- Zatrudniamy dwóch kierowców do prowadzenia samochodów osobowych. Obaj pracują w równoważnym systemie czasu pracy. Jaki zakres powinna mieć przekazywana im informacja o przepisach z zakresu czasu pracy? Czy może polegać na wskazaniu jedynie podległości pod przepisy ustawy o czasie pracy kierowców?

– pyta czytelnik.

Pracodawca ma obowiązek poinformować kierowców o obowiązujących ich przepisach z zakresu czasu pracy, w sposób przyjęty w danym zakładzie. Taka powinność wynika z art. 24 pkt 1 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (DzU nr 92, poz. 879 ze zm.). Obowiązek ten powinien zostać wypełniony w stosunku do każdego kierowcy, niezależnie od tego, jakiego rodzaju pojazdy prowadzi w ramach zatrudnienia.

Ważne!

Kierowcą, który musi otrzymać taką informację, jest tylko osoba zatrudniona na podstawie stosunku pracy na stanowisku pracy kierowcy.

Państwowa Inspekcja Pracy przyjmuje, że dla oceny, czy dana osoba podlega pod przepisy ustawy o czasie pracy kierowców decydujące znaczenie ma umowa o pracę i wynikające z niej stanowisko pracy, na którym zatrudniony jest pracownik (pismo Departamentu Prawnego GIP z 11 sierpnia 2008 r. w sprawie umów o pracę kierowców, GPP-302-4560-609/08/PE; opublikowane w Rzeczpospolitej 22 sierpnia 2008 r.).

Nie została narzucona jakakolwiek forma, w jakiej informacja ta powinna zostać pracownikowi przekazana. Do celów dowodowych dobrze przyjąć zasadę przekazywania jej na piśmie, pobierając jednocześnie od kierowcy podpis potwierdzający zapoznanie się z nią.

Ustawa nie wystarczy

Za przepisy prawa pracy rozumie się nie tylko przepisy ustaw i rozporządzeń, ale również postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy (art. 9 § 1 kodeksu pracy). Dlatego informacja obejmować musi regulacje odnoszące się do czasu pracy zawarte nie tylko w ustawie, ale również w kodeksie pracy i regulaminie pracy.

W kwestii pytania czytelnika istotne jest to, że nie mówimy tutaj o ogólnej informacji o „istnieniu ustawy". Informacja ma mieć charakter zindywidualizowany, czyli dotyczyć tych przepisów z zakresu czasu pracy, które dotyczą danej osoby.

W razie, gdy kierowca prowadzi pojazdy objęte przepisami rozporządzenia 561 lub umowy AETR, informacja powinna obejmować również te akty prawne. Jednak u czytelnika kierowcy wykonują przewozy samochodami osobowymi, dlatego nie są objęci ani rozporządzeniem, ani umową.

W informacji nie wystarczy wskazać jedynie akty prawne (ustawę o czasie pracy kierowców, kodeks pracy, regulamin pracy). Trzeba wskazać konkretne regulacje odnoszące się do kierowcy.

Konieczne są konkrety

Przykładowo, skoro kierowcy objęci są systemem równoważnego czasu pracy, to w informacji powinno to właśnie zostać wskazane:

- opisowo, np. „Zgodnie z regulaminem pracy obowiązującym u Pracodawcy kierowca objęty jest równoważnym systemem czasu pracy z okresem rozliczeniowym czasu pracy wynoszącym miesiąc. W tym systemie czasu pracy dobowy wymiar czasu pracy może być wydłużony do 12 godzin przy skróceniu czasu pracy lub dodatkowych dniach wolnych na przestrzeni okresu rozliczeniowego", bądź

- przez odesłanie do przepisu prawa pracy.

Nie wolno natomiast odesłać do przepisów dotyczących pozostałych systemów czasu pracy.

Zgodnie z art. 22 ustawy o czasie pacy kierowców, art. 12 ust. 2 i 3, art. 13, art. 21 oraz art. 24 pkt 2 nie mają zastosowania do kierowców prowadzących pojazdy wymienione w art. 29 ustawy, w art. 3 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 oraz w art. 2 ust. 2 lit. b umowy AETR. Kierowcy podlegający temu wyłączeniu to m.in. kierowcy samochodów osobowych. Nie dotyczą ich więc następujące regulacje ustawy:

- maksymalny 60-godzinny czas pracy w konkretnym tygodniu,

- rozliczanie czasu pracy, biorąc pod uwagę także czas przepracowany u innego pracodawcy,

- 30- lub 45-minutowa przerwa w pracy, o której mowa w art. 13 ustawy,

- ograniczenie do 10 godzin dobowego wymiaru czasu pracy w przypadku, gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, oraz

- obowiązek uzyskania od kierowcy oświadczenia na piśmie o wymiarze zatrudnienia albo o niepozostawaniu w zatrudnieniu u innego pracodawcy.

Tych regulacji nie trzeba zatem wymieniać w informacji przekazywanej kierowcy samochodu osobowego.