Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 12 września 2011 (IPPB5/ 423-546/11-2/IŚ).

Spółka rozważała wypłatę dywidendy albo nabycie udziałów własnych w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem wypłaconym udziałowcowi.

W tym celu chciała przelać środki pieniężne (w dolarach amerykańskich) z kont swego oddziału w Luksemburgu na inne zagraniczne konto spółki i następnie wypłacić z niego środki w walucie obcej udziałowcowi.

Pytała, czy:

• w momencie wypłaty USD do udziałowca powstają różnice kursowe od własnych środków pieniężnych (art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT),

• te różnice kursowe powinno się obliczyć porównując kursy z dnia wypłaty do  udziałowca z kursami z dnia wpływu środków na konto spółki (tj. dnia transferu środków z konta oddziału na konto spółki),

• jeśli bank zagraniczny nie ogłasza regularnie kursu USD w stosunku do PLN do obliczenia różnic kursowych, spółka powinna zastosować średni kurs USD/PLN ogłaszany przez Narodowy Bank Polski.

Zdaniem spółki w tej sytuacji powstaną różnice kursowe od własnych środków, a do obliczenia ich wartości należy przyjąć kursy NBP oraz z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień transferu środków na konto spółki z konta oddziału oraz dzień wypływu środków pieniężnych w USD z konta spółki do udziałowca.

Izba przychyliła się do stanowiska spółki, że powstaną różnice kursowe od własnych środków pieniężnych. Zgodziła się również z tym, że gdy bank nie ogłasza regularnie kursów walutowych do przeliczenia PLN, należy zastosować kurs średni ogłaszany przez NBP. Jednocześnie organ podatkowy zakwestionował wskazany przez spółkę moment, według którego powinno się ustalić różnice.

Nie zgodził się ze stanowiskiem spółki, że za moment wpływu uznać należy moment uznania konta spółki środkami pieniężnymi z konta oddziału. Podkreślił, że to właśnie moment pierwotnego wpływu danych środków na konto oddziału (od podmiotu spoza struktury organizacyjnej spółki) powinien być traktowany jako moment wpływu, brany pod uwagę przy obliczaniu różnic kursowych.

Komentuje Monika Mystkowska, konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 3 oraz 15a ust. 3 pkt 3 ustawy o CIT różnice kursowe od własnych środków powstają, jeżeli wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa/wyższa od ich wartości w dniu zapłaty lub innej formy wypływu, według faktycznie zastosowanego kursu waluty lub według kursów NBP, jeżeli uzyskanie faktycznie zastosowanego kursu nie jest możliwe.

Przepisy podatkowe nie regulują zasad rozliczania różnic kursowych w przypadku transferów pieniężnych pomiędzy spółką a jej oddziałem. Jednak, z uwagi na to, że takie przepływy mają charakter wewnętrzny, tj. dokonywane są w ramach tego samego podmiotu, słuszne wydaje się stanowisko, że do wyliczenia różnic kursowych powinien być uwzględniony moment wpływu środków finansowych od podmiotu zewnętrznego i wypływu w momencie wypłaty do udziałowca.

Jeśli nie dochodzi do rzeczywistej transakcji zakupu lub sprzedaży waluty i tym samym zastosowania określonego kursu, jak w opisanej sytuacji przy obliczaniu różnic kursowych od własnych środków, zastosowanie obiektywnego parametru, jakim jest kurs NBP, jest jedyną możliwością.

Niemniej sprawa zastosowania właściwych kursów mogłaby się skomplikować, gdyby w opisanym przypadku bank ogłaszał kursy USD względem PLN. W takim wypadku władze skarbowe i sądy administracyjne zajmowały rozbieżne stanowiska.Zgodnie z wykładnią sądów administracyjnych nie można mówić o „faktycznym zastosowaniu” kursu, gdy nie dochodzi do rzeczywistej operacji przewalutowania, np. w następstwie sprzedaży/zakupu waluty, tak jak w przypadku własnych środków na kontach walutowych.

Można tu jedynie mówić o „potencjalnym” zastosowaniu kursu, a nie jego rzeczywistym zastosowaniu, co może nastąpić jedynie w przypadku faktycznie przeprowadzonej transakcji.Opisane zagadnienie odmiennie interpretują władze skarbowe. Przeważają interpretacje, że jeśli bank publikuje kursy USD/PLN, to należy je stosować niezależnie od tego, czy wymiana waluty faktycznie nastąpiła. Bardziej zasadne wydaje się przyjęcie stanowiska sądów administracyjnych.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2012 wejdą w życie zmiany do ustawy o CIT, które, przynajmniej w zamierzeniach, mają wyjaśnić wskazane wątpliwości interpretacyjne. Praktyka pokaże, czy tak się stanie.