W takiej sytuacji przy wypełnianiu oświadczenia do zasiłku opiekuńczego ZUS Z-15 pracownicy muszą wskazać, w jakich godzinach pracuje współmałżonek w postulowanym okresie. Czy żeby dostać zasiłek opiekuńczy, samotna matka pracująca na zmiany musi się tłumaczyć, jak pracuje ojciec dziecka? – pyta czytelnik.
W okresie świadczenia pracy w systemie zmianowym matka samotnie wychowująca dziecko, która nie mieszka we wspólnym gospodarstwie domowym z ojcem dziecka, nie musi wskazywać godzin jego pracy.
W związku z tym w pkt 1 oświadczenia do uzyskania zasiłku opiekuńczego wskazuje, że nie ma domownika mogącego zapewnić opiekę dziecku, a w pkt 3 dotyczącym wskazania godzin pracy jego ojca zamieszcza adnotację „nie dotyczy". Nad kim piecza Zgodnie z art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 159 ze zm., dalej ustawa zasiłkowa) prawo do zasiłku przysługuje na równi ubezpieczonej matce i ojcu dziecka. Jednak zasiłek za dany okres wypłaca się tylko jednemu z rodziców, temu, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę. Zasiłek opiekuńczy wypłaca się za okres, kiedy pracujący rodzic musi przestać wykonywać pracę, bo sprawuje opiekę na chorym członkiem rodziny. Świadczenie to przysługuje w razie sprawowania opieki nad:
- dzieckiem, które nie ukończyło ośmiu lat, w razie: 1. nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których ono uczęszcza, 2. choroby niani, z którą rodzice mają zwartą umowę uaktywniającą zgodnie z art. 50 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech (DzU z 2013 r., poz. 1457) lub dziennego opiekuna sprawującego opiekę nad dzieckiem, 3. porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki, 4. pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej.
- chorym dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat,
- innym chorym członkiem rodziny (małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem oraz dziećmi w wieku powyżej 14 lat), który mieszka razem z pracownikiem w czasie sprawowania opieki, w razie choroby tego członka rodziny. Przy pracy zmianowej Gdy oboje rodzice dziecka w wieku do lat ośmiu pracują w systemie pracy zmianowej, na różnych zmianach, każdego z nich uważa się za osobę stale opiekującą się dzieckiem.
W razie choroby, porodu lub pobytu jednego z rodziców w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej drugiemu z nich należy się zasiłek opiekuńczy. Jeżeli oboje rodzice dziecka są na etacie, ale tylko jedno z nich pracuje na zmiany, niewykluczone, że w niektóre dni ich aktywności zawodowej będą się pokrywać. W takim przypadku zasiłek opiekuńczy przysługuje tylko za te dni, w których rodzice pracują w różnych godzinach, bowiem tylko w tych dniach uznaje się, że oboje są osobami stale opiekującymi się dzieckiem i w związku z porodem, chorobą lub pobytem drugiego z rodziców w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej dziecko w wieku do lat ośmiu pozostawałoby bez opieki.
Ponadto, jeżeli oboje rodzice pracują na zmiany albo tylko jedno z nich pracuje w takim systemie, zasiłek opiekuńczy przysługuje za dni, w których rodzice pracują na tych samych zmianach, oraz za dni, w których pracują na różnych zmianach, a chore dziecko pozostawałoby bez opieki w wyniku częściowego pokrywania się godzin pracy albo wskutek dojazdu czy dojścia do pracy lub z pracy. Konieczne papiery Aby uzyskać prawo do zasiłku opiekuńczego nad dzieckiem, konieczne jest jego udokumentowanie >patrz tabela. Wszelkie informacje niezbędne do przyznania prawa do zasiłku opiekuńczego osoba ubiegająca się o niego podaje w wypełnionym przez siebie oświadczeniu do uzyskania zasiłku opiekuńczego ZUS Z-15, także gdy samotnie wychowuje dziecko. W razie konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem każde z jego rodziców, nawet jeśli nie pozostają w formalnym związku małżeńskim, może wystąpić o zasiłek opiekuńczy. Gdy rodzic występujący o ten zasiłek nie jest w małżeństwie, w formularzu ZUS Z-15 nie musi wypełniać rubryki o współmałżonku. Ale jeżeli pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z ojcem dziecka, powinien podać dane dotyczące domownika.
Jeżeli jednak samotna matka mieszka sama z dzieckiem, w druku Z-15 nie musi wskazywać danych dotyczących ojca dziecka. Gdy pracuje w systemie pracy zmianowej, nie musi wskazywać godzin pracy ojca dziecka w pkt 3 oświadczenia. 60 dni w roku Opieka zarówno nad zdrowym dzieckiem do lat ośmiu, jak i nad chorym dzieckiem do lat 14 jest ograniczona czasowo. Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej przysługuje przez okres zwolnienia od pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez 60 dni w roku kalendarzowym. Obliczając czas sprawowania opieki, sumuje się wszystkie dni, na jakie przypadało zwolnienie lekarskie w ciągu całego roku kalendarzowego. Nie ma przy tym znaczenia, czy zwolnienia dotyczyły opieki nad jednym czy kilkorgiem dzieci. Zasiłek przyznany z tego tytułu na wszystkie dzieci łącznie nie może być wypłacany za więcej niż 60 dni w roku. Nie zawsze będą pieniądze Zasiłek opiekuńczy nie będzie przysługiwał, jeśli we wspólnym gospodarstwie domowym są inni domownicy, którzy mogą zapewnić opiekę. Jednak zasady tej nie stosuje się przy sprawowaniu opieki nad chorym dzieckiem, które nie ukończyło dwóch lat. Zasiłek przysługuje pracownikowi nawet wtedy, gdyby inni członkowie rodziny mogli zająć się chorym niemowlęciem >patrz ramka.
Za domownika mogącego zapewnić opiekę, mimo że przebywa we wspólnym gospodarstwie domowym, nie należy uważać osoby:
- całkowicie niezdolnej do pracy,
- chorej,
- która jest niesprawna fizycznie lub psychicznie ze względu na swój wiek,
- prowadzącej gospodarstwo rolne,
- pracownika odpoczywającego po nocnej zmianie,
- prowadzącej pozarolniczą działalność, która nie może regulować czasu pracy w sposób dowolny (ma ustalone godziny pracy),
- niezobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli odmawia sprawowania opieki.
