Przedsiębiorstwa można podzielić na duże i te należące do sektora MSP. Wśród tych drugich da się jeszcze wyodrębnić mikro-, małe i średnie firmy. To, do jakiej grupy zaliczyć konkretny podmiot, zależy od wielkości zatrudnienia oraz wyników finansowych (rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 800/?2008 DzU UE L nr 214 z 9 sierpnia 2008 r.). Generalnie do sektora MSP należą firmy, w których poziom zatrudnienia nie przekracza 249 osób, ich całkowity bilans roczny nie jest większy niż 43 mln euro lub roczny obrót nie przekracza 50 mln euro. Z kolei małe przedsiębiorstwo to takie, w którym zatrudnionych jest mniej niż 50 pracowników, a roczny bilans i roczny obrót dochodzi do 10 mln euro. Wreszcie mikrofirma to taka, w której pracuje maksymalnie dziewięć osób, a jej bilans i obrót to mniej niż 2 mln euro. W wielu przypadkach poznanie danych o wielkości zatrudnienia i danych finansowych wystarczy. Będzie tak, gdy firma jest niezależna. Co to oznacza?
Przedsiębiorstwo jest niezależne, jeśli:
- ?jest przedsiębiorstwem w pełni samodzielnym, tj. nie posiada udziałów w innych przedsiębiorstwach, a inne przedsiębiorstwa nie posiadają w nim udziałów,
- ?posiada poniżej 25 proc. kapitału lub głosów w jednym lub kilku innych przedsiębiorstwach, a/lub inne przedsiębiorstwa posiadają poniżej 25 proc. kapitału lub głosów w tym przedsiębiorstwie.
Jeśli przedsiębiorstwo jest niezależne, to znaczy, że nie jest ani partnerskie, ani związane z innym przedsiębiorstwem. Pojawiają się tu dwa pojęcia: firm partnerskich i związanych. Co to oznacza?
Przedsiębiorstwo można uznać za partnerskie, jeśli posiada 25 proc. lub więcej kapitału lub głosów w innym przedsiębiorstwie lub inna firma posiada 25 proc. lub więcej kapitału lub głosów w tym przedsiębiorstwie i jednocześnie nie są to firmy związane. Przede wszystkim oznacza to , że głosy, jakie posiadają w innej firmie (lub ta firma w niej), nie przekraczają 50 proc. ogólnej sumy głosów. Innymi słowy istnieje partnerstwo finansowe z innym przedsiębiorstwem, ale żadne z przedsiębiorstw, pozostających w tym związku, nie sprawuje rzeczywistej, bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad drugim.
Partnerzy to przedsiębiorstwa, które nie są ani niezależne, ani z sobą związane. Jakie ma to konsekwencje? Mianowicie takie, że do określenia wielkości firmy trzeba uwzględnić jej dane o wielkości zatrudnienia i finansach ?i w odpowiedniej proporcji analogiczne dane firmy partnerskiej. Dla przykładu, firma A ma 30 proc. udziałów w firmie B. Aby sprawdzić, czy przedsiębiorstwo A jest małe, średnie, czy duże, trzeba uwzględnić jej poziom zatrudnienia, obrotu i bilansu i dodać do tego 30 proc. takich samych danych firmy B.
Inaczej będzie, gdy uznamy, że firmy są ze sobą związane. Ten rodzaj związku odpowiada sytuacji przedsiębiorstw tworzących grupę, w której jedna firma kontroluje, bezpośrednio lub pośrednio, większość głosów w innym przedsiębiorstwie lub wywiera na nie dominujący wpływ. Firmy można uznać za związane, jeżeli pozostają one z sobą w następującym związku:
- ?przedsiębiorstwo posiada większość głosów przysługujących udziałowcom lub wspólnikom w innej firmie,
- ?przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa,
- ?firma ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z umową zawartą z tym przedsiębiorstwem lub postanowieniem w jego dokumencie założycielskim lub statucie,
- ?przedsiębiorstwo jest w stanie kontrolować samodzielnie, zgodnie z umową, większość głosów udziałowców lub członków w innej firmie.
Konsekwencje tego, że firmy są związane, dla ustalenia ich wielkości są najdalej idące. Po prostu uznaje się je za jeden organizm. Dlatego określając status firmy, należy w pełni uwzględnić przedsiębiorstwa z nią związane. Przykładowo, firma A posiada 80 proc. udziałów w firmie B. Aby określić jej wielkość, trzeba zsumować (w 100 proc.) jej wielkość zatrudnienia, bilansu i obrotu z analogicznymi danymi firmy B.
Na koniec warto dodać, że przedsiębiorstwo nie może być uznane za małe lub średnie, jeżeli 25 proc. lub więcej jego kapitału lub głosów jest kontrolowane bezpośrednio lub pośrednio, łącznie lub indywidualnie, przez jeden lub kilka podmiotów publicznych. Chociaż od tej zasady też są pewne wyjątki. Przykładowo, gdy udziałowcem jest mały samorząd lokalny, czyli taki z budżetem nieprzekraczającym 10 mln euro oraz liczbą mieszkańców poniżej ?5 tys. i jeżeli udział ten nie przekracza 50 proc., to firma nadal będzie mogła mieć status MSP.
Wszystko to jest istotne gdyż firmy z sektora MSP mają pewne przywileje, zwłaszcza w zakresie większych możliwości korzystania z pomocy publicznej.