Wejście na nowy rynek z produktami lub usługami należy zawsze poprzedzić rozpoznaniem uwarunkowań ochrony związanych z nimi praw własności intelektualnej. Taka ocena powinna być dokonana pod kątem możliwości ochrony własnych praw i ustalenia ryzyka związanego z umyślnym bądź nieumyślnym naruszeniem praw osób trzecich.
Własność intelektualna na nowym rynku
Dla większości branż związanych z dobrami konsumpcyjnymi kwestie ochrony praw własności intelektualnej powinny stanowić stały i kluczowy element strategii firmy. W przypadku planowanego eksportu towarów mowa jest przede wszystkim o rejestracji znaków towarowych lub wzorów przemysłowych w kraju, w którym towary będą wprowadzane na rynek. Uzyskanie odpowiednich praw to podstawowy krok, ale niezwykle istotne będzie zapewnienie ich stałej i efektywnej ochrony. Eliminowanie naruszeń i zwalczanie nieuczciwej konkurencji wymaga znajomości przysługujących środków prawnych.
Ukraińskie regulacje
Mimo że Ukraina nie jest członkiem UE, tamtejsze regulacje dotyczące praw własności intelektualnej są zbliżone do europejskich. Ukraina jest bowiem stroną kilkunastu wielostronnych umów międzynarodowych w sferze ochrony własności intelektualnej oraz przemysłowej. W szczególności Ukraina jest sygnatariuszem m.in.
Ponadto Ukraina podpisała najważniejsze umowy międzynarodowe dotyczące ochrony własności przemysłowej, w tym:
Można więc przyjąć, że Ukraina wdrożyła przepisy gwarantujące zabezpieczenie i dochodzenie praw własności intelektualnej i tym samym przynajmniej formalnie ochrona praw własności intelektualnej wygląda podobnie do rozwiązań polskich i europejskich.
Jak się przygotować
Wprowadzając na rynek ukraiński produkty, trzeba w pierwszej kolejności upewnić się, czy w rezultacie tego nie dojdzie do naruszenia praw własności intelektualnej innych podmiotów. W przypadku na przykład towarów opatrywanych znakami towarowymi trzeba najpierw wykluczyć możliwość naruszenia praw osób trzecich przez wykorzystanie na Ukrainie znaku towarowego, który jest chroniony i wykorzystywany w Polsce.
Uwaga! Pamiętać trzeba bowiem o podstawowej zasadzie ochrony znaków towarowych, ma ona charakter terytorialny. Oznacza to, że znak towarowy zarejestrowany w Polsce nie jest automatycznie chroniony na Ukrainie. Co więcej, może okazać się, że na Ukrainie został już zarejestrowany znak podobny lub nawet identyczny ze znakiem wykorzystywanym w Polsce. W tej sytuacji polski przedsiębiorca nie będzie mógł korzystać ze znaku, który już wykorzystuje w Polsce, do oznaczania produktów przeznaczonych na rynek ukraiński.
Następnym krokiem powinno być uzyskanie ochrony dla znaku towarowego na terenie Ukrainy. Warto także zapoznać się z warunkami zatrzymywania przez uprawnione organy towarów, w przypadku gdy występuje podejrzenie, że naruszają one prawa własności intelektualnej osób trzecich. I wreszcie, w związku z tym, że z ochroną własności intelektualnej nieodłącznie wiąże się zwalczanie naruszeń, istotna jest znajomość specyfiki ukraińskiego procesu sądowego.
Zdaniem autorki
Małgorzata Darowska, radca prawny, kancelaria Salans
Wkrótce odbędą się oczekiwane mistrzostwa Europy w piłce nożnej UEFA Euro 2012, których Polska i Ukraina są współgospodarzami. Budowie infrastruktury towarzyszą przygotowania do tymczasowego „rozluźnienia" naszej południowo-wschodniej granicy. Euro 2012 nie jest jednak jedynym motorem napędzającym współpracę obu krajów, która systematycznie się rozwija, mimo że finalizacja umowy stowarzyszeniowej pomiędzy Ukrainą i Unią Europejską odsuwa się w czasie.
Nasze przedsiębiorstwa coraz pewniej działają na Ukrainie, która z 45 mln mieszkańców jest obiecującym rynkiem. Polska natomiast jest atrakcyjnym dla firm ukraińskich miejscem lokowania działalności skierowanej na pozostałe kraje UE. Można zatem zakładać, że pomimo niedogodności, jakie wiążą się z tym, że Ukraina nie należy do UE, wymiana handlowa między tymi krajami będzie systematycznie wzrastać, a polscy przedsiębiorcy zaczną coraz śmielej wchodzić na tamtejszy rynek.
