Na etacie powinien jednak wykonywać inne czynności niż reprezentowanie spółki i prowadzenie jej spraw. To bowiem jego obowiązek jako wspólnika.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 14 stycznia 1993 r. (II UZP21/92): "Wspólnik spółki cywilnej nie może zawrzeć ze wspólnikami tej spółki umowy o pracę, której przedmiotem byłoby prowadzenie lub reprezentowanie spraw spółki". Sąd dopuścił jednak możliwość zatrudnienia w spółce wspólnika, który wykonuje pracę niezwiązaną z tymi czynnościami, np. zatrudnia się w związku z posiadanymi kwalifikacjami.
Jak rozliczyć jego wynagrodzenie? Art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zabrania zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wartość własnej pracy podatników. Na tej podstawie organy podatkowe uważają, że pensja wspólnika nie może być kosztem dla niego samego. Ale pozostali wspólnicy mogą odliczyć jego wynagrodzenie.
Tak wynika z interpretacji Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z 19 lipca br. (1435/FB2/415/26a/07/ES). Dotyczy ona wspólnika spółki komandytowej, który prowadzi działalność, doradzając na rynku nieruchomości. Zamierza świadczyć swoje usługi także dla spółki. Jego wynagrodzenie może być kosztem tylko dla pozostałych wspólników. Urząd podkreślił jednak, że wykonywane przez wspólnika usługi nie mogą być czynnościami związanymi z prowadzeniem spraw spółki oraz nie powinny pokrywać się z zakresem prowadzonej przez nią działalności. Tu uwaga - z art. 121 kodeksu spółek handlowych wynika, że nie prowadzi spraw spółki komandytariusz (chyba że inaczej postanowiono w umowie spółki).
Podobny pogląd ten sam urząd skarbowy przedstawił w interpretacji z 18 lipca br. (1435/FB2/415/26/ 07/ES) dotyczącej pensji wspólnika zatrudnionego w spółce na podstawie umowy o pracę.
Na rozliczenie wynagrodzenia wspólnika w kosztach pozostałych udziałowców zgodził się też Urząd Skarbowy Warszawa-Ursynów w interpretacji z 28 września 2006 r. (1438/DF2/415-160a/243/ 06/AZ) dotyczącej spółki jawnej. Z jednym zastrzeżeniem - świadczone przez niego usługi nie mogą być czynnościami opisanymi w kodeksie spółek handlowych jako "prowadzenie spraw spółki". Art. 46 tej ustawy zakazuje bowiem wspólnikom pobierania wynagrodzenia za takie działania.
Pensję wspólnika można też odliczyć w spółce cywilnej. Oczywiście przywilej ten dotyczy tylko pozostałych wspólników. Potwierdził to Urząd Skarbowy w Tomaszowie Mazowieckim w interpretacji z 6 kwietnia 2006 r. (U.S.I/3.415-18/2006). O rozliczenie kosztów pytała wspólniczka spółki cywilnej prowadzącej szkoły niepubliczne. Zarządzają nimi wspólnicy. Wymaga to jednak odpowiednich kwalifikacji i nie jest tożsame z prowadzeniem spraw spółki. Urząd się z tym zgodził, a o rozliczeniu kosztów napisał: "wynagrodzenie wypłacane wspólnikowi spółki cywilnej, stanowi dla pani koszt uzyskania przychodu proporcjonalnie do wysokości udziałów w spółce, natomiast pani wynagrodzenie stanowi koszt uzyskania przychodów dla pozostałych wspólników".
Jeśli więc udziały wspólników wynoszą po 50 proc., jeden z nich może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów 50 proc. wynagrodzenia drugiego.
