W zależności od stażu pracy w każdym roku kalendarzowym zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługuje 20 lub 26 dni urlopu, którego pracodawca jest zobowiązany udzielić. Pracownik nie może jednak zupełnie dowolnie wybrać sobie czasu, w którym chce wykorzystać przysługujące dni wolne. O tym, kiedy będzie mógł pójść na urlop, decyduje ostatecznie przełożony. Co więcej, szef może odwołać pracownika z wolnego – musi jednak zrobić to w określony sposób i w konkretnej sytuacji.

Czytaj też: Odwołanie z urlopu: pracownik nie może odmówić powrotu do pracy

Odwołanie nie takie proste

Zgodnie z art. 167 § 1: „Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu."

Odwołanie pracownika z urlopu jest możliwe tylko wtedy, gdy pracodawcy uda się z nim skontaktować. A to może nie być proste. Pracownik nie ma bowiem obowiązku informować szefa o tym, gdzie spędza urlop, ani zostawiać mu swoich prywatnych namiarów – maila czy telefonu. Taką konieczność mogą nałożyć na niego jedynie przepisy zakładowe, np. układ zbiorowy lub regulamin pracy. Muszą w nim być wskazane wyraźnie grupy pracowników, którzy są zobligowani do stałego pozostawania w kontakcie telefonicznym ze swoim pracodawcą.

Najczęściej dotyczy to osób zajmujących stanowiska wysokiego szczebla, m.in. dyrektorów, menedżerów, głównych księgowych, czy osób odpowiadających za infrastrukturę w firmie, które potrafią usunąć daną awarię. Pracownicy zajmujący takie stanowiska muszą liczyć się z dużym prawdopodobieństwem, że mogą zostać odwołani z urlopu. W regulaminie może zostać też zapisane, by pozostawali zarówno pod telefonem służbowym, jak i prywatnym.

Kontakt w jednym celu

Odwołanie z urlopu jest jedynym przypadkiem, w którym pracodawca może kontaktować się z podwładnym będącym na urlopie. W innym przypadku pracownik nie ma żadnego obowiązku odbierać od szefa telefonów – zarówno służbowych, jak i prywatnych, czy sprawdzać służbowego e-maila.

Jeśli pracodawca nagabuje wypoczywającego pracownika telefonami i poleca mu sprawdzać skrzynkę pocztową, może to być traktowane jako świadczenie przez podwładnego pracy. Pracownik może się wówczas starać o wypłatę pełnego wynagrodzenia oraz udzielenie dodatkowego dnia wolnego.

Szefowi się nie odmawia

Niezależnie od zasadności odwołania z urlopu, pracownik ma obowiązek stawić się w pracy w określonym terminie. Pracodawca nie musi przy tym podawać przyczyn odwołania go z urlopu. Obowiązkiem zatrudnionego jest wykonanie polecenia – powrót do zakładu pracy i podjęcie pracy. Pracownik ma obowiązek wykonać to polecenie nawet wówczas, gdy jest przekonany, że przełożony może sobie bez jego wsparcia poradzić lub gdy według niego przerwanie urlopu jest nieuzasadnione. Dlaczego? Odmowa stawienia się w pracy może skutkować rozwiązaniem łączącej go z pracodawcą umowy. A w takich sytuacjach osobie zwolnionej pozostaje jedynie sąd pracy.

Prawo do zwrotu kosztów

Zgodnie z art. 167 § 2: „Pracodawca jest obowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu."

Jeśli pracodawca odwoła nam wcześniej zaplanowany urlop, w związku z którym ponieśliśmy już jakieś koszty (np. wykupiliśmy wycieczkę, kupiliśmy bilety, opłaciliśmy noclegi itp.), powinien zwrócić nam koszty z tym związane. Muszą to być jednak koszty faktycznie poniesione przez nas i udokumentowane, a także bezpośrednio związane z przesunięciem urlopu. Ponadto pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w innym terminie.

Autor jest radcą prawnym, Kierownikiem Działu Prawnego Grupy Progres