Zgodnie z § 15 pkt 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281 ze zm., dalej rozporządzenie) pracodawca zwalnia z pracy na dwa dni osoby mu podległe w razie ich ślubu z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

W rozporządzeniu nie wskazano wprost, czy prawo to związane jest z uczestnictwem w ślubie cywilnym, wyznaniowym czy w obu tych uroczystościach. Należy jednak przyjąć, że podwładny powinien być zwolniony jedynie na ten ślub, który jest istotny ze względu na skutki cywilne. W każdym innym wypadku weźmie urlop wypoczynkowy lub bezpłatny.

Jaka procedura

Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 788) małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński. Zasadniczo skutki wobec stanu cywilnego osób mających zawrzeć związek małżeński (nupturientów) w świetle polskiego prawa wywołuje jedynie ślub cywilny.

Jednocześnie ustawodawca przewidział wyjątek od tej zasady. Zgodnie z nim także ślub wyznaniowy wywołuje skutki cywilne. Pod warunkiem, że małżonkowie złożą przed duchownym oświadczenie, w którym wyrażą wolę zawarcia także małżeństwa podlegającego prawu polskiemu. Duchowny nie może jednak przyjąć takiego oświadczenia, jeśli wcześniej nie dostanie zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, sporządzonego przez kierownika urzędu stanu cywilnego (usc). Tzw. przeszkody małżeńskie może odmiennie regulować polskie prawo powszechne i określone prawo wyznaniowe.

Osoba prowadząca ceremonię wyznaniową nie jest uprawniona do oceny przesłanek, od których zależy skuteczność ślubu według prawa polskiego. Jeśli małżonkowie wyrazili przed duchownym wolę zawarcia związku mającego skutki cywilne, ten niezwłocznie sporządza odpowiednie zaświadczenie i nie później niż pięć dni od jego zawarcia przekazuje je do właściwego urzędu stanu cywilnego. Jeśli wymogi te zostaną zachowane i kierownik usc sporządzi akt małżeństwa, związek cywilny uważa się za zawarty w chwili złożenia oświadczeń przez nupturientów w obecności duchownego.

Dlatego prawo do zwolnienia okolicznościowego przysługuje pracownikowi w związku z jego ślubem cywilnym albo kościelnym, zawartym zgodnie z tymi wymogami, a więc wywierającym skutki w sferze stanu cywilnego małżonków.

Bez kumulacji

Pracownik powiadamia szefa na piśmie o chęci skorzystania z przysługujących mu dni wolnych. Dodatkowo musi udowodnić fakt zaślubin, dostarczając akt małżeństwa. W praktyce ten dokument dostarcza pracodawcy później. Zakład powinien dać zwolnienie okolicznościowe w terminie podanym przez pracownika, ale ze względu na jego cel w zasadzie ma ono pokrywać się z datą ceremonii. Jako wolne szef może także wyznaczyć dni poprzedzające lub następujące po zaślubinach.

Dni urlopu z tych powodów nie kumulują się. Dlatego pracownik może być zwolniony tylko jeden raz w związku ze ślubem z tym samym małżonkiem. W razie wcześniejszego ślubu cywilnego i późniejszej uroczystości wyznaniowej z tą samą osobą dni wolne nie będą podwładnemu przysługiwały w związku ze ślubem kościelnym niezależnie od tego, czy wykorzystał je przy okazji cywilnej, czy nie. W takim wypadku ślub kościelny nie wywołuje skutków cywilnych, gdyż według prawa polskiego nupturienci są już w związku małżeńskim.

—Radosław Rudnik, prawnik w kancelarii prawnej Chajec, Don-Siemion & Żyto w Krakowie