Resort finansów zajął takie stanowisko w odpowiedzi na interpelację poselską nr 18076.

Aukcje charytatywne organizuje m.in. fundacja Anny Dymnej Mimo Wszystko.

– Przedmioty wykonywane przez osoby niepełnosprawne intelektualnie, podopiecznych naszej fundacji, nie przedstawiają żadnej wartości rynkowej. Cena osiągnięta w czasie licytacji zależy wyłącznie od dobrej woli darczyńcy, który chce wesprzeć konkretne działanie lub osobę wymagającą pomocy. Czy można takie „dzieło” traktować jak zwykły towar, pomijając wiedzę o autorze? Jak można to wycenić? – mówi Maja Jaworska, dyrektor fundacji.

[srodtytul]Jak zwykła sprzedaż[/srodtytul]

Wiele organizacji zwróciło uwagę na ten problem dopiero po ukazaniu się pod koniec lipca interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP3-443-455/10-4/JF). Dotyczyła ona fundacji, która wystawiła na aukcji obrazy autorstwa byłych pracowników policji, o nieznacznej wartości rynkowej. Izba uznała, że aukcja ma odpłatny charakter, więc podlega VAT.

Potwierdza to MF w odpowiedzi na pytanie jednego z posłów. Resort uzasadnia, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT daninie podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Wynagrodzenie jest wartością subiektywną, a więc faktycznie otrzymaną w danym przypadku, a nie oszacowaną według kryteriów obiektywnych. „Ma to szczególne znaczenie przy sprzedaży aukcyjnej lub w drodze licytacji, gdzie osiągane ceny nieraz znacząco różnią się od poziomu cen rynkowych” – pisze resort.

Ministerstwo uznało, że sprzedaż na aukcjach charytatywnych przedmiotów wytworzonych przez podopiecznych fundacji dokonywana przez podatników w rozumieniu art. 15 ustawy o VAT spełnia, co do zasady, przesłanki odpłatnej dostawy towarów i podlega VAT. Nie ma znaczenia, iż zapłata jest nieadekwatna do rzeczywistej wartości licytowanych przedmiotów. Podatek należy zapłacić od rzeczywiście otrzymanej kwoty.

Ministerstwo dodaje, że fundacje mogą skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ustawy o VAT (więcej w ramce). Nie mają jednak wtedy prawa do pomniejszenia podatku należnego o naliczony.

[srodtytul]Stracą potrzebujący[/srodtytul]

Według ekspertów efektem będzie mniejsze wsparcie dla potrzebujących.

– Stanowisko MF jest bardzo niekorzystne dla osób w trudnej sytuacji życiowej, które korzystają ze wsparcia organizacji pozarządowych. Pieniądze z aukcji są bowiem przeznaczane na pomoc dla nich. Z takiej formy zdobywania środków korzysta wiele organizacji, w szczególności tych małych, działających lokalnie, które często nie mają innych źródeł przychodów, ale także dużych, które wykorzystują aukcje jako dodatkowe źródło przychodów. Pomoc przez nie świadczona będzie mniejsza, bo państwo uszczupli ją o VAT – mówi Tomasz Schimanek z Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce.

Według mec. Marii Jankowskiej, rzecznika praw osób z autyzmem przy Fundacji Synapsis, wydając interpretację, należy pamiętać o celu, jakiemu określona instytucja ma służyć. Uznanie sprzedaży przedmiotu wykonanego przez podopiecznych organizacji pozarządowej na aukcji charytatywnej za odpłatną dostawę w rozumieniu ustawy o VAT jest bardzo formalnym stanowiskiem.

– Kupno takiego przedmiotu jest w istocie bliższe darowiźnie. Skutkiem takiego stanowiska będzie ograniczenie wykorzystania formuły aukcji charytatywnych ze szkodą dla organizacji i podopiecznych, którzy czerpią satysfakcję z możliwości sprzedaży swoich produktów. – mówi mec. Jankowska.

[ramka][srodtytul]Kiedy fundacja nie płaci podatku[/srodtytul]

Instytucje organizujące aukcje charytatywne mogą skorzystać z tzw. zwolnienia podmiotowego.

? Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwolnieni są ci podatnicy, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku 50 tys. zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

? W 2010 r. roczny limit obrotu zwolnionego z VAT podwyższono z 50 tys. do 100 tys. zł. Z kolei w 2011 r. limit ten wzrośnie do 150 tys. zł. Stanowi o tym nowelizacja ustawy o VAT z 2 grudnia 2009 r. (DzU nr 215, poz. 1666).

? Prawo do zwolnienia nie dotyczy m.in. podmiotów świadczących usługi prawnicze, usługi doradztwa oraz jubilerskie. [/ramka]

[i]masz pytanie, wyślij e-mail do autorki

[mail=m.pogroszewska@rp.pl]m.pogroszewska@rp.pl[/mail][/i]

[ramka]

[b]Janina Fornalik - doradca podatkowy w MDDP[/b]

Stanowisko MF należy uznać za błędne i krzywdzące dla organizacji charytatywnych. Taka argumentacja mogłaby mieć zastosowanie do typowych aukcji charytatywnych, których przedmiotem są np. obrazy znanych artystów. Ich uczestnicy są zainteresowani nabyciem konkretnego obrazu i można mówić o związku między dostawą towaru i otrzymywanym przez fundację wynagrodzeniem. MF zrównuje z tą sytuacją aukcje charytatywne, na których licytowane są przedmioty wytworzone przez podopiecznych organizacji. Nie dostrzega istotnej różnicy polegającej na tym, że nadrzędnym celem uczestników tych ostatnich aukcji nie jest nabycie konkretnego przedmiotu, lecz przekazanie fundacji środków finansowych, które zazwyczaj mają się nijak do wartości licytowanego przedmiotu, a zatem nie stanowią zapłaty za jego nabycie. [/ramka]

[ramka]

[b]Wojciech Śliż - starszy menedżer w PricewaterhouseCoopers[/b]

W opisanej sytuacji możliwe są co najmniej dwie równorzędne interpretacje przepisów podatkowych. Pierwsza – dokonana przez MF – stawia fundacje na równi z przedsiębiorstwami, które w ramach działalności gospodarczej prowadzą sprzedaż dla zysku. Minister nie wziął jednak pod uwagę, że aukcja charytatywna jest jedynie specyficzną formą prowadzenia zbiórki pieniężnej, która nie podlega VAT. W mojej ocenie taka argumentacja jest co najmniej tak samo uprawniona jak ta dokonana przez ministra finansów. Nie wiadomo więc, dlaczego resort nie zinterpretował przepisów w sposób korzystny dla organizacji charytatywnych. Powstaje także pytanie, jak władze skarbowe będą traktowały teraz organizacje charytatywne, które w zdecydowanej większości nie płaciły w takich sytuacjach VAT. [/ramka]

[ramka]

[b]Roman Namysłowski - doradca podatkowy w Ernst & Young [/b]

Z jednej strony można się zgodzić z argumentami MF, iż sprzedaż na aukcji przedmiotów wykonanych przez podopiecznych fundacji stanowi dostawę towarów. Jest to w dodatku odpłatna dostawa, która co do zasady podlega opodatkowaniu. Ministerstwo jest niestety związane przepisami wspólnotowymi, które nie wspierają w tym zakresie podmiotów zbierających w ten sposób środki na cele dobroczynne. Można jednak podjąć próbę innej interpretacji przepisów ustawy o VAT. Jeśli uznamy, że podmiot zbywający towary na aukcji charytatywnej nie działa w charakterze podatnika, to nie powinien on podlegać VAT. Podobną argumentację stosuje się np. do osób sprzedających działki, które otrzymały w spadku albo nabyły bez intencji prowadzenia działalności gospodarczej. Taka sprzedaż nie czyni z tych osób podatników, więc nie muszą płacić VAT.[/ramka]