Ustawodawca zdecydował, że każdy obywatel, w tym także przedsiębiorcy i przedstawiciele firm, mają szeroki dostęp do informacji publicznych. Zgodnie z ustawą o dostępie do informacji publicznej organy władzy państwowej i inne podmioty wykonujące zadania publiczne jak np. organy samorządów gospodarczych i zawodowych, podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa oraz podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne, mają obowiązek udostępniania informacji publicznych.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą, ale także reprezentujące firmy powinny pamiętać, że prawo do uzyskiwania informacji od władz, przysługuje nie tylko zwykłym obywatelom, ale także im.

Wolno żądać zebrania statystyk

Przedstawiciele biznesu powinni pamiętać, że każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną i można wystąpić o jej ujawnienie. Wyjątkiem są jedynie informacje niejawne.

W praktyce zatem każdemu przysługuje prawo do uzyskania informacji publicznej, w tym przetworzonej. Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23 września 2009 r., II SA/Wa 978/09; wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 sierpnia 2011 r., I OSK 977/11) informacją przetworzoną jest taka, którą na dzień złożenia wniosku podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej nie dysponuje.

Do udostępniania informacji publicznej przetworzonej po stronie podmiotu zobowiązanego podjęte muszą być pewne dodatkowe czynności, które w szczególności polegają na sięgnięciu do dokumentacji źródłowej, na podstawie której przedstawiciel organu dokona obliczeń, analiz czy opisu spraw.

Wynika z tego, że np. urzędnik nie może zbyć właściciela firmy twierdząc, że nie ma przygotowanej żądanej informacji i musi ją dopiero opracować. Jest to obowiązkiem podmiotów publicznych i każdy może domagać się przekazania mu również takich danych.

Udostępnianie dokumentów

Podmioty publiczne mają obowiązek udostępniać swoje dokumenty czy dopuszczać do udziału w posiedzeniach swoich organów. Dla zainteresowanych jawne powinny być również dane o majątku publicznym, w tym o majątku Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych, innych prawach majątkowych przysługujących państwu i jego długach, majątku jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządów zawodowych i gospodarczych.

Udostępniać też trzeba dane o majątku osób prawnych samorządu terytorialnego, dochodach i stratach spółek handlowych, w których podmioty publiczne mają pozycję dominującą oraz dysponowaniu tymi dochodami i sposobie pokrywania strat. Podmioty te muszą też ujawniać informacje o długu publicznym, pomocy publicznej i ciężarach publicznych. Te ostatnie dane mają istotne znaczenia z punktu widzenia prowadzenia biznesu i planowania nowych inwestycji.

Co ważne, od podmiotu występującego o informację publiczną organ nie może żądać żadnego uzasadnienia. Zatem wystarczy samo złożenie wniosku o podanie konkretnych danych. Nie trzeba uzasadniać, w jakim celu chcemy je pozyskać.

Komentuje Arkadiusz Jaraszek, asesor Prokuratury Rejonowej Warszawa-Ochota

Sektor publiczny zbiera, produkuje, przetwarza i rozpowszechnia informacje, które mają istotne znaczenie w różnych dziedzinach życia, w tym w gospodarce. Miejsce polskich firm w gospodarce krajowej, ale także europejskiej a nawet światowej, jest w coraz większym stopniu zależne od skali dostępności informacji, w tym informacji publicznej.

Informacja pochodząca z sektora publicznego jest bowiem ważnym materiałem wyjściowym dla tworzenia wielu produktów i świadczenia usług. Dostęp do informacji pochodzących z sektora publicznego, a także prawidłowe ich wykorzystanie mogą pomóc firmom na lepsze wykorzystywanie swojego potencjału oraz przyczynić się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy.

Jak można upubliczniać dane

Udostępnianie informacji publicznych następuje poprzez:

- ogłaszanie w internetowym Biuletynie Informacji Publicznej,

- udostępnianie na wniosek zainteresowanego,

- wyłożenie w powszechnie dostępnym miejscu lub poprzez terminale informacyjne (infomaty),

- dopuszczenie do udziału w posiedzeniu organów i uzyskanie z nich materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia,

- umieszczanie informacji w centralnym repozytorium informacji publicznych.

Podstawa prawna: