Tak uznała Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 21 kwietnia 2011 (IPPP3/443-158/11-3/JF).

Polski podatnik (bank) pytał o skutki podatkowe w VAT planowanej sprzedaży wymagalnych wierzytelności kredytowych wobec swych klientów. Wierzytelności te zostały w księgach rachunkowych banku sklasyfikowane w kategorii „stracone”.

W konsekwencji bank planował odpłatną i bezwarunkową cesję pakietu takich wierzytelności na nabywcę będącego podatnikiem VAT posiadającego siedzibę w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej. Z chwilą zbycia wierzytelności zamierzał przenieść na nabywcę wszelkie uprawnienia i ryzyko związane z tymi wierzytelnościami. Kwota zapłacona przez nabywcę za wierzytelności będzie wynosiła określony procent ich wartości nominalnej.

Jak zaznaczono, w momencie cesji  bank nie będzie miał informacji, czy nabywca kupuje wierzytelności w celu ich późniejszej odsprzedaży, czy też w celu ich wyegzekwowania od dłużników.

Zdaniem banku usługę nabycia pakietu wierzytelności kredytowych należy uznać za import usług po stronie banku. Momentem powstania obowiązku podatkowego będzie moment cesji tych wierzytelności na nabywcę.

Organ podatkowy uznał, że to prawidłowe stanowisko. Potwierdził, że w opisanej sytuacji dojdzie do importu usług, który będzie skutkował wykazaniem obowiązku podatkowego po stronie banku w dacie cesji wierzytelności.

Komentuje Przemysław Wiśniewski, starszy konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Wierzytelność, jako prawo majątkowe w świetle ustawy o VAT, nie jest towarem. W konsekwencji sprzedaż wierzytelności możemy co najwyżej rozpatrywać w kontekście świadczenia usług o charakterze finansowym. Jednocześnie wymaga podkreślenia, że gdy czynność polega na sprzedaży własnych wierzytelności, to nie sprzedający (tutaj bank), lecz ich nabywca jest traktowany jako usługodawca.

Sprzedaż własnych wierzytelności przez bank jest bowiem korzystaniem z przysługującego mu prawa własności, nie jest to działalność gospodarcza. W konsekwencji nie dochodzi do wykonania przez sprzedawcę czynności objętej VAT.

Taką czynność wykonuje najczęściej nabywca wierzytelności. Jest w konsekwencji traktowany jako usługodawca wobec sprzedającego. Takie stanowisko wynika z licznych orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (np. C-77/01 EDM,C-155/94 Wellcome Trust Ltd) oraz wyroków polskich sądów administracyjnych. Jednocześnie taką interpretację podzielają również organy podatkowe, czego przykładem jest komentowane pismo.

W konsekwencji, pomimo że to polski bank występuje jako sprzedawca, jest on jednocześnie odbiorcą usługi od zagranicznego kontrahenta nabywającego wierzytelności.

Zgodnie z zasadami ustalania miejsca świadczenia usług to bank będzie zobowiązany do wykazania opisanej czynności jako importu usług i odpowiedniego wykazania tej transakcji w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym powstanie obowiązek podatkowy z tego tytułu.

O ile stanowisko organu wyrażone w komentowanej interpretacji co do obowiązku rozpoznania importu usług po stronie banku w ustalonym w umowie cesji momencie przeniesienia praw i obowiązków związanych z wierzytelnościami nie budzi kontrowersji, o tyle są wątpliwości dotyczące zastosowania poprawnej stawki lub zwolnienia z VAT w takim wypadku.

Pojawia się pytanie, czy należy zastosować zwolnienie z opodatkowania (jak dla usług finansowych) czy stawkę 23 proc. (jak dla usług ściągania długów). Niestety, organy podatkowe w wydawanych interpretacjach często nakazują stosowanie 23 proc. stawki VAT, nie zważając na to, że transakcje, w ramach których dochodzi do sprzedaży wierzytelności, ze swojej natury nie są usługami w zakresie ściągania długów.

Sprzedaż wierzytelności jest bowiem często jedynie integralnym elementem szerszej usługi o charakterze finansowym, która powinna być objęta zwolnieniem z VAT. Dlatego określenie właściwej stawki lub zwolnienia z VAT powinno być zawsze poprzedzone pogłębioną analizą uwzględniającą m.in. charakter i cel transakcji, której elementem jest sprzedaż wierzytelności.

Czytaj też:

 

Zobacz:

» Podatki i księgi » VAT » Co i jak podlega opodatkowaniu » Wierzytelności

» Podatki i księgi » VAT » Import » Import usług

 

Interpretacje podatkowe: