W artykule „Jest sposób na rozstanie z młodą mamą” z 5 września br. opisywaliśmy niebezpieczny dla ciężarnych niuans związany z przerwaniem urlopu macierzyńskiego w związku z pobytem dziecka w szpitalu. Pisaliśmy wówczas, że w czasie pauzy w urlopie pracownica
- wraca do pracy na czas choroby dziecka albo
- występuje o zasiłek opiekuńczy.
Dziś chcemy się zastanowić, co to oznacza dla działu płac. Jeżeli firma jest płatnikiem zasiłków, to w pierwszym przypadku tyle, że w jednym miesiącu będzie musiała naliczyć i wypłacić częściowy zasiłek macierzyński i częściowe wynagrodzenie za pracę. W drugim – zamiast tego ostatniego zasiłek opiekuńczy.
Sprawa jest prostsza, gdy zakład zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego mniej niż 21 osób.
Wtedy zasiłki przysługujące zatrudnionym osobom wypłaca ZUS. Wówczas w przypadku powrotu do pracy szef policzy tylko wynagrodzenie częściowe. Nie będzie musiał natomiast robić nic, gdy zatrudniona wystąpi o zasiłek opiekuńczy. Wtedy naliczy i wypłaci go ZUS.
W odniesieniu do opisywanego przypadku przypomnijmy sobie, jak dokonać wspomnianych wyliczeń. Wcześniej jednak trochę teorii.
Metoda na zasiłki
Zacznijmy od zasiłku macierzyńskiego. Przysługuje tym, którzy podlegają ubezpieczeniu chorobowemu: zarówno pracownikom, jak i osobom zatrudnionym na umowach cywilnoprawnych oraz osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli opłacają składkę chorobową.
Wypłaca się go za okres udzielonego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu ojcowskiego.
Natomiast zasiłek opiekuńczy przysługuje za czas sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat. Tak stanowi ustawa z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).
Wszystkie zasiłki liczymy tak jak chorobowy, postępując następująco:
Krok 1.
Ustalamy podstawę wymiaru. Chodzi o przeciętne, miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym zatrudniona poszła na urlop macierzyński.
Krok 2.
Otrzymaną wartość obniżamy o składki społeczne pobrane z pensji zatrudnionej.
Krok 3.
Wynik dzielimy przez 30.
Krok 4.
Stawkę zasiłku za jeden dzień mnożymy przez liczbę dni np. urlopu macierzyńskiego.
Pamiętajmy przy tym, że:
- w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku,
- trzymiesięczna przerwa w pobieraniu zasiłku powoduje, że jego podstawę ustalamy na nowo,
- jeżeli w okresie, z którego uwzględnia się podstawę wymiaru, zatrudniony nie otrzymał wynagrodzenia z powodu usprawiedliwionej nieobecności, to miesięcy, w których zatrudniony przepracował mniej niż połowę wymiaru czasu pracy, nie uwzględniamy.
Po uzupełnieniu przyjmuje się pobory z miesięcy, w których co najmniej połowa obowiązującego czasu pracy została przepracowana. Należy je jednak najpierw uzupełnić według zasad określonych w art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej.
Przepis ten przewiduje trzy możliwości uzupełniania:
- przy pensji stałej do podstawy wymiaru każe zaliczyć po prostu wynagrodzenie określone w umowie o pracę, ale pomniejszone o składki ZUS,
- przy pensji zmiennej:
– jeżeli zatrudniony przepracował choćby jeden dzień, to wynagrodzenie za przepracowane dni robocze każe podzielić przez liczbę dni, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte i pomnożyć przez liczbę dni, które zatrudniony miał przepracować w danym miesiącu,
– jeżeli ubezpieczony nie osiągnął żadnego wynagrodzenia, należy uwzględnić zmienne składniki wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości wypłacone za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy.
Rachunki za część miesiąca
Wynagrodzenie za część miesiąca liczymy na trzy sposoby w zależności od przyczyny niewykonywania pracy (choroba, inna absencja spowodowana usprawiedliwioną nieobecnością oraz jednocześnie choroba i inna usprawiedliwiona nieobecność).
W opisywanym przypadku mamy do czynienia z pierwszym. Dlatego wynagrodzenie za część miesiąca liczymy zgodnie z § 11 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia i innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).
Zgodnie z tym przepisem postępujemy następująco:
KROK 1.
Miesięczną stawkę wynagrodzenia dzielimy przez 30 (bez względu na to, ile faktycznie dni ma dany miesiąc), a uzyskany wynik mnożymy przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby (wliczamy wszystkie dni, a nie tylko dni pracy).
KROK 2.
Od wynagrodzenia miesięcznego odejmujemy otrzymany wynik.
Zobaczmy teraz, jak powyższe zasady zastosować w praktyce. Załóżmy, że zatrudniona przerwała urlop macierzyński, ale nie zdecydowała się na zasiłek opiekuńczy. Na czas pobytu dziecka w szpitalu wróciła do pracy:
• na urlopie macierzyńskim przebywała od 10 lutego do 5 maja, a zasiłek wypłacał jej pracodawca,
• od 6 maja do 6 września pracowała i z tego tytułu otrzymała wynagrodzenie za pracę,
• od 7 września, tj. po zakończeniu hospitalizacji dziecka, ponownie nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego.
W okresie przed pójściem na urlop macierzyński i w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego ubezpieczona zarabiała miesięcznie 3800 zł. Pobory te zostały zmodyfikowane na skutek zmian reorganizacyjnych od 1 lipca br. Od tego dnia zarabiała już 3000 zł wynagrodzenia zasadniczego i 2 proc. miesięcznej prowizji (za lipiec otrzymała 450 zł, a za sierpień 350 zł).
W obliczu takiego stanu faktycznego musimy w maju i wrześniu policzyć wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca oraz ustalić zasiłek macierzyński. Pamiętajmy jednak, że od września musimy ustalić nową podstawę wymiaru zasiłku, bo przerwa między okresami jego pobierania wyniosła trzy miesiące kalendarzowe.
Przyjmijmy dodatkowo, że w opisywanym przypadku zasiłki wypłaca pracodawca, a zatrudniony ma podstawowe koszty uzyskania przychodu (111,25 zł) i złożył PIT-2 (ulga 46,33 zł). Zróbmy przykładową listę płac za maj.
Ta na wrzesień technicznie będzie taka sama, tj. w podstawie wymiaru składek ZUS uwzględnimy tylko wynagrodzenie częściowe. Zasiłku macierzyńskiego nie. Wliczymy go dopiero do podstawy opodatkowania. Dodatkowym elementem wrześniowej listy płac będzie tylko prowizja.
MAJ
Zasiłek od 1 do 5 maja
Do podstawy wymiaru należy przyjąć przeciętne wynagrodzenie wypłacane w okresie od lutego 2010 do stycznia 2011:
3800 zł (średnia podstawa wymiaru składek z 12 miesięcy poprzedzających urlop macierzyński) x 13,71 proc. = 520,98 zł
3800 zł – 520,98 zł = 3279,02 zł
3279,02 zł : 30 = 109,30 zł
109,30 zł x 5 dni urlopu macierzyńskiego w maju = 546,50 zł
Wynagrodzenie częściowe za maj
3800 zł : 30 = 126,67 zł
126,67 zł x 5 dni urlopu macierzyńskiego = 633,35 zł
3800 zł – 633,35 zł = 3166,65 zł
WRZESIEŃ
Zasiłek od 7 do 30 września Podstawa wymiaru musi być wyliczona na nowo, z wynagrodzenia od września 2010 do sierpnia 2011. Należy przy tym wyłączyć miesiące, w których przepracowała mniej niż połowę miesiąca, tj. luty, marzec i kwiecień 2011. W obliczeniach uwzględnimy zatem przychód w wysokości:
• od września 2010 do stycznia 2011 po 3279,02 zł
3800 zł x 13,71 proc. = 520,98 zł
3800 zł – 520,98 zł = 3279,02 zł
3279,02 zł x 5 miesięcy = 16 395,10 zł
• za maj 2011 również 3279,02 zł; jest to wynagrodzenie stałe po uzupełnieniu i pomniejszeniu o składki (takie wynagrodzenie uzupełnia się biorąc pod uwagę kwotęz angażu)
• za czerwiec 3279,02 zł (3800 zł po pomniejszeniu o składki)
• za lipiec 2977 zł
(3000 zł + 450 zł) x 13,71 proc. = 473 zł
3450 zł – 473 zł = 2977 zł
• za sierpień 2890,71 zł
(3000 zł + 350 zł) x 13,71 proc. = 459,29 zł
3350 zł – 459,29 zł = 2890,71 zł
razem 28 820,85 zł : 9 miesięcy = 3202,32 zł
Wynagrodzenie częściowe za wrzesień
3000 zł : 30 = 100 zł
100 zł x 24 dni urlopu macierzyńskiego = 2400 zł
3000 zł – 2400 zł = 600 zł
Uwaga!
Liczymy je tylko od pensji stałej. Składniki zmienne pomijamy, bo te zostaną wypłacone w terminie płatności pensji. Uwzględniamy je tylko na liście płac.
LISTA PŁAC ZA MAJ
KROK 1. Składki społeczne
podstawa wymiaru 3166,65 zł
emerytalna 3166,65 złx 9,76 proc. = 309,07 zł
rentowe 3166,65 złx 1,5 proc. = 47,50 zł
chorobowa3166,65 zł x 2,45 proc. = 77,58 zł
razem 434,15 zł
KROK 2. Składka zdrowotna
podstawa wymiaru 3166,65 zł
– 434,15 zł = 2732,50 zł
składka pełna 2732,50 zł x 9 proc. = 245,93 zł
składka odliczana od podatku 2732,50 zł x 7,75 proc. = 211,77 zł
KROK 3. Podstawa opodatkowania
(3166,65 zł + zasiłek macierzyński 546,50 zł) – (434,15 zł + 111,25 zł) = 3167,75 zł; po zaokrągleniu 3168 zł
KROK 4. Podatek i zaliczka do US
(3168 zł x 18 proc.) – 46,33 zł = 523,91 zł
523,91 zł – 211,77 zł= 312,14 zł; po zaokrągleniu 312 zł
KROK 5. Do wypłaty
3713,15 zł – (434,15 zł + 245,93 zł + 312 zł) = 2721,07 zł
Więcej w serwisie:
»
»
»
»
»
»
»
»
Zobacz też poradnik:
Dobra Firma » Kadry i płace » Poradniki kadrowo-płacowe » Wynagrodzenia » Płacę, więc liczę
