Od ponad roku zatrudniam osoby o umiarkowanej i lekkiej niepełnosprawności z długim stażem. Czy ich dodatkowy urlop wypoczynkowy zależy od wymiaru etatu bądź czasu pracy w roku i wniosku pracownika? Czy pracujący na pół etatu ma prawo do całego urlopu dodatkowego czy tylko do połowy i czy osoba pracująca przez pół roku ma prawo do całego urlopu czy połowy jego wymiaru dodatkowego? – pyta czytelnik.
W myśl art. 154 § 2 kodeksu pracy wymiar urlopu dla zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do tego wymiaru, biorąc za podstawę 20 lub 26 dni. Przy czym niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
Zgodnie zaś z art. 19 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dziesięć dni roboczych dodatkowego urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym. Pierwszy urlop niepełnosprawny nabywa po przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do jednego z tych stopni.
Ustawa o rehabilitacji nie reguluje zagadnień związanych z nabywaniem prawa do kolejnych urlopów dodatkowych, zasad ich wykorzystywania itp. Zgodnie jednak z jej art. 66 w sprawach tych stosuje się przepisy kodeksu pracy. Zatem prawo do kolejnych dodatkowych wakacji pracownik ze znaczną lub umiarkowaną ułomnością nabywa 1 stycznia każdego roku kalendarzowego. Wykorzystywanie zaś urlopu dodatkowego też odbywa się na zasadach z kodeksu pracy. Oznacza to, że także do dodatkowych urlopów odnosi się „przeliczanie" ich na wymiar czasu pracy.
Zgodnie z art. 154
2
§ 1 k.p. urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy zgodnie z jego rozkładem w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy w konkretnym dniu. U osoby ze znaczną lub umiarkowaną niepełnosprawnością jeden dzień urlopu odpowiada siedmiu godzinom pracy (art. 154
2
§ 3 k.p. w związku z art. 15 ustawy o rehabilitacji).
Jeśli więc pracownik czytelnika ma prawo do 26 dni urlopu podstawowego i dziesięciu dni dodatkowych, a zatrudniony jest na pół etatu, przysługujące mu wakacje wynosić będą: (26 + 10) x 1/2 = 18 dni, a po przeliczeniu na godziny: 18 x 7 = 126 godzin. Gdyby zaś pracował tylko przez pół roku, u tego pracodawcy skorzysta z puli proporcjonalnej do przebytego okresu.
Kwestię wniosku pracownika o urlop jednoznacznie rozstrzygnął Sąd Najwyższy w wyroku z 29 czerwca 2005 r. (II PK 339/04). Uznał, że prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi zaliczonemu do znacznej lub umiarkowanej niepełnosprawności, choćby nie wystąpił do pracodawcy o jego przyznanie. Przesłanką bowiem prawa do dodatkowego urlopu jest zaliczenie pracownika do odpowiedniego stopnia inwalidztwa i przepracowanie roku po dniu zaliczenia go do jednego z tych stopni. Z kolei ani kodeks pracy, ani ustawa o rehabilitacji nie uzależniają prawa do wakacji od wniosku osoby uprawnionej do urlopu.
—Marcin Nagórek, radca prawny
podstawa prawna: art. 154 § 2, art. 1542 § 1 i 3 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1502 ze zm.)
podstawa prawna: art. 15, art. 19 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.)
