Rz: Czy pracodawca może bez zgody pracownika skierować go na zaległy urlop?
Alicja Pawelec: Tak. Podstawową zasadą jest udzielenie pracownikowi urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo. Udziela się go zgodnie z planem urlopów lub w porozumieniu z pracownikiem. Jeżeli jednak w danym roku kalendarzowym podwładny nie wykorzystał wszystkich dni wypoczynku, obowiązkiem pracodawcy jest jego udzielenie do 30 września następnego roku kalendarzowego i to nawet bez zgody pracownika. Oczywiście w miarę możliwości zapewnienia normalnego toku pracy, szef może uwzględnić wniosek pracownika o udzielenie mu urlopu wypoczynkowego za poprzedni rok kalendarzowy we wskazanym przez niego terminie. Jednak w przypadku, gdy takiego wniosku nie ma, sam może go skierować na urlop. Istotne jest przy tym, aby urlop za rok poprzedni rozpoczął się (a nie został wykorzystany) najpóźniej 30 września. Dzieje się tak dlatego, że oczekując wyłącznie na wniosek urlopowy pracownika dotyczący urlopu za rok poprzedni, pracodawca nie mógłby zrealizować swojego prawnego obowiązku udzielenia urlopu w naturze we wskazanym przez ustawodawcę terminie. Powyższe stanowisko potwierdza orzecznictwo Sądu Najwyższego, w szczególności wyroki: z 2 września 2003 r. (I PK 403/02) i z 24 stycznia 2006 r. (I PK 124/05).