Nowelizacja ustawy o VAT zmieniła zasady ujęcia eksportu pośredniego w sytuacji, gdy eksporter otrzymuje z opóźnieniem dokumenty celne.

Zgodnie z przepisami obowiązującymi do 30 listopada 2008 r. w wypadku eksportu pośredniego, jeżeli podatnik przed złożeniem deklaracji za dany miesiąc nie otrzymał kopii dokumentów potwierdzających wywóz towarów poza Wspólnotę, musiał wykazać obrót ze stawką właściwą dla sprzedaży krajowej (przeważnie 22 proc.).

[ramka][b]Przykład [/b]

Firma A będąca polskim podatnikiem VAT 18 maja 2008 r. sprzedała towary włoskiej firmie Z, która 22 maja 2008 r. wywiozła je poza terytorium Wspólnoty. Kopię dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza granice UE otrzymała od włoskiego kontrahenta dopiero 28 sierpnia 2008 r.

W tej sytuacji firma A powinna była w deklaracji VAT-7 za maj 2008 r. składanej do 25 czerwca 2008 r. wykazać sprzedaż ze stawką 22 proc. Następnie po otrzymaniu dokumentów potwierdzających wywóz towarów, czyli w deklaracji za sierpień 2008 r. mogła zmniejszyć obrót ze stawką 22 proc. i wykazać obrót z tytułu eksportu towarów ze stawką 0 proc.[/ramka]

[srodtytul]Tak jak w eksporcie bezpośrednim[/srodtytul]

Od 1 grudnia 2008 r. również w przypadku eksportu pośredniego (analogicznie do zasad obowiązujących w eksporcie bezpośrednim) podatnik może skorzystać z tzw. miesięcznego przesunięcia. Otóż jeżeli nie otrzyma właściwego dokumentu celnego przed upływem terminu na złożenie deklaracji za dany miesiąc, to dostawy tej nie wykazuje w deklaracji i ewidencji za dany okres rozliczeniowy.

Jeżeli przed upływem terminu na złożenie deklaracji VAT za kolejny miesiąc:

- otrzyma właściwy dokument celny, wówczas powinien wykazać w deklaracji składanej za ten następny okres rozliczeniowy obrót ze stawką 0 proc.,

- nie otrzyma właściwego dokumentu celnego, wówczas powinien wykazać w deklaracji składanej za ten następny okres rozliczeniowy obrót ze stawką krajową (a więc zasadniczo 22 proc.).

Zmiana ta wynika ze zmiany art. 41 ust. 11 ustawy VAT i dodania w tej regulacji odesłania do ust. 7 wspomnianego artykułu.

[srodtytul]Konieczne potwierdzenie procedury wywozu...[/srodtytul]

Należy również pamiętać, że warunkiem skorzystania z tzw. miesięcznego przesunięcia jest posiadanie dokumentu celnego potwierdzającego objęcie towaru procedurą wywozu. Warunek posiadania tego dokumentu nie budzi wątpliwości w przypadku tzw. eksportu bezpośredniego. Mogą się jednak pojawiać wątpliwości, czy dotyczy to również eksportu pośredniego. W art. 41 ust. 11 ustawy ustawodawca zawarł bowiem odesłanie tylko do art. 41 ust. 7 i 9, nie odesłał natomiast do art. 41 ust. 8 ustawy, w którym właśnie jest przewidziany wymóg posiadania dokumentu celnego potwierdzającego procedurę wywozu. Moim zdaniem wymóg ten dotyczy również eksportu pośredniego. Art. 41 ust. 8 ustawy określa bowiem warunki skorzystania z możliwości przewidzianej w art. 41 ust. 7 ustawy. A w efekcie podatnik nie może skorzystać z tzw. miesięcznego przesunięcia, jeżeli nie są spełnione warunki przewidziane w art. 41 ust. 8 ustawy.

[srodtytul]…i kopia potwierdzenia [/srodtytul]

Należy również pamiętać, że tak jak w starym stanie prawnym podstawą do zastosowania stawki 0 proc. w eksporcie towarów jest kopia dokumentu celnego potwierdzającego wywóz tych towarów poza terytorium Wspólnoty. Z dokumentu tego musi wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.

[i]Autorka jest doradcą podatkowym[/i]

[ramka][b]Gdy wywieziony towar powróci do Polski[/b]

Do 30 listopada 2008 r., gdy podatnik otrzymał zwrot różnicy podatku z tytułu eksportu towarów, a następnie całość lub część tego towaru powróciła do niego do Polski, był obowiązany oddać całość lub odpowiednią część otrzymanego zwrotu. O kwotę zwrotu mógł następnie zwiększyć podatek naliczony, począwszy od najbliższego okresu rozliczeniowego. Taki sposób postępowania wynikał z art. 87 ust. 8 i 9 ustawy o VAT. Od 1 grudnia 2008 r. przepisy te zostały skreślone. Tak więc powrót do Polski wyeksportowanych wcześniej towarów nie będzie rodził żadnych skutków w zakresie VAT. Podatnik nie będzie więc miał obowiązku oddawania w takiej sytuacji całości lub odpowiedniej części otrzymanego zwrotu różnicy VAT.

[i]d.k. [/i][/ramka]

[ramka][b]Dwa rodzaje transakcji[/b]

W zależności od tego, kto wywozi towar poza terytorium Wspólnoty, eksport możemy podzielić na bezpośredni i pośredni.

Z eksportem bezpośrednim mamy do czynienia wtedy, gdy towar jest wywożony przez dostawcę lub na jego rzecz (art. 2 ust.1. pkt 8 lit. a ustawy o VAT). Z eksportem pośrednim wtedy, gdy towar jest wywożony z Polski poza obszar Unii Europejskiej przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium naszego kraju (art. 2 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o VAT).

W pierwszym wypadku sam eksporter lub podmiot przez niego upoważniony wywozi i zgłasza towar do odprawy celnej. To na niego więc wystawiane są dokumenty eksportowe (potwierdzające wywóz towaru poza terytorium UE). W drugim wypadku polski eksporter sprzedaje towary kontrahentowi zagranicznemu, który je wywozi lub zleca ich wywóz poza granice Wspólnoty, dokonując odprawy celnej we własnym imieniu. Aby móc zastosować do eksportu pośredniego zerową stawkę VAT, polski eksporter musi mieć kopię dokumentu, w którym urząd celny potwierdził wywóz tych towarów. Musi z niego wynikać, że przedmiotem dostawy i wywozu był ten sam towar.

Po zmianach w ustawie o VAT, obowiązujących od 1 grudnia 2008 r., rozliczenie VAT od eksportu bezpośredniego i pośredniego różni się tylko sposobem udokumentowania prawa do zerowej stawki.

[i]a.kol.[/i][/ramka]