Wielu pracowników  wykonuje na podstawie jednej umowy o pracę zarówno czynności chronione prawem autorskim, jak i pozbawione cech twórczych. W odniesieniu do tej części wynagrodzenia, która dotyczy czynności chronionych prawem autorskim, mogą być zastosowane koszty uzyskania przychodu w wysokości 50 proc., zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o PIT. Pracodawcy często nie mogą lub nie chcą uwzględniać podwyższonych kosztów   pracownikom – twórcom, którzy powinni wówczas zadbać o siebie sami.

Przede wszystkim twórczy charakter pracy musi wynikać z umowy o pracę. Powinna ona stanowić, że określone wytwory pracy są przejawem działalności twórczej o indywidualnym charakterze i przedmiotem prawa autorskiego.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim wszelkie autorskie prawa majątkowe do stworzonych przez pracownika dzieł  powstałych w związku z wykonywaniem obowiązków pracowniczych  przechodzą na pracodawcę z mocy prawa.

Z umowy o pracę nie musi natomiast wynikać sztywny podział wynagrodzenia na dwa składniki – za czynności o charakterze twórczym oraz za pozostałe. Czas pracy poświęcony na działalność twórczą powinien być jednak skrupulatnie rejestrowany. Jego ewidencja stanowi podstawę do wyliczenia przychodu związanego z prawami autorskimi dla celu rozliczenia rocznego.

Wreszcie pracownik powinien uzyskać dla siebie indywidualną interpretację MF potwierdzającą prawidłowość tego rodzaju rozliczeń.

Uzbrojony we wskazane dokumenty może uwzględnić 50-proc. koszty uzyskania przychodu w swoim zeznaniu rocznym. Nie ma znaczenia, że pracodawca obliczał i pobierał zaliczki, stosując standardowe koszty ze stosunku pracy (na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy o PIT). Nie ma też znaczenia, że podwyższonych kosztów nie uwzględnił  w PIT-11. Nie może on przesądzać o przysługujących podatnikowi kosztach uzyskania przychodu.

Prawidłowość tego rozumowania minister finansów potwierdził w wielu interpretacjach (m.in. IPPB2/415-447/12-2/LS, IPPB4/415-191/11-2/JS).  Co ważne, opisane tu możliwości nie znikną po wprowadzeniu planowanych zmian ustawy o PIT. Przeciwnie – w ich wyniku  uwzględnienie podwyższonych kosztów uzyskania przychodu dopiero w zeznaniu rocznym może stać się wręcz koniecznością.

—oprac. mpa

Autorka jest doktorem nauk prawnych, prawnikiem GWW Tax