Rzecznik Generalna Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Juliane Kokott wydała opinie w dwóch polskich sprawach. Obie dotyczą rozliczeń gmin. W obu rzecznik zasugerowała, że oceniając skutki podatkowe działań samorządu należy je porównać z zachowaniem przedsiębiorcy. Jeśli odbiegają od tego zachowania, nie można uznać, że samorząd jest podatnikiem VAT.
Pierwsza oceniana sprawa (sygn. C-616/21) dotyczy gminy realizującej program usuwania azbestu z nieruchomości jej mieszkańców. Zawarła umowę z wykonawcą, ma sfinansować koszt całej operacji, a następnie ubiegać się o zwrot wydatków z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Czy przedsięwzięcie jest czynnością opodatkowaną VAT?
Rzecznik generalna zwróciła uwagę, że w opisanej sytuacji gmina świadczy usługę usuwania azbestu na rzecz mieszkańców. Ta usługa jest odpłatna. Zapłaty dokona bowiem fundusz ochrony środowiska. Czy ta okoliczność oznacza, że gmina wykonuje działalność gospodarczą i jest podatnikiem VAT?
Czytaj więcej:
Niekoniecznie. Postępowanie gminy ogranicza się bowiem do zorganizowania skutecznego usunięcia azbestu przez podmiot prywatny, nie rozwija ona własnej inicjatywy przedsiębiorczej, nie ma szans na zyski, a za jej działaniem stoi przede wszystkim interes ogólny. Po porównaniu jej postępowania do czynności przedsiębiorcy funkcjonującego w tej branży można mieć więc wątpliwości, czy gmina prowadzi działalność gospodarczą – uznała Juliane Kokott.
W drugiej sprawie (sygn. C-612/21) chodzi o rozliczenia gminy przeprowadzającej projekt instalacji systemów odnawialnych źródeł energii. Jest obowiązana wyłonić wykonawcę i sprawować bieżący nadzór inwestorski. Jest także odpowiedzialna za finansowe rozliczenie. Projekt polega na zakładaniu paneli fotowoltaicznych, powietrznych pomp ciepła do podgrzewania wody użytkowej i kolektorów słonecznych na nieruchomościach należących do mieszkańców. Są oni zobowiązani do uiszczenia wkładu własnego na rachunek gminy. Systemy będą własnością gminy przez 5 lat (przez okres realizacji projektu). Potem przejdą na własność właścicieli nieruchomości. Czy gmina działa jako podatnik VAT?
Zdaniem rzecznik generalnej w postępowaniu gminy można zauważyć kilka różnic w stosunku do typowego podatnika o porównywalnym zawodzie, czyli instalatora kolektorów słonecznych. Przede wszystkim nie prowadzi własnej działalności w celu świadczenia takich usług. Koncentruje się jedynie na zorganizowaniu finansowania i wykonania instalacji przez podmiot prywatny. Nie konkuruje też z innymi dostawcami. Nie działa także w celu zysku. Na pierwszym planie stoi interes ogólny (ochrona środowiska i bezpieczeństwo energetyczne). Ze względu na te okoliczności rzecznik ma wątpliwości, czy gmina prowadzi działalność gospodarczą.
Przypomnijmy, że opinie nie są wiążące dla sędziów trybunału, jednak wnioski rzeczników są często uwzględniane w orzeczeniach.
