Jego wymiar zależy jednak od liczby przysposobionych, a nie urodzonych dzieci. Rodzice adopcyjni mają także prawo do dodatkowego urlopu na warunkach macierzyńskiego – do czterech tygodni w razie przysposobienia jednego dziecka i sześciu tygodni w pozostałych przypadkach.
Jeśli pracownik adoptuje dziecko, urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego może wziąć do czasu ukończenia przez nie siódmego roku życia, a jeśli odroczono obowiązek szkolny – do czasu ukończenia przez nie dziesiątego roku życia. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego nie może być jednak krótszy niż dziewięć tygodni.
Wolne dla rodziców adopcyjnych nie jest urlopem macierzyńskim, ale urlopem na warunkach urlopu macierzyńskiego. Może z niego korzystać zarówno matka, jak i ojciec dziecka (ale nie jednocześnie).
Aby go udzielić, konieczne jest przyjęcie dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia. Tak stanowi art. 183 § 1 kodeksu pracy.
Z tego przepisu wynika, że do udzielenia urlopu adopcyjnego nie jest konieczne samo orzeczenie o przysposobieniu dziecka, lecz jedynie fakt złożenia wniosku o jego przysposobienie. Jest to o tyle zasadne, że sama procedura adopcyjna w sądzie trwa co najmniej kilka tygodni, ale w tym czasie dziecko już przebywa w domu adopcyjnych rodziców na podstawie postanowienia o osobistej styczności lub o powierzeniu opieki.
Przykład
19 grudnia 2011 r. pani Katarzyna i pan Paweł otrzymali postanowienie sądu o powierzeniu opieki nad trzyletnim chłopcem i pięcioletnią dziewczynką. Tego samego dnia złożyli w sądzie wniosek o przysposobienie dzieci.
Od tego dnia jedno z nich może korzystać z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przez 31 tygodni. Po jego zakończeniu mogą złożyć wniosek o udzielenie dodatkowego urlopu do sześciu tygodni.
Przykład
Pani Anna i pan Jacek 12 grudnia 2011 r. otrzymali postanowienie o powierzeniu pieczy nad chłopcem, który 5 stycznia 2012 r. skończył siedem lat.
Złożyli również wniosek o jego przysposobienie. W stosunku do tego dziecka nie wydano postanowienia o odroczeniu obowiązku szkolnego.
Od 12 grudnia 2011 r. jednemu z rodziców przysługuje dziewięciotygodniowy urlop macierzyński.
Warto pamiętać, że od 1 stycznia 2012 r., w związku z wejściem w życie ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej (DzU nr 149, poz. 887 ze zm.), nieznacznie zmieniły się zasady udzielania urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego rodzinom zastępczym.
Od 2012 r. nie przysługuje on żadnej zawodowej rodzinie zastępczej (poprzednie wyłączenie obejmowało zawodowe rodziny zastępcze niespokrewnione z dzieckiem).
Nie pozbawiaj przywilejów
W trakcie urlopu macierzyńskiego i tego na warunkach macierzyńskiego pracownik korzysta z takiej samej ochrony stosunku pracy jak pracownica w ciąży.
Za czas urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz urlopu na warunkach macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński.
Jeśli bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub na warunkach macierzyńskiego pracownik wystąpił o urlop wypoczynkowy, pracodawca musi mu go udzielić.
Nie ma przy tym znaczenia, czy urlop macierzyński matka wykorzystała w całości, czy został on przerwany wskutek nieszczęśliwego wypadku, np. śmierci dziecka w trakcie urlopu macierzyńskiego.
Autorka jest starszym prawnikiem w MDDP Sobońska Olkiewicz Kancelaria Adwokatów i Radców prawnych sp.k.
