Fiskus miał prawo uzależnić wysokość stawki VAT od PKWiU

Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 23 maja 2014 r. (I SA/Kr 387/14).

Stan faktyczny

We wniosku o interpretację przedsiębiorca wyjaśnił, że jest czynnym podatnikiem VAT. Jego działalność polega na prowadzeniu pod wspólną marką punktów gastronomicznych oferujących gotowe potrawy do spożycia na miejscu lub na wynos. Punkty te są nastawione przede wszystkim na tzw. codzienne żywienie (casual dining), głównie lunche i obiady. Z informacji przedstawionych przez podatnika wynikało, że punkty te nie są typowymi restauracjami. Przedsiębiorca podkreślał, że zasadniczą cechą wszystkich prowadzonych przez niego punktów gastronomicznych jest ich prawie całkowita samoobsługowość. Rolą obsługi punktu jest pobieranie ceny za zakupiony posiłek oraz zapewnianie właściwego stanu zaopatrzenia (uzupełnianie dań, zapewnianie dostępności sztućców, talerzy, tac itp.).

Podatnik zapytał, czy sprzedaż powinna być uznana za dostawę gotowych dań i posiłków i jako taka korzystać z obniżonej stawki VAT w wysokości 5 proc. (art. 41 ust. 2a w związku z poz. 28 załącznika nr 10 ustawy o VAT).

Fiskus zgodził się, że mając do czynienia z kilkoma czynnościami, które składają się ?w rezultacie na jedno zasadnicze świadczenie, możemy w sprawie mówić o pewnym kompleksie usług. Jednak podatnik jest zobowiązany do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem wykonywanych czynności. Opodatkowaniu obniżoną stawką podlega sprzedaż gotowych posiłków i dań sklasyfikowanych w grupowaniu 10.85.1 PKWiU.

Podatnik nie był zadowolony z ostatniego zastrzeżenia wskazującego na zależność pomiędzy zaklasyfikowaniem sprzedaży dań i posiłków do PKWiU 10.85.1 a zastosowaniem stawki 5 proc. I interpretację, która teoretycznie potwierdzała jego prawo do preferencji, zaskarżył do sądu administracyjnego.

Rozstrzygnięcie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił jego skargę. Przeprowadził gruntowną analizę przepisów oraz orzecznictwa europejskiego i zwrócił uwagę na art. 98 dyrektywy UE. Zdaniem WSA treść tego przepisu wskazuje na to, że państwa członkowskie mają swobodę co do zastosowania obniżonych stawek podatkowych, przy czym stawki obniżone mogą dotyczyć jedynie towarów i usług wskazanych w dyrektywie, w tym środków spożywczych.

Ponadto, w ocenie sądu, art. 98 ust. 3 dyrektywy przewiduje, że państwa członkowskie mogą stosować nomenklaturę scaloną, aby precyzyjnie określić zakres danej kategorii. Zastosowanie nomenklatury scalonej nie jest więc obowiązkowe. Państwa mogą z tej opcji skorzystać, ale mogą także wykorzystać inne sposoby określenia towarów podlegających obniżonej stawce podatkowej. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług została oparta m.in. na nomenklaturze scalonej, a zakres rzeczowy większości grupowań obejmujących wyroby jest określony zakresem rzeczowym odpowiednich pozycji CN.

Sąd uznał więc, że Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług nie jest oderwana od nomenklatury scalonej, która może, ale nie musi, być wykorzystana dla określenia zakresu zastosowania obniżonej stawki VAT. Dla zastosowania obniżonych stawek Polska posługuje się własną definicją środków spożywczych, ale nie przekracza zakresu danej kategorii. Dlatego nie można uznać, że przepisy krajowe naruszają przepisy UE.

Zdaniem eksprta:

Rafał Kowalski, menedżer w BDO

W sprawie, która znalazła swój finał przed krakowskim WSA, organ podatkowy potwierdził stanowisko podatnika, czyli wydał interpretację dla niego korzystną. Mimo to sprawa trafiła ?do sądu.

Organ podatkowy uznał, że będące przedmiotem zapytania produkty sprzedawane przez przedsiębiorcę traktowane jako towar w postaci gotowych posiłków i dań sklasyfikowanych ?w grupowaniu 10.85.1 PKWiU podlegają opodatkowaniu stawką VAT w wysokości 5 proc. na podstawie art. 41 ust. 2a ustawy o VAT. Organ podkreślił także, że mamy tu do czynienia ?z kompleksową dostawą towarów.

W czym więc problem? Wydaje się, że w podstawie prawnej. Zdaniem przedsiębiorcy, który wystąpił z wnioskiem o interpretację, przepisy unijne nie zezwalają, aby państwo członkowskie uzależniało zastosowanie obniżonej stawki podatkowej dla dań i posiłków gotowych sprzedawanych w lokalach i punktach gastronomicznych od przynależności tych towarów ?do PKWiU 10.85.1. Ze stwierdzeniem tym nie zgodził się ani fiskus, ani sąd. Ich zdaniem stosowanie obniżonych stawek VAT jest opcją przyznaną państwom członkowskim jako wyjątek od zasady. Oznacza to, że w tym zakresie ustawodawca unijny nie wymaga pełnej harmonizacji przepisów wewnętrznych państw członkowskich i dopuszcza sytuację, w której ten sam towar opodatkowany będzie podstawową bądź obniżoną stawką w poszczególnych państwach członkowskich. Stosowanie PKWiU jest więc dopuszczalne. W praktyce oznacza ?to konieczność otrzymania przez podatnika opinii GUS w zakresie kwalifikacji produktu.

Jednak innym aspektem jest to, czy klasyfikacja ta przystaje do dzisiejszej rzeczywistości gospodarczej. Można bez wahania stwierdzić, że nie. Problem ten wydaje się zauważać także Ministerstwo Finansów, które nie tak dawno poinformowało, że rozważa zastąpienie PKWiU nomenklaturą scaloną, czyli klasyfikacją stosowaną w sprawach celnych. To właściwy kierunek. Trzeba tylko pamiętać, aby zakres PKWiU w pełni odpowiadał zakresom grupowań CN. Jeśli tak się stanie, to przejście przez Polskę na kody CN spowoduje harmonizację ustawy o VAT z wymogami dyrektywy 112 w zakresie produktów, do których stosuje się stawki obniżone.