Od początku tego roku zmieniły się zasady udzielania pracownikom urlopów wypoczynkowych. Zgodnie z obowiązującymi dotychczas przepisami pracodawca był zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu najpóźniej do  31 marca kolejnego roku kalendarzowego. Obecnie  będzie  mógł  wysłać pracownika na zaległy urlop do  30 września następnego roku.

Ponieważ nie ma przepisów przejściowych , pojawiły się wątpliwości, w jakim terminie – do marca czy do września – powinny być udzielane urlopy za 2011 r. Zgodnie z najnowszym stanowiskiem głównego inspektora pracy (GNP 364-4560-63-1/11/PE/RP) nowe zasady będą miały zastosowanie również do urlopów z 2011 r.,  co oznacza, że zaległy urlop z 2011 r. będzie można wykorzystać do końca września 2012 r. Podobnie  interpretuje  art. 168 kodeksu pracy  Ministerstwo Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Przesunięcie terminu wykorzystywania urlopu wypoczynkowego  wpłynie również na prawo pracownika do wystąpienia z roszczeniem o udzielenie zaległego urlopu. Obecnie trzyletni termin przedawnienia tych roszczeń upłynie nie z końcem marca, ale  we wrześniu.

Zmianie natomiast nie uległy zasady udzielania urlopów na żądanie. Zgodnie z art. 167(2) k.p. pracownik może w roku kalendarzowym skorzystać z czterech dni urlopu na żądanie, przy czym to od  jego decyzji zależy, czy wykorzysta ten urlop  w całości, czy też podzieli go na części. Urlop na żądanie nie jest urlopem dodatkowym, ale  częścią urlopu wypoczynkowego udzieloną w szczególny sposób. Innymi słowy, skorzystanie z urlopu na żądanie zmniejsza pulę dni  zwykłego  urlopu wypoczynkowego w danym roku kalendarzowym.

Urlop na żądanie udzielany jest na wniosek pracownika  zgłoszony najpóźniej w pierwszym dniu  takiego urlopu do chwili rozpoczęcia pracy, chyba że regulamin pracy lub przyjęta praktyka umożliwiają późniejsze zgłoszenie wniosku. Samo złożenie  wniosku o udzielenie urlopu nie usprawiedliwia nieobecności w pracy. Pracownik musi bowiem uzyskać wyraźną zgodę  na skorzystanie z urlopu. Poza szczególnie uzasadnionymi przypadkami pracodawca nie może odmówić udzielenia urlopu na żądanie.

—oprac. mrz

Autorka jest prawnikiem w DLA Piper