Więcej firm może uniknąć VAT

Zmiany wynikają z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=335088]ustawy z 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (DzU nr 215, poz. 1666)[/link].

Od 1 stycznia 2010 r. kwota limitu obrotu, o której mowa w art. 113 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=172827]ustawy o VAT[/link], czyli uprawniająca do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego, wynosi [b]100 tys. zł[/b].

Od 1 stycznia 2011 r. będzie to 150 tys. zł. To znaczny wzrost. W 2009 r. limit wynosił bowiem tylko 50 tys. zł.

[srodtytul]Nie trzeba czekać rok[/srodtytul]

Przepisy przejściowe nowelizacji pozwalają na skorzystanie w kolejnym roku ze zwolnienia podmiotowego podatnikom, którzy przekroczyli w danym roku „stary” limit, ale ich obroty nie były wyższe od nowego progu.

W takiej sytuacji nie znajdzie zastosowania art. 113 ust. 11 ustawy o VAT stanowiący, że podatnik, który utraci prawo do zwolnienia (np. w związku z przekroczeniem określonego pułapu wartości sprzedaży opodatkowanej), może ponownie korzystać ze zwolnienia dopiero po upływie roku.

Niestety, [b]przekroczenie w danym roku ustalonego dla niego limitu powoduje obowiązek rozliczania VAT przynajmniej do końca tego roku.[/b] To dlatego, że nowy limit uprawniający do zwolnienia podmiotowego obowiązuje dopiero od początku kolejnego roku. Przedsiębiorca musi więc przez kilka miesięcy rozliczać VAT nawet w sytuacji, gdy jest przekonany, że jego przychody nie będą wyższe od limitu ustalonego dla kolejnego roku.

[srodtytul]Kto skorzysta ze zwolnienia[/srodtytul]

Ze zwolnienia podmiotowego w 2010 r. mogą korzystać podatnicy, których obroty:

- w 2009 r. nie przekroczyły limitu 50 tys. zł,

- w 2009 roku przekroczyły 50 tys. zł, ale nie były wyższe niż 100 tys., jeśli do 15 stycznia pisemnie zawiadomili o zamiarze skorzystania ze zwolnienia naczelnika urzędu skarbowego.

Podobne zasady obowiązują firmy, które powstały w 2009 r. One biorą jednak pod uwagę progi zwolnienia uwzględniające okres prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym.

W 2011 r. ze zwolnienia podmiotowego będą mogli skorzystać podatnicy, których sprzedaż:

- w 2010 r. nie przekroczy 100 tys. zł,

- w 2010 r. będzie wyższa niż 100 tys. zł, ale nie przekroczy 150 tys. zł – jeśli do 15 stycznia 2011 r. zawiadomią o zamiarze skorzystania ze zwolnienia naczelnika urzędu skarbowego.

Firmy założone w 2010 r. również muszą uwzględnić limit, którego wysokość zależy od okresu prowadzonej działalności.

[b]Obliczając wysokość przychodów, od których uzależnione jest prawo do zwolnienia, do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.[/b] Dotyczy to oczywiście firm, które rozliczają VAT i rozważają ponowne skorzystanie ze zwolnienia.

Ponadto trzeba pamiętać, że do wartości sprzedaży, od której zależy obowiązek rozliczania VAT, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku.

Nie uwzględnia się także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

W sytuacji prowadzenia przez rolnika ryczałtowego korzystającego ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT także działalności innej niż działalność rolnicza do obrotów nie wlicza się sprzedaży produktów rolnych pochodzących z prowadzonej przez niego działalności rolniczej.

[srodtytul]Czasem można zrezygnować[/srodtytul]

Podatnicy mogą zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego od VAT pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym zaczną rozliczać VAT.

W przypadku nowych firm zawiadomienie musi nastąpić przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej VAT.

[srodtytul]Przekroczenie limitu[/srodtytul]

Jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych przekroczy obowiązujący na dany rok limit, zwolnienie traci moc. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia ustalonego progu, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.

Za zgodą naczelnika urzędu skarbowego podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o VAT naliczony wynikający z dokumentów celnych oraz o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia pod warunkiem:

- sporządzenia spisu z natury zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie limitu,

- oraz przedłożenia w urzędzie skarbowym tego spisu w ciągu 14 dni, licząc od dnia utraty zwolnienia.

Kwotę podatku naliczonego, którą można odliczyć, stanowi iloczyn ilości towarów objętych spisem z natury i kwoty podatku naliczonego przypadającej na jednostkę towaru z podziałem na poszczególne stawki podatkowe.

Zasady te stosuje się także do podatników, którzy rezygnują ze zwolnienia.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Robert od 2001 r. prowadzi firmę zajmującą się naprawą maszyn do szycia. Dotychczas był zwolniony od VAT. W 2010 r. osiągnie jednak znacznie wyższe przychody, ponieważ w ramach firmy planuje również zająć się handlem. Według prognoz jego przychody osiągną około 130 tys. zł.

To by oznaczało, że w momencie, gdy obroty przekroczą 100 tys. zł, musi zacząć rozliczać VAT. Od 1 stycznia 2011 r. będzie mógł ponownie skorzystać ze zwolnienia.

Będzie musiał zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego do 15 stycznia 2011 r. Może się jednak okazać, że skoro już zaczął rozliczać VAT, to lepiej przy tym pozostać. Szczególnie dotyczy to sytuacji, gdy prawdopodobny jest dalszy wzrost obrotów i ponowna utrata prawa do zwolnienia.[/ramka]

[ramka][b]Niektórzy muszą rozliczać[/b]

Zwolnień podmiotowych nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz podatników, którzy dokonują dostaw:

- wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,

- towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem energii elektrycznej i wyrobów tytoniowych w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym,

- nowych środków transportu,

- terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę.

Ze zwolnienia nie skorzystają także podatnicy świadczący usługi: prawnicze, w zakresie doradztwa lub jubilerskie.

Ponadto nie mają do niego prawa podmioty niemające siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.[/ramka]