W ostatnim czasie kilka razy zmieniały się zasady prowadzenia działalności w zakresie transportu drogowego. Powstaje pytanie – jakie wymagania trzeba spełnić, by dziś uzyskać licencję transportową.

Trzeba pamiętać, że w tym zakresie ważna jest nie tylko ustawa o transporcie drogowym (tekst jedn.: DzU z 2007 r. nr 125, poz. 874 ze. zm.), ale także obowiązujące wprost rozporządzenie nr 1071/2009/WE z 21 października 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego i uchylające dyrektywę Rady 96/26/WE.

O licencję krajową trzeba wystąpić do starosty właściwego dla siedziby firmy. Natomiast na międzynarodowe trasy – do ministra infrastruktury, który upoważnił do wydawania licencji międzynarodowej głównego inspektora transportu drogowego.

Przedsiębiorcy wykonujący międzynarodowy transport drogowy, oprócz zezwolenia są zobowiązani uzyskać licencję wspólnotową. Licencję na krajowy transport drogowy wydaje starosta powiatu lub prezydent miasta w zależności od siedziby przewoźnika.

Ile za dokument

Za licencję trzeba zapłacić:

- 200 zł, gdy jest na okres od 2 do 15 lat,

- 250 zł, gdy jest na okres od 16 do 30 lat,

- 300 zł, gdy jest na okres od 31 do 50 lat.

Opłata jest liczona za każdy pojazd.

Transport towarów

Licencję na transport drogowy rzeczy muszą mieć przewoźnicy, którzy wykorzystują pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, a swoją działalność wykonują zarobkowo.

Tym, którzy transportują towary na swoje potrzeby, wystarczy zaświadczenie o przewozach na użytek własny, które uzyskuje się także w starostwie. Nie ma przy tym znaczenia, czy ktoś dysponuje 50 nowoczesnymi ciągnikami siodłowymi z naczepami czy tylko jedną podniszczoną ciężarówką.

Generalnie są dwa rodzaje licencji:

- na krajowy transport drogowy rzeczy,

- na międzynarodowy transport drogowy rzeczy.

Aby uzyskać licencję przynajmniej jedna z osób z zarządu firmy lub zarządzający transportem musi mieć certyfikat kompetencji zawodowych. Ponadto na każdy samochód trzeba mieć odpowiednie zabezpieczenie, a także posiadać siedzibę firmy i bazę pojazdów. Wystarczy złożenie oświadczenia, że się takimi miejscami dysponuje. Trzeba jednak pamiętać, że za fałszywe oświadczenie grozi odpowiedzialność karna.

Uwaga! Międzynarodowa licencja nie uprawnia do prowadzenia firmy spedycyjnej. Spedytorzy muszą mieć licencję na krajowy transport drogowy rzeczy.

Licencję wydaje się na określony czas. Krajową na 2 – 50 lat, międzynarodową na 5 lub 10 lat. Generalnie nie można ich odstąpić. Od tej zasady są jednak wyjątki dotyczące spadkobierców. Zawsze jednak przedsiębiorca przejmujący licencjonowaną działalność transportową musi spełniać wymogi niezbędne do jej rozpoczęcia.

Przedsiębiorca musi mieć także zabezpieczenie finansowe i nie być karanym.

Dokumenty przy licencji na krajowy transport

Dopuszczalne dokumenty potwierdzające posiadanie przez przedsiębiorcę zdolności finansowej przy licencji na krajowy transport drogowy to wyłącznie:

- roczne sprawozdanie finansowe potwierdzone przez audytora lub odpowiednio upoważnioną osobę,

- gwarancja bankowa,

- ubezpieczenie, w tym ubezpieczenie odpowiedzialności zawodowej z jednego lub kilku banków lub innych instytucji finansowych, w tym przedsiębiorstw ubezpieczeniowych, składających solidarną gwarancję za przedsiębiorstwo na wymaganą kwotę,

- wykaz pojazdów samochodowych wraz z kserokopiami dokumentów dopuszczających je do ruchu, a w przypadku gdy przedsiębiorca nie jest ich właścicielem – dokumenty potwierdzające prawo do dysponowania nimi,

- oświadczenie o zamiarze zatrudniania kierowców spełniających wymagania określone w ustawie o transporcie drogowym oraz prawie o ruchu drogowym; wymagania w oświadczeniu dotyczą też przedsiębiorcy osobiście wykonującego przewozy oraz innych osób niezatrudnionych etatowo przez przedsiębiorcę, lecz wykonujących osobiście przewozy na jego rzecz,

- oświadczenie lub zaświadczenie potwierdzające posiadanie siedziby przedsiębiorcy (biura) oraz bazy eksploatacyjnej.

Jak wozić pasażerów

Przynajmniej jedna z osób z zarządu firmy zajmującej się przewozem osób (lub zarządzająca transportem) musi mieć certyfikat kompetencji zawodowych, a przy używaniu większych pojazdów na każdy z nich trzeba mieć odpowiednie zabezpieczenie. Niezbędne jest też uzyskanie odpowiedniej licencji, a czasem dodatkowego zezwolenia.

Firma prowadząca zarobkowo przewozy osób (podobnie jak ta, która przewozi odpłatnie towary pojazdami o masie ponad 3,5 t dopuszczalnej masy całkowitej) musi mieć licencję na krajowy bądź międzynarodowy przewóz osób. Licencja na przewozy krajowe osób obowiązuje tylko w Polsce, a na międzynarodowe także poza nią.

Przy zarobkowych przewozach osób nie ma znaczenia wielkość pojazdu. Licencję muszą mieć zarówno ci, którzy dysponują samochodami osobowymi, jak i kilkudziesięcioosobowymi autokarami. Potrzebne jest też zabezpieczenie finansowe, a przedsiębiorca nie może być karany za określone przestępstwa (precyzuje je ustawa o transporcie drogowym).

Od 8 kwietnia 2012 r. ani osoby posiadające licencję transportową na przewozy osób, ani zatrudniani przez nich kierowcy nie mogą zawodowo wozić ludzi mniejszymi samochodami osobowymi. Licencja na przewóz osób nie pozwala też na prowadzenie przewozów regularnych, ale jest niezbędna do uzyskania zezwolenia na takie przewozy.

Licencji na międzynarodowy przewóz osób autobusem udziela się najdłużej na 10 lat – wynika to z przepisów unijnych. Jeśli jest to mniejszy pojazd (nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą), licencji udziela się na okres od 2 do 50 lat. Także na 2 – 50 lat udziela się licencji na krajowy przewóz osób.

Uwaga! Licencja na przewóz osób nie uprawnia do przewozów taksówką. W tym celu trzeba mieć odrębną licencję. Podobnie licencja na taksówkę nie upoważnia do przewozów osób innymi pojazdami niż taksówki.

Taksówką dopiero po egzaminie

Od 8 kwietnia przewożenie osób autami przeznaczonymi do transportu do siedmiu osób łącznie z kierowcą dopuszczalne jest tylko przez taksówkarzy, którzy zdali egzamin z topografii miejscowości, w której zamierzają jeździć, i zagadnień prawnych związanych z tym zawodem.

Jeśli ktoś przed 8 kwietnia wykonywał przewozy osób małym autem, musi tego zaniechać albo zdać taksówkarski egzamin. Musi on też odpowiednio dostosować pojazd (taksometr, „kogut” na dachu i numer boczny).

Uwaga! Nie tylko właściciel licencji taxi, ale i kierowcy prowadzący taksówki muszą mieć zdany egzamin.

Taksówkarze nie mają obowiązku posiadania bazy samochodowej ani zabezpieczenia finansowego.

Licencja taxi

Zazwyczaj gminy wymagają od kandydata na taksówkarza następujących dokumentów:

- formularza wniosku,

- dowodu wniesienia (uiszczenia) opłaty, najpóźniej w dniu odbioru dokumentu,

- zaświadczenia (ksero) o ukończeniu szkolenia w zakresie transportu drogowego taksówką, potwierdzonego zdanym egzaminem, lub dokumenty poświadczające co najmniej 5-letnią praktykę w zakresie wykonywania tego transportu (przerwa w wykonywaniu transportu drogowego nie może być dłuższa niż kolejnych 6 miesięcy z przyczyn zależnych od przedsiębiorcy) – dotyczy przedsiębiorcy osobiście wykonującego transport drogowy i zatrudnionych kierowców,

- zaświadczenia lub oświadczenia o niekaralności za przestępstwa umyślne: karne skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów, ochronie środowiska lub warunkom pracy i płacy albo innym przepisom dotyczącym wykonywania zawodu członków organu zarządzającego osoby prawnej, osób zarządzających spółką jawną lub komandytową, a także osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, a w przypadku przedsiębiorcy osobiście wykonującego transport drogowy – również za przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu oraz przeciwko wolności seksualnej i obyczajności,

- oświadczenia o zamiarze zatrudnienia kierowców spełniających warunki, o których mowa w art. 6, ust. 1, pkt. 2 ustawy o transporcie drogowym,

- uprawnienia (ksero) do kierowania pojazdem (oryginał do wglądu),

- dokumentu (ksero) dopuszczającego pojazd do ruchu wraz z wpisem o dopuszczeniu do ruchu jako taksówki osobowej, a w przypadku gdy przedsiębiorca nie jest właścicielem tego pojazdu – również dokumentu potwierdzającego prawo do dysponowania nim,

- orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy,

- orzeczenia psychologicznego o braku przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.

Trudny certyfikat

Jeśli przedsiębiorca nie chce wozić ludzi taksówką, tylko małym busem (od 8 osób łącznie z kierowcą) lub autobusem (według kodeksu drogowego, to pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą), to musi wystąpić o licencję na przewóz osób. Podobnie jest przy przewozach rzeczy ponad 3,5 t dmc. Egzamin na certyfikat kompetencji zawodowych nie jest łatwy. Przy ubieganiu się o dokument na przewozy osób lista tematów do zaliczenia jest długa.

Trzeba znać nie tylko zagadnienia związane z prawem przewozowym, ale i kodeksem cywilnym (umowy, reklamacje, ubezpieczenia, odszkodowania, gwarancje). Nie da się uzyskać licencji bez znajomości prawa handlowego, finansowego (podatki, opłaty drogowe i szeroko pojęte kredyty).

Niezbędna jest też znajomość organizacji i zarządzania firmą, czyli m.in. spraw związanych z rachunkowością, bilansem czy wdrażaniem systemów zarządzania. Kandydat musi się wykazać znajomością przepisów branżowych. Wiedzę niezbędną do zdania egzaminu określa część I załącznika do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1071/2009.

Jakie opłaty

Zgodnie z rozporządzeniem ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z 19 stycznia 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie wysokości opłat za czynności administracyjne związane z wykonywaniem przewozu drogowego oraz za egzaminowanie i wydanie certyfikatu kompetencji zawodowych opłata za egzamin wynosi 500 zł. Natomiast opłata za wydanie certyfikatu, to nadal 300 zł.

Certyfikaty w Polsce wydaje Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie (adres internetowy: www.its.home.pl), nie prowadzi jednak szkoleń.

Uwaga! Tzw. stare certyfikaty, czyli wydane przed wejściem w życie rozporządzenia 1071/ 2009 są nadal ważne.

Jakie opłaty

Opłata za licencję na wykonywanie krajowego transportu drogowego osób (nie taksówką) wynosi za okres:

- od 2 do 15 lat – 700 zł

- powyżej 15 do 30 lat – 800 zł

- powyżej 30 do 50 lat – 900 zł

(plus 10 proc. za każdy pojazd zgłoszony do licencji i 1 proc. za wypis).

Za udzielenie licencji na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego zapłacić trzeba:

- na 5 lat: 3,6 tys. zł (licencja) + 396 zł za każdy wypis z niej;

- na 10 lat: 7,2 tys. zł (licencja) + 792 zł za każdy wypis.

Opłata administracyjna za udzielenie licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego rzeczy też uzależniona jest od okresu ważności licencji. I tak:

- od 2 do 15 lat – 800 zł

- powyżej 15 do 30 lat – 900 zł

- powyżej 30 do 50 lat – 1 tys. zł

(plus 10 proc. za każdy pojazd zgłoszony do licencji i 1 proc. za wypis z niej).

Opłaty za udzielenie licencji na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego:

- na 5 lat: 4 tys. zł (licencja) + 440 zł za każdy wypis z licencji;

- na 10 lat: 8 tys. zł (licencja) + 880 zł za każdy wypis.

Liczy się też reputacja

Przedsiębiorcy wykonujący zawód przewoźnika drogowego muszą, zgodnie z unijnym rozporządzeniem 1071/2009:

- posiadać rzeczywistą i stałą siedzibę w jednym z państw członkowskich,

- cieszyć się dobrą reputacją,

- posiadać odpowiednią zdolność finansową,

- posiadać wymagane kompetencje zawodowe.

Z plikiem załączników

Do uzyskania krajowej licencji na transport drogowy niezbędne są m.in:

- wypełniony formularz wniosku,

- dowód wniesienia opłaty,

- certyfikat kompetencji zawodowych przedsiębiorcy lub osoby zarządzającej transportem drogowym w przedsiębiorstwie (najczęściej wymagana jest kserokopia, ale niekiedy potwierdzona notarialnie),

- zaświadczenie albo oświadczenie o niekaralności członków organu zarządzającego osoby prawnej, osób zarządzających spółką jawną lub komandytową, albo osoby prowadzącej działalność gospodarczą,

- dokumenty potwierdzające posiadanie:

- 9 tys. euro – na pierwszy pojazd,

- 5 tys. euro na każdy następny pojazd.

W 2012 r. wartość euro przeliczana jest według kursu z Dziennika Urzędowego UE z pierwszego dnia roboczego października 2011 r. Wynosi 4,3815 zł.

REKLAMA: Telamatyka w transporcie - sprawdź rozwiązania od Vision Track - www