Rz: Czy części urlopu ojcowskiego muszą przypadać jedna po drugiej, czy ojciec może wykorzystać drugą z nich po przerwie?
Joanna Torbé: Intencją ustawodawcy było uelastycznienie i upowszechnianie instytucji urlopu ojcowskiego. Zgodnie z nowymi przepisami urlop ojcowski może być wykorzystany jednorazowo, ale może zostać również podzielony na maksymalnie dwie części, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Pomiędzy tymi częściami może nastąpić przerwa. Jedynym limitem jest tu wiek dziecka – co do zasady urlop ojcowski można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 24 miesięcy życia. Z każdej z dwóch części urlopu ojciec może zatem skorzystać w dowolnie wybranym momencie.
Pracodawca ma obowiązek przesunąć urlop wypoczynkowy, jeżeli pracownik nie może go rozpocząć z powodu korzystania z urlopu ojcowskiego. Czy ten przepis ma zastosowanie, gdy ojciec planował urlop wypoczynkowy jeszcze przed urodzeniem dziecka? Czy pracownik może odmówić pójścia na urlop w ustalonym terminie, wskazując, że chce wtedy wziąć ojcowski?
W przypadku urlopu ojcowskiego przepisy zawierają odwołanie do art. 165 pkt 4 k.p., który dotyczy przesunięcia urlopu w przypadku urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli pracownik nie może rozpocząć urlopu w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy, pracodawca ma obowiązek przesunąć urlop na termin późniejszy. Nie ma tu znaczenia, czy ten urlop był planowany czy nie. Jeżeli pracownik złoży wniosek o urlop ojcowski, urlopu trzeba udzielić w późniejszym terminie. To samo dotyczy urlopu wypoczynkowego już rozpoczętego – jeżeli w trakcie jego trwania pracownik rozpocznie urlop ojcowski, to niewykorzystanej części urlopu udziela się w terminie późniejszym. Oczywiście ojciec musi złożyć wniosek co najmniej siedem dni wcześniej.
Czy zakaz rozwiązania umowy w czasie urlopu ojcowskiego dotyczy też sytuacji, gdy pracownik otrzymał wypowiedzenie przed złożeniem wniosku o ten urlop? Czy w takim wypadku pracodawca powinien cofnąć wypowiedzenie?
Pracownik ojciec wychowujący dziecko, który przebywa na urlopie ojcowskim, powinien być traktowany przez pracodawcę tak samo jak matka w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego. Pracodawca nie może mu wypowiedzieć umowy o pracę, a jej rozwiązanie bez wypowiedzenia (dyscyplinarnie) może nastąpić po wyrażeniu na to zgody przez organizację związkową. W sytuacji związanej z likwidacją lub upadłością pracodawcy należy ustalić stosowny termin ustania stosunku pracy i poczynić starania o znalezienie innego zatrudnienia dla takiego pracownika. W razie niemożności zapewnienia w tym okresie innego zatrudnienia pracownicy przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach. Nie ma jednak podstaw do tego, aby pracodawca cofał wypowiedzenie z tego powodu, że pracownik złożył wniosek o urlop ojcowski. Ale nie ma też przeszkód, aby w trakcie wypowiedzenia skorzystać z urlopu ojcowskiego.
—not. Joanna Kalinowska
