Wyeliminowanie jaskrawych przejawów optymalizacji – tak Ministerstwo Finansów uzasadnia projekt nowelizacji ustawy o CIT. Za jeden z nich uznało pożyczki udzielane sobie przez powiązane pośrednio firmy. Chce wyrzucić z podatkowych kosztów część płaconych od nich odsetek. Chodzi o przepisy mówiące o tzw. cienkiej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT).

Odsetki to nie koszt

Ograniczają one finansowanie pożyczek od znaczącego wspólnika lub spółki siostry. Jeżeli wysokość zadłużenia wobec wspólników posiadających co najmniej 25 proc. udziałów (oraz wobec innych podmiotów mających przynajmniej 25 proc. udziałów w kapitale tego wspólnika) osiągnie łącznie trzykrotność kapitału zakładowego, odsetki od części pożyczki przekraczającej tę wartość nie są kosztami podatkowymi. Podobnie jest z pożyczkami udzielanymi przez inną spółkę, jeżeli u pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy ten udziałowiec ma nie mniej niż 25 proc. udziałów.

Sposób na babkę

Tego ograniczenia nie stosuje się do rozliczania odsetek od pożyczek udzielanych przez udziałowców pośrednich, np. spółkę babkę. Czyli wtedy, gdy pożyczkodawca ma udziały w spółce, która z kolei jest udziałowcem pożyczkobiorcy. Ministerstwo Finansów teraz zamierza uszczelnić przepisy.

– Jeśli zmiany wejdą w życie, ograniczenia będą stosowane także do pożyczek od firm powiązanych pośrednio – mówi Tomasz Gałka, doradca podatkowy, partner w kancelarii Olesiński i Wspólnicy. – Wielkość udziałów pośrednich będzie liczona niekorzystnie dla podatników, bez odzwierciedlenia ich ekonomicznej wartości. Przykładowo, jeśli spółka A ma 30 proc. udziałów w spółce B, a spółka B tyle samo w spółce C, to na potrzeby przepisów o cienkiej kapitalizacji przyjmować się będzie, że spółka A ma także 30 proc. udziałów w spółce C. Odsetki od pożyczki udzielonej spółce C przez spółkę A będą więc odliczane tylko w części (po spełnieniu warunku mówiącego o wartości zadłużenia).

Rozszerzyć restrykcje

Ministerstwo chce, aby na wysokość zadłużenia wpływały nie tylko pożyczki, ale też inne nieuregulowane zobowiązania wobec powiązanych podmiotów. Zamierza też rozszerzyć restrykcje na spółki komandytowo-akcyjne.

– Proponowane zmiany utrudnią firmom finansowanie działalności – ocenia Tomasz Gałka. – Przedsiębiorcy pożyczają przecież głównie po to, aby zapewnić sobie płynność finansową, a nie generować koszty. Łatwiej otrzymać pożyczkę od spółki z grupy kapitałowej niż z zewnątrz. Po nowelizacji trudno będzie znaleźć w grupie podmiot, który nie podpada pod przepisy o cienkiej kapitalizacji.

etap legislacyjny uzgodnienia międzyresortowe

????Marcin Sobieszek, doradca podatkowy partner w ATA Finance

Chociaż Ministerstwo Finansów planuje zaostrzenie przepisów o cienkiej kapitalizacji, nadal pozostanie jeszcze kilka sposobów na zmniejszenie ich skutków. Jeden z nich to wcześniejsza spłata podstawowej kwoty pożyczki. Dzięki temu zmniejszy się wartość zadłużenia (którą określa się na dzień spłaty odsetek). Inne metody to skorzystanie z usług pośrednika, cesja wierzytelności z tytułu pożyczki na inny podmiot (nieobjęty reżimem cienkiej kapitalizacji), przesunięcie terminu spłaty odsetek, zwiększenie wielkości kapitału zakładowego, np. poprzez konwersję niektórych kwot zgromadzonych na kapitale zapasowym. Można też zastąpić pożyczkę wewnątrz grupy innymi formami finansowania, np. cash poolingiem, który jest traktowany jako usługa zarządzania płynnością finansową.