nie korzysta z tego zwolnienia, konieczne jest rozważenie sposobu opodatkowania dochodów z wynajmu. Dochody te kwalifikowane są jako pochodzące z pozarolniczej działalności gospodarczej, co oznacza, że podatnikowi przysługuje możliwość wyboru opodatkowania ich według:
- zasad ogólnych,
- podatku liniowego,
- ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
- karty podatkowej.
Przyjęcie jednej z tych możliwości wiąże się zarówno ze sposobem ustalania wysokości podatku, jak i obowiązkami w zakresie prowadzenia wymaganych ksiąg i ewidencji. W pierwszych dwóch przypadkach (zasady ogólne, podatek liniowy) konieczne jest prowadzenie co najmniej podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ale już ryczałt ewidencjonowany i karta podatkowa są z tego punktu widzenia rozwiązaniami bardziej przyjaznymi dla drobnych przedsiębiorców. Ryczałt wymaga bowiem prowadzenia ewidencji przychodów, natomiast karta podatkowa jest rozwiązaniem nienakładającym na podatników tego typu obowiązków.
Sam stopień skomplikowania wymaganej dokumentacji nie powinien jednak być wyłącznym wyznacznikiem wyboru konkretnej metody opodatkowania. Kluczowa jest bowiem wysokość daniny, którą trzeba oddać fiskusowi. W przypadku zasad ogólnych i podatku liniowego podstawą opodatkowania jest dochód, czyli różnica pomiędzy osiąganym przychodem a kosztami jego uzyskania. W przypadku zasad ogólnych wysokość podatku ustalana jest z uwzględnieniem skali podatkowej oraz progresywnych stawek podatku. W przypadku osiągnięcia w ciągu roku ze wszystkich źródeł podlegających opodatkowaniu według zasad ogólnych dochodu przekraczającego 85 528 zł, konieczna będzie finalnie zapłata podatku w wysokości 32 proc. od nadwyżki ponad tę kwotę, oczywiście jeśli podatnik nie będzie mógł skorzystać w rozliczeniu rocznym z preferencyjnej metody opodatkowania (np. wspólnie z małżonkiem). Z kolei podatek liniowy (stawka 19 proc.) również może okazać się tylko pozornie korzystnym rozwiązaniem, zwłaszcza w przypadku niewielkich dochodów, z uwagi na nieco wyższą stawkę podatku w stosunku do wartości 18 proc., brak kwoty wolnej od podatku i brak możliwości opodatkowania z małżonkiem.
W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stawka podatku od dochodów z wynajmu pokoi letnikom wynosi 17 proc. Brak jest tutaj bowiem podstaw dla stosowania stawki 8,5 (właściwej dla najmu prywatnego), na co wskazała m.in. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 25 lipca 2014 r. (ITPB1/415-517/14/WM).
Karta podatkowa jest najprostszą formą opodatkowania dochodów. W przypadku usług hotelarskich w zakresie wynajmu pokoi gościnnych i domków letniskowych (wraz z wydawaniem posiłków) metoda ta dostępna jest wyłącznie gdy łączna liczba wynajmowanych pokoi (w tym także w domkach turystycznych) nie przekracza 12, przy jednoczesnym zachowaniu ustalonego limitu zatrudnienia.
Reasumując, dobór możliwie najkorzystniejszej formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej polegającej na wynajmie pokoi gościnnych wymaga przeprowadzenia dokładnej analizy płynących z danego wariantu korzyści i obciążeń. Konieczne jest także rozważenie dopuszczalności wyboru danej metody w konkretnej indywidualnej sytuacji.
Autor jest doradcą podatkowym
