Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło dwa nowe programy: Program Badawczy Sektora Elektroenergetycznego (PBSE) oraz Inteligentne Urządzenia i Systemy Energetyki Rozsianej (IUSER). Mają one wzmocnić konkurencyjność sektora o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki. Instrumenty te wzajemnie się uzupełniają: pierwszy ma przysłużyć się wytworzeniu nowych produktów, np. urządzeń do wytwarzania energii z perowskitów, drugi – systemów zarządzania nimi, np. przy wykorzystaniu Internetu rzeczy. Łączna pula dofinansowania projektów sięgnie odpowiednio 150 mln zł i 125 mln zł w ramach pilotażowych konkursów. Środki na wsparcie projektów badawczych pochodzą z działania 1.2 „Sektorowe programy B+R" programu „Inteligentny rozwój".

Firmy i konsorcja

Nowe programy skierowane są do przedsiębiorców i konsorcjów tworzonych przez firmy. Powstały z inicjatywy oddolnej – przedstawicieli branży elektroenergetyki. Projekty zgłaszane w konkursach będą musiały się charakteryzować tzw. „twardym" B+R, czyli bazować na badaniach przemysłowych i pracach rozwojowych lub tylko tych drugich (element prac rozwojowych jest obowiązkowy).

Wykorzystanie pojazdów elektrycznych jako magazynów energii, stworzenie fundamentów morskich farm wiatrowych czy Internet rzeczy do zarządzania energią odnawialną w każdym domu – to rozwiązania, które będą mogły powstać dzięki dwóm nowym programom Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Cel jest jeden – chcemy wzmocnić kluczowy sektor gospodarki poprzez innowacje płynące z polskiej nauki i przemysłu - powiedział wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin przy okazji ogłaszania konkursu.

Czysta energia

Celem PBSE jest ukierunkowanie wysiłków przedsiębiorców i środowisk naukowych na opracowanie technologii najbardziej wartościowych z perspektywy całej gospodarki. Duży nacisk został położony na innowacje proekologiczne: zwiększenie udziału energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł energii (OZE) i ograniczenie emisji zanieczyszczeń. W ramach programu mają też powstać innowacyjne produkty, które przyspieszą rozwój tzw. energetyki prosumenckiej.

Najważniejsze cele tego programu to:

- zwiększenie liczby innowacji w sektorze elektroenergetycznym,

- ograniczenie poziomu emisji zanieczyszczeń generowanych przez przedsiębiorstwa z sektora elektroenergetycznego,

- zwiększenie udziału energii pozyskiwanej z odnawialnych źródeł energii (OZE) w miksie paliwowym sektora elektroenergetycznego,

- zwiększenie efektywność energetycznej sektora oraz poziomu rozwoju obszaru inteligentnej energii,

- zwiększenie gotowości sektora do intensywnego rozwoju energetyki prosumenckiej.

Kwota przeznaczona na dofinansowanie projektów wyłonionych w pierwszym konkursie PBSE to 150 mln zł. Wartość pojedynczego projektu musi mieścić się w granicach od 2 mln zł do 50 mln zł.

Inteligentne systemy

Z kolei program sektorowy IUSER skierowany jest do przedsiębiorstw, które prowadzą prace badawczo-rozwojowe związane ze stworzeniem lub rozwojem oprogramowania oraz inteligentnych systemów zarządzania energią. Ma dać impuls do rozwoju sektora ICT w energetyce oraz zwiększyć konkurencyjność polskich producentów tej branży na arenie międzynarodowej. Efektem programu ma być m.in. wprowadzenie do powszechnego użytku Internetu rzeczy.

Najważniejsze cele tego programu to:

- wzrost zaangażowania przedsiębiorstw w prace badawczo-rozwojowe prowadzone w sektorze producentów inteligentnych urządzeń i systemów do generacji energii oraz zarządzania systemami i elementami energetyki rozsianej,

- zwiększenie liczby innowacyjnych produktów i procesów oraz ich wdrożeń w sektorze,

- wsparcie procesów rozwoju i implementacji technologii skierowanych do branży energetyki rozsianej oraz inteligentnych sieci elektroenergetycznych klasy smart grid,

- poprawa efektywności energetycznej gospodarki w oparciu o produkty i procesy opracowywane w ramach programu.

W pierwszym konkursie przedsiębiorcy oraz konsorcja przedsiębiorców powalczą o łączną pulę dofinansowania 125 mln zł. Warunki konkursu wskazują, że wartość każdego projektu powinna mieścić się w przedziale od 2 mln zł do 30 mln zł.

Głos biznesu

– NCBR słucha „głosu biznesu". Dlatego ogłaszamy kolejne programy sektorowe i przekazujemy pieniądze przedsiębiorcom, którzy wydadzą je najefektywniej. Zakładamy, że z PBSE skorzystają duzi gracze z wieloletnim doświadczeniem na rynku, zaś z IUSER-a – mniejsze, wyspecjalizowane firmy, nawet startupy z przełomowymi pomysłami, jak systemy Smart City do oszczędzania energii w mieście – wskazuje prof. Maciej Chorowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Wnioski o dofinansowanie w ramach PBSE będzie można składać od 2 listopada do 20 grudnia, zaś do programu IUSER – od 21 listopada do 30 grudnia. Podobnie jak w przypadku pozostałych programów sektorowych NCBR, te z branży elektroenergetyki będą objęte około dwuletnim okresem pilotażowym.

IUSER został zainicjowany przez Krajową Izbę Gospodarczą Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT), zaś PBSE - przez Polski Komitet Energii Elektrycznej (PKEE). Szczegółowe informacje o obu konkursach, w tym ich regulaminy, wzory dokumentów, agendy badawcze, kryteria wyboru projektów można znaleźć na stronie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Sektorowe programy B+R

Do tej pory Narodowe Centrum Badań i Rozwoju ogłosiło już w ramach działania 1.2 „Sektorowe programy B+R" kilkanaście inicjatyw na rzecz wzmocnienia innowacji i konkurencyjności kluczowych sektorów polskiej gospodarki, w tym:

- INNOTEXTILE (sektor włókienniczy),

- INNOLOT (sektor lotniczy),

- INNOMED (sektor medyczny i farmaceutyczny),

- INNOCHEM (sektor chemiczny),

- INNOSBZ (sektor systemów bezzałogowych - platformy latające, drony) ,

- INNOSTAL (sektor stalowy),

- GAMEINN (sektor produkcji gier wideo),

- INNOMOTO (sektor motoryzacyjny),

- INNOTABOR (sektor przemysły taboru szynowego).