Rz: Od 2 stycznia będzie można wybierać wolne na opiekę nad dzieckiem w wymiarze godzinowym lub na dniówki. Czy coś się zmieni z nabywaniem prawa do tego zwolnienia? Będziemy uzyskiwać go w wymiarze dwudniowym czy 16-godzinnym?
Piotr Wojciechowski: Sposób realizacji prawa uprawnionego rodzica do dwóch dni opieki nad dzieckiem będzie zależeć od treści pierwszego wniosku w roku kalendarzowym złożonym w tej sprawie. Jeśli więc pracownica złoży swój pierwszy wniosek o udzielenie jednej godziny opieki nad dzieckiem, będzie to oznaczać, że pozostałe wnioski będą składane w wymiarze godzinowym. Gdy zaś pracownik zawnioskuje o wolny jeden dzień na opiekę, należeć mu się będzie jeszcze jeden dzień, bez możliwości przeliczania go na godziny. Z tych przyczyn należałoby rekomendować pracodawcom, aby w treści wzoru wniosku sporządzanego przez pracownika w tej sprawie umieścili dwie opcje do wyboru – godzinową i dniową, tak aby po złożeniu pierwszej deklaracji w roku mieli wiedzę, jak rodzic będzie takie uprawnienie realizował.
Czy to oznacza, że np. pracownik zatrudniony w równoważnym systemie czasu pracy nie będzie mógł wykorzystać tej puli, wybierając raz pełny dzień przy zaplanowanej wówczas 12-godzinnej dniówce, a kolejny – w przeliczeniu na godziny – w dni, gdy będzie miał do przepracowania po 4 godziny?
Tak. Nie będzie możliwości wybierania opieki według różnych wariantów w tym samym roku kalendarzowym. Oczywiście nie ma przeszkód, aby zmieniać sposób korzystania z tego uprawnienia w kolejnych latach. Natomiast w każdym roku wiążąca będzie treść wniosku złożonego jako pierwszy.
Może jednak dojść do sytuacji, gdy z pierwszego wniosku będzie wynikać, że pracownik chce realizować uprawnienie do dwóch dni w wymiarze godzinowym i złoży wniosek o jedną godzinę opieki, a w następnym będzie wnosił o 8 lub 12 godzin obejmujących pełny dzień pracy. Przypomnijmy, że w puli godzin do wykorzystania z tego tytułu są dwa dni po 8 godzin, czyli całe 16 godzin.
Czy w oświadczeniu o korzystaniu z tzw. dni na opiekę pracownicy będą musieli zadeklarować, w jaki sposób będą się dzielić uprawnieniem – np. przez określenie liczby godzin?
Przepisy nie przewidują takiego wymogu. Treść pierwszego wniosku wskaże, w jaki sposób dany pracownik u danego pracodawcy będzie korzystał ze swojego uprawnienia. To samo powinien zrobić drugi uprawniony opiekun u drugiego pracodawcy. Nie ma przy tym przeszkód, aby jeden opiekun wykorzystał uprawnienie w dniach, a drugi w godzinach, zgodnie z treścią złożonego przez siebie wniosku.
Czy pracodawca może w regulaminie pracy przewidzieć, że wymiar zwolnienia dla osoby zatrudnionej na część etatu zawsze przelicza się na godziny, stosownie do wymiaru czasu pracy, a jedynie wybór realizacji tego uprawnienia będzie należał do zatrudnionego?
Nie. Pracodawca nie może przesądzić w regulaminie pracy o sposobie korzystania przez rodziców z tego uprawnienia. Takie postanowienie byłoby mylące. To pracownik w pierwszym składanym przez siebie wniosku w danym roku kalendarzowym decyduje, w jakiej formie będzie korzystać w tym konkretnym roku ze swojego uprawnienia – tj. albo w wymiarze dwóch dni wolnych, albo w wymiarze godzinowym.
—rozmawiała Anna Abramowska
