Chodzi o m.in. o pożyczki, poręczenia czy wejścia kapitałowe. W okresie 2014–2020 będą one dostępne zarówno w programach krajowych (centralnych i regionalnych), jak i programach ramowych zarządzanych bezpośrednio przez Komisję Europejską i inne instytucje unijne.
Nie ma co czekać
O ile jednak programy krajowe są nadal niegotowe (rząd i marszałkowie wciąż negocjują ich zapisy z Brukselą), o tyle, jak podkreśla Arkadiusz Lewicki, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów UE, polscy przedsiębiorcy i polskie instytucje finansowe (a następnie od nich firmy) mogą już ubiegać się o finansowanie z programów ramowych.
– Uruchomione właśnie konkursy to szansa zarówno dla polskich banków czy funduszy vc, jak i przede wszystkim dla samych przedsiębiorców. Wielu z tych ostatnich, bez takiej bezpłatnej gwarancji czy kapitału, albo nie założy, albo nie rozwinie działalności gospodarczej, w tym najbardziej cennej dla naszego PKB – tj. proinnowacyjnej – przekonuje Lewicki. – Od października br. wszystkie polskie instytucje finansowe oraz inne zainteresowane podmioty mogą zgłaszać się do naszego ośrodka po pomoc w dotarciu do tych instrumentów – dodaje Lewicki.
Program Cosme
W programie Cosme dostępne są już instrumenty dłużne i kapitałowe. Te pierwsze to gwarancje i regwarancje dla pośredników finansowych (m.in. banków, firm leasingowych, funduszy poręczeniowych) oferujących produkty finansowe dla małych i średnich przedsiębiorstw. Są one dostępne w ramach instrumentu Loan Guarantee Facility (LGF). Konkurs dla pośredników finansowych prowadzi Europejski Fundusz Inwestycyjny (EFI).
Ta sama instytucja w tym samym programie, tyle że w instrumencie Equity Facility for Growth (EFG), prowadzi też nabór dla funduszy inwestycyjnych, private equity oraz spółek specjalnego przeznaczenia inwestujących w małe i średnie firmy. Fundusze mogą ubiegać się o finansowanie udziałowe ze strony EFI. Obejmie ono od 7,5 do 25 proc. kapitału funduszu, przy czym maksymalna wartość finansowania nie może przekroczyć 30 mln euro. Inwestycje EFI obejmą okres od 5 do 15 lat.
Przepływ pieniędzy dla firm w programie Cosme jest więc od Komisji Europejskiej przez Europejski Fundusz Inwestycyjny i pośredników finansowych do przedsiębiorców w poszczególnych krajach.
Horyzont 2020
Europejski Fundusz Inwestycyjny uruchomił też dla pośredników finansowych instrument gwarancyjny z programu Horyzont 2020, przeznaczony dla małych i średnich spółek (InnovFin SME Guarantee). Mechanizm ma zapewnić dostęp do finansowania dla innowacyjnych małych przedsiębiorstw oraz nieco większych firm, w których zatrudnionych jest od 250 do 499 osób, a które poszukują kredytów bądź innych form finansowania o wartości od 25 tys. do 7,5 mln euro.
Z kolei Europejski Bank Inwestycyjny w ramach programu Horyzont 2020 oferuje już bezpośrednie finansowanie innowacyjnych projektów realizowanych przez duże przedsiębiorstwa oraz uczelnie i publiczne instytucje badawcze w postaci pożyczek i gwarancji od 25 do 300 mln euro. EBI ma też analogiczny instrument dla firm do 3 tys. zatrudnionych, w tym MŚP. Są to pożyczki i instrumenty pośrednie (w tym mezzanine) o wartości 7,5–25 mln euro.
Kontakt dla przedsiębiorców i pośredników finansowych
Dodatkowe informacje dla firm
Firmy oraz instytucje finansowe zainteresowane pozyskaniem środków z unijnych programów ramowych mogą zwrócić się do Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów UE. Działa on przy Związku Banków Polskich. Oferuje bezpłatne wsparcie informacyjne, promocyjne i doradcze dotyczące instrumentów finansowych programów UE we wszystkich programach unijnych, w których uwzględniono instrumenty dla przedsiębiorców. W latach 2014–2020 są to: Cosme – program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw, oraz MŚP, Horyzont 2020 – program na rzecz badań naukowych i innowacji, program „Kreatywna Europa" oraz program na rzecz przemian i innowacji społecznych (EaSI).