Zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT 8-proc. stawkę stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym.
Chodzi o obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (dalej PKOB) w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.
Ust. 12b tego przepisu mówi jednak, że do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się:
• budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 mkw.,
• lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 mkw.
W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej te limity 8-proc. stawkę stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej (art. 41 ust. 12c ustawy o VAT).
Tyle wynika z przepisów. Czasem pojawiają się jednak wątpliwości, jak je zastosować w praktyce, np. często zdarza się, że deweloper zleca generalnemu wykonawcy wybudowanie budynku, w którym są nie tylko mieszkania, ale także lokale użytkowe i garaże. Powstaje wtedy pytanie, jak powinna wyglądać faktura wystawiona inwestorowi przez głównego wykonawcę.
Garaże i sklepy nie wpływają na stawkę...
Błędy w fakturach wystawianych przez generalnego wykonawcę mogą być bardzo kosztowne. Firmy zabezpieczają się więc przed ryzykiem, uzyskując interpretacje indywidualne. Przykładem jest odpowiedź Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 lipca 2011 (ILPP2/443-658/11-4/AD).
Z wnioskiem zwróciła się spółka, która wykonuje umowę o wybudowanie dla inwestora budynku mieszkaniowego wielorodzinnego z lokalami użytkowymi (hala garażowa, lokale handlowe, biura itp.). Ponad połowa to jednak lokale mieszkalne (zajmują one też więcej niż 50 proc. powierzchni użytkowej).
Sposób przeznaczenia poszczególnych lokali i ich liczba wynika z prawomocnej decyzji zatwierdzającej projekt budowlany i udzielającej pozwolenia na budowę. Wnioskodawca podkreślił, że zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (DzU nr 112, poz. 1316 ze zm.) symbol inwestycji to: sekcja I, dział II, grupa 112 „Budynki o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe”.
Zdaniem spółki powinna ona na całość prac wystawić fakturę z 8-proc. VAT. Argumentowała, że ponad połowa budynku przeznaczona jest pod lokale mieszkalne, a więc budynek należy zakwalifikować w całości jako mieszkalny.
Izba skarbowa zgodziła się z tym stanowiskiem. Wyjaśniła, że definicja obiektów budownictwa mieszkaniowego zawarta jest w art. 2 pkt 12 ustawy o VAT. Są to budynki mieszkalne stałego zamieszkania sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 11 (art. 2 pkt 12 ustawy).
Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w części I „Objaśnienia wstępne” pkt 2 „Pojęcia podstawowe” mówi m.in., że:
• budynki to zadaszone obiekty budowlane wraz z wbudowanymi instalacjami i urządzeniami technicznymi, wykorzystywane na potrzeby stałe; przystosowane są do przebywania ludzi, zwierząt lub ochrony przedmiotów,
• budynki mieszkalne są to obiekty budowlane, których co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów mieszkalnych; jeśli mniej niż połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne; budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z jego przeznaczeniem.
Dalej w interpretacji czytamy: „o ile przedmiotem umowy zawartej przez wnioskodawcę jest wykonanie budynku wielomieszkaniowego jako całości, sklasyfikowanego jako PKOB 112, wówczas od 1 stycznia 2011 r. usługa ta opodatkowana jest preferencyjną stawką podatku obniżoną do wysokości 8 proc., zgodnie z art. 41 ust. 12 w związku z art. 146a pkt 2 ustawy o VAT”.
Takie same są wnioski z odpowiedzi Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 maja 2011 (ILPP2/443-365/11-2/MN).
...apartamenty też nie
Sytuacja jeszcze bardziej się komplikuje, gdy w budynku są nie tylko garaże i sklepy, ale także mieszkania o powierzchni przekraczającej 150 mkw. (ich sprzedaż częściowo opodatkowana jest 23-proc. VAT). Takim przypadkiem zajmowała się Izba Skarbowa w Warszawie w odpowiedzi z 9 czerwca 2011 (IPPP1/443-366/11-4/EK). Z wnioskiem o interpretację wystąpiła spółka akcyjna, która wykonuje usługi budowlane. Czasem przedmiotem umowy z zamawiającym jest budowa całego budynku mieszkalnego, w którym znajdują się także lokale użytkowe, a część mieszkań ma powierzchnię przekraczającą 150 mkw.
Spółka zapytała, w jaki sposób powinna wystawić fakturę. Jej zdaniem część przychodów powinna opodatkować 8 proc. VAT, a część 23 proc. Będzie o tym decydowała proporcja powierzchni użytkowej do mieszkalnej (z ewentualnym uwzględnieniem metrażu powierzchni mieszkalnej przekraczającego limit 150 mkw.).
Izba skarbowa nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Według niej zasady opodatkowania są znacznie prostsze. Z pytania spółki wynika bowiem, że przedmiotem umowy jest wykonanie robót budowlanych dotyczących budynków jako całości, a nie wykonanie odrębnych robót budowlanych dotyczących poszczególnych lokali czy też części budynku.
Oznacza to, że nie jest zasadne wyszczególnianie elementów usługi do odrębnej sprzedaży. Obrotem jest bowiem „uzgodniona kwota za wykonanie określonej usługi, bez względu na jej poszczególne elementy. Wyliczenie, co się składa na wykonaną usługę, ma istotne znaczenie informacyjne przy ustalaniu ceny, jednak nie może uzasadniać odrębnego kwalifikowania dla celów podatkowych poszczególnych elementów zawartych w tym wyliczeniu.
Biorąc pod uwagę powołane przepisy oraz wynikający z treści wniosku opis stanu faktycznego, należy stwierdzić, iż stawka podatku VAT na przedmiotowe roboty budowlane świadczone przez spółkę uzależniona jest od rodzaju budowanego budynku”.
Jeśli więc spółka wystawia faktury za budynek mieszkalny stałego zamieszkania sklasyfikowanego w PKOB w dziale 11, to stosuje 8-proc. stawkę (nawet gdy są w nim również sklepy, biura, garaże i apartamenty o powierzchni przekraczającej 150 mkw.). Potwierdzają to także inne interpretacje, np. odpowiedź Izby Skarbowej w Warszawie z 31 maja 2011 (IPPP1-443-571/11-6/EK).
Czytaj również:
Zobacz serwis: