Rynek doradztwa podatkowego - opinie

Piotr Żarski, partner zarządzający działem doradztwa podatkowego Deloitte w Polsce, na Litwie, Łotwie i Estonii

Liczy się kreatywność

W ostatnich latach rynek doradztwa podatkowego zmienił się bardzo dynamicznie i gruntownie. Klienci nie oczekują już względnie prostych potwierdzeń, oczekują rozwiązywania przez swoich doradców kompleksowych problemów biznesowych. W 2011 r. obserwuję kontynuację mocnego trendu zajmowania się zagadnieniami podatkowymi z perspektywy wartości, jakie dane rozwiązania generują dla biznesu.

W mojej ocenie będą się liczyć zaangażowanie, kreatywność oraz pomysły, jakie poszczególni doradcy będą w stanie przedstawić oraz wdrożyć u swoich klientów. To właśnie te aspekty zadecydują o sukcesie firm doradczych.

Kwestią wewnętrzną do rozwiązania dla poszczególnych firm doradczych będzie zagwarantowanie, aby każda osoba zatrudniona była zmotywowana, zaangażowana i działała na rzecz większej innowacyjności oferowanych rozwiązań. Firmy doradcze, które będą dostarczały wartość dla swoich klientów, z pewnością mogą liczyć na dalszy rozwój swojej działalności, wzrost przychodów oraz uzyskanie trwałej przewagi konkurencyjnej na rynku.

Jacek Kędzio,r szef Zespołu Doradztwa Podatkowego Ernst & Young

Podnoszenie kwalifikacji

Polski rynek doradztwa podatkowego ma wiele cech rynków rozwiniętych i dojrzałych. W związku z tym doradcy muszą uświadomić sobie, jaka jest ich rola w sytuacji, kiedy wiele dużych podmiotów ma wysoko wykwalifikowane zespoły zajmujące się problematyką podatkową. W przedsiębiorstwach przejmują one bowiem wiele zadań, które do tej pory były powierzane zewnętrznym doradcom.

Nie zmienia to faktu, że nawet najlepsze zespoły potrzebują wsparcia renomowanych doradców, którzy dysponują specjalistycznymi i sprawdzonymi rozwiązaniami oraz potrafią zagwarantować płynne ich wdrożenie. Jestem przekonany, że obecnie rynek wymaga zarówno standardowych rozwiązań, jak i szytego na miarę doradztwa, które może poprawiać konkurencyjną pozycję podmiotów na rynku.

Tam, gdzie doradcy podatkowi realnie wspierają realizację celów biznesowych swoich klientów i oferują rzeczywiście najwyższej klasy usługi, cena nie odgrywa pierwszorzędnej roli. Nie można również zapominać, że przed spółkami doradztwa podatkowego stoi bardzo ważne zadanie kształcenia doradców podatkowych na miarę przyszłych wymagań rynku.

Muszą oni łączyć gruntowną wiedzę podatkową, rozumienie sprawozdań finansowych, znajomość realiów gospodarczych z wysokimi standardami zawodowymi.

Dariusz Bednarski, partner zarządzający Doradztwo Podatkowe Grant Thornton Frąckowiak

Nowe trendy na rynku doradztwa podatkowego

Kiedy znajomy przedsiębiorca wyjawił przy okazji wywiadu dla jednej z gazet gospodarczych, że zamierza pozyskać kapitał na rozwój swojej spółki, w ciągu tygodnia otrzymał kilkanaście propozycji spotkań od doradców finansowych, prawnych i podatkowych. Wszyscy chcieli  się z nim podzielić interesującymi rozwiązaniami w zakresie pozyskania kapitału, wsparcia prawnego i podatkowego oraz optymalizacji podatkowej.

Często jeszcze doradztwo podatkowe postrzegane jest jako udzielanie odpowiedzi na zapytania przekazywane przez klienta poprzez przygotowanie opinii podatkowych. Jak się jednak wydaje, taki schemat współpracy doradcy z klientem przechodzi do przeszłości. Nowym trendem na rynku jest aktywność doradców podatkowych w relacjach z klientem. Oczywiście doradca nadal będzie odpowiadał na zapytania klienta i tak pozostanie na zawsze.

Jednak obecnie to doradca szuka klienta. Czekanie za biurkiem na kolejne zapytanie może się stać dla doradcy początkiem końca jego kariery. Co więcej, sama aktywność w poszukiwaniu klientów również nie daje gwarancji sukcesu.

Aby być partnerem klienta, doradcy muszą poznawać i stale śledzić zmiany zachodzące w branżach, w których działają ich klienci, a także zmiany zachodzące u samego klienta. Klient oczekuje bowiem, że rozwiązania proponowane przez doradcę nie będą zawieszone w próżni, ale głęboko osadzone w realiach, przygotowane właśnie dla niego. Jednak i to nie wszystko.

Aktywność doradców musi się również koncentrować na stałym monitorowaniu zmian zachodzących w przepisach i interpretacjach. Doradca musi na bieżąco informować swoich klientów o tych zmianach i o ich ewentualnych skutkach, szansach i zagrożeniach z nich wynikających.

W końcu doradca samodzielnie, znając klienta, branżę oraz przepisy, będzie kreował rozwiązania optymalne dla klienta i proponował ich wdrożenie. To radykalna zmiana na rynku. Tylko najlepiej zarządzane i najbardziej innowacyjne firmy są w stanie sprostać takim wyzwaniom. Pozostałe będą walczyły o przetrwanie, głównie obniżając ceny.

Andrzej Paczuski, partner w kancelarii doradztwa podatkowego Paczuski, Taudul, Korszla, Grochulski Doradcy Podatkowi Spółka Partnerska

Poszerzanie zakresu usług

Rok 2010 był okresem stabilnego wzrostu dla rynku usług doradztwa podatkowego. Naszej kancelarii przyniósł dalszy rozwój, wyrażający się w ustawicznym rozszerzaniu zakresu usług oraz istotnym zwiększeniu przychodów z ich sprzedaży.

Rok 2011 najprawdopodobniej upłynie pod znakiem zmagania się przedsiębiorców ze skutkami trudnej kondycji budżetu państwa. Widocznym tego symptomem jest coraz wyraźniejsza wśród podmiotów gospodarujących tendencja do poszukiwania oszczędności, w tym również o charakterze podatkowym.

Z tego względu – analogicznie jak w roku 2010 – będzie dominował popyt na usługi związane z planowaniem i optymalizacją podatkową. Jednocześnie jednak obecnie należy się spodziewać wzrostu zapotrzebowania na doradztwo w zakresie postępowań i sporów podatkowych oraz pomoc podczas kontroli podatkowych.

Wynika to z zaostrzonego rygoryzmu fiskalnego organów państwowych, które kosztem podatników będą podejmowały próby łatania budżetowych niedoborów.

W tym kontekście premiowani będą doradcy, którzy będą potrafili odnaleźć się w takiej specyfice pracy. Wyrazem wyjścia naprzeciw tej tendencji jest niedawne pozyskanie przez naszą kancelarię nowego partnera – Mariusza Mareckiego, wieloletniego dyrektora i lidera zespołu ds. postępowań podatkowych w firmie z tzw.

Wielkiej Czwórki. W nadchodzącym roku spodziewam się także większej liczby zleceń z zakresu doradztwa związanego z szeroko pojętymi ruchami własnościowymi i konsolidacyjnymi podmiotów gospodarczych, co wpisuje się w prognozowany w Polsce wzrost wolumenu i liczby transakcji na rynku fuzji i przejęć.

W odniesieniu do firm świadczących usługi doradztwa podatkowego warto odnotować zahamowanie w minionym okresie procesu powstawania nowych, małych i średnich firm doradczych opartych na polskim kapitale.

W tym sensie sprawdziły się przypuszczenia, że ze względu na coraz większe bariery wejścia na rynek doradztwa podatkowego zaistnienie nowych podmiotów na tym rynku okazuje się coraz trudniejszym wyzwaniem.

Wojciech Sztuba, partner zarządzający w TPA Horwath

Kształtowanie międzynarodowej polityki podatkowej

Sądzę, o czym pisałem już na tych łamach, że kilka ważnych procesów prędzej czy później wpłynie na zmianę sposobu wykonywania profesji doradcy podatkowego w Polsce. Jeden z nich to przesunięcie środka ciężkości z usług związanych z obsługą inwestycji i restrukturyzacji na rzecz usług zapewnienia zgodności (compliance).

Dziś polski system podatkowy, wymuszający miesięczne regulowanie podatków dochodowych przez firmy, motywuje przedsiębiorstwa raczej do insourcingu niż do outsourcingu funkcji podatkowych. Taki stan rzeczy prawdopodobnie nie potrwa długo, ponieważ odstaje w rażący sposób od standardów europejskich i światowych.

Wówczas do doradców spłynie spora część obowiązków dziś wykonywanych przez firmy we własnym zakresie. Drugi oczekiwany proces to związany z ewolucją polskiej gospodarki wzrost eksportu kapitału.

Obecnie polscy doradcy na ogół doradzają firmom krajowym lub spółkom z udziałem zagranicznym, a więc podatnikom lokalnym lub takim, co do których strategiczne decyzje dotyczące ich rozwoju zapadają poza Polską.

Ta lokalność nas ogranicza. Jednak ekspansja rodzimego biznesu za granicę otworzy doradcom z Polski możliwości kształtowania międzynarodowej polityki podatkowej koncernów mających tu swoją siedzibę. Nadal sądzę, że oba powyższe procesy zarysują się wyraźnie w ciągu najbliższych lat.

Z doświadczeń ostatnich miesięcy można wnosić, że możliwe są także ciekawe zmiany w samym sposobie prowadzenia działalności doradczej. Uwolnienie dostępu do reklamy szybko spowodowało pojawienie się firm oferujących usługi podatkowe w formule zbliżonej do okienka w banku.

Ważniejszy od zaostrzenia konkurencji może okazać się tu negatywny wpływ na ogólną reputację doradztwa podatkowego. Jeżeli nasza profesja zacznie kojarzyć się z przeszkolonym w kilkunastu procedurach słabo wykwalifikowanym personelem, straci walor prestiżowego wolnego zawodu.

Andrzej Puncewicz, partner w Accreo Taxand

Rośnie zapotrzebowanie na usługi

W 2010 roku, w przeciwieństwie do dwóch poprzednich lat, obserwowaliśmy znaczny wzrost wolumenu transakcji, w szczególności na rynku nieruchomości. W transakcjach tych uczestniczy sporo podmiotów dotychczas nieobecnych w Polsce, co może sugerować, że rozpoczęty trend powinien się utrzymać i przyczynić do zwiększenia zapotrzebowania na usługi doradztwa podatkowego w obszarze transakcyjnym.

Podobne spostrzeżenia dotyczą również inwestycji bezpośrednich, których wolumen – po okresie wyraźnego schłodzenia – dynamicznie rośnie. Sytuacja budżetu państwa jest trudna, a plany ministra finansów wskazują, że w najbliższym czasie rząd podejmie wiele działań zmierzających do zwiększenia wpływów budżetowych.

Dynamika wzrostu przychodów budżetowych zakładana przez ministra finansów będzie trudna do osiągnięcia tylko dzięki wzrostowi gospodarczemu, dlatego już po wyborach możemy się spodziewać konkretnych działań ze strony rządu zmierzających do zwiększenia wpływów budżetowych.

Można zakładać, że najważniejsze z nich obejmą: zmiany ustawodawcze zmierzające do uszczelnienia systemu podatkowego i wyeliminowania istniejących możliwości planowania podatkowego oraz zwiększenie liczby kontroli podatkowych i skarbowych. Dyskusje prowadzone z kolegami z Taxand wskazują, że podatnicy z innych krajów już teraz spotykają się z agresywniejszym podejściem organów podatkowych.

Administracja podatkowa i skarbowa otrzymuje wytyczne dotyczące intensyfikacji działań zmierzających do zwiększenia wpływów budżetowych i poprzez zaostrzone kontrole zmierza do realizacji wyznaczonego celu.

Działania takie mają oczywiste przełożenie na wzrost zapotrzebowania na usługi doradcze w zakresie podatków, dlatego doradcy podatkowi w najbliższych latach nie powinni się obawiać braku zleceń.

dr Irena Ożóg, doradca podatkowy, partner zarządzający w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy

Wzrost liczby transakcji

Na rynku doradztwa podatkowego w 2010 roku zauważalna była znacznie większa aktywność podatników. Było więcej transakcji, przejęć czy rozpoczynania nowej aktywności biznesowej. Podatnicy chętniej korzystali z optymalizacji podatkowych.

Obecnie poszukiwany przez klientów model docelowy kancelarii podatkowej to firma zapewniająca kompleksowość usługi i głęboką specjalizację. Funkcjonowanie wyspecjalizowanych zespołów branżowych w kancelariach pozwala na świadczenie specjalistycznych usług doradczych na najwyższym poziomie.

Tylko posiadając takie atrybuty, można usatysfakcjonować wymagających klientów. W ostatnim czasie dynamicznie rozwija się rynek doradztwa podatkowego w zakresie optymalizacji danin publicznych.

Więksi klienci w zasadzie wiedzą, gdzie poszukiwać oszczędności podatkowych, jednak ze względu na skomplikowany charakter tych rozwiązań, wdrażanych najczęściej z wykorzystaniem struktur międzynarodowych, wolą korzystać z wiedzy doświadczonego zespołu specjalistów. Klienci wyraźnie mają już zatem świadomość, że warto podejmować odpowiednie działania we współpracy z firmami doradczymi.

Myślę, że taka postawa klientów będzie się pogłębiała, gdyż droga do pozyskiwania oszczędności podatkowych jest coraz trudniejsza. Wymaga nie tylko znajomości ustawodawstwa podatkowego innych państw, lecz także wiedzy z zakresu prawa handlowego lub cywilnego, która pozwoli podatnikom funkcjonować w tamtych realiach w sposób przynoszący realne oszczędności podatkowe.

Obserwuję zainteresowanie rozwiązaniami optymalizacyjnymi nawet ze strony mniejszych firm. Decydują się one na korzystanie z doradztwa podatkowego, gdyż korzyści wynikające z zastosowania różnych form optymalizacji w krótkim czasie rekompensują poniesione wydatki.

Mirosław Michna, doradca podatkowy, partner w firmie doradczej KPMG

Wiedza interdyscyplinarna w cenie

Rynek doradztwa podatkowego w Polsce od dłuższego już czasu podlega intensywnym zmianom. Przyspieszyły one zwłaszcza w obliczu ostatniego kryzysu finansowego, który szczególnie silnie odbił się na rynku doradczym.

Trendem podstawowym stała się istotna presja na obniżanie cen świadczonych usług i ograniczanie zakresu korzystania z nich przez najbardziej istotny sektor, czyli klientów biznesowych prowadzących działalność gospodarczą. Presja ta dotknęła w szczególności najbardziej standardowego rodzaju usług doradczych polegających na pomocy w rozwiązywaniu bieżących problemów podatkowych przedsiębiorców.

Inaczej rzecz się ma w wypadku usług służących optymalizacji rozliczeń podatkowych firm, a więc racjonalizacji obciążeń i prowadzeniu działalności najbardziej efektywnej z perspektywy kosztów podatkowych.

Tego typu doradztwo jest i było atrakcyjnym produktem firm dodoradczych. Wymaga ono jednocześnie wyspecjalizowanych konsultantów oraz wiedzy interdyscyplinarnej odnoszącej się do szeroko pojętego prawa gospodarczego i międzynarodowego prawa podatkowego.

Wiąże się z tym również pomoc w skutecznym powoływaniu się na przepisy prawa Unii Europejskiej przewidującego korzystniejsze rozwiązania chociażby w zakresie VAT czy podatku akcyzowego. Innym kierunkiem rozwoju doradztwa podatkowego – wciąż dostarczającego wysoko wyspecjalizowane usługi dla klienta – jest pomoc w ramach przekształceń kapitałowych, fuzji i przejęć.

Bez wątpienia właściwe zaplanowanie transakcji pod kątem podatkowym może bowiem przynieść wymierne korzyści finansowe w postaci obniżenia obciążeń podatkowych. Już powyższy wycinek usług doradztwa podatkowego pokazuje, że rynek klienta, mimo iż najgorszy czas ma już za sobą, jest szczególnie nastawiony na usługi wyspecjalizowanych doradców, o dużej wartości dodanej.

Karina Furga-Dąbrowska, partner, szef Zespołu Doradztwa Podatkowego w kancelarii Salans

Zmiany w relacjach z klientami

Kryzys gospodarczy wymusił zasadnicze zmiany w relacjach między klientami a doradcami podatkowymi. Z uwagi na konieczność optymalizacji kosztów wielu klientów tworzy obecnie panele doradcze, często międzynarodowe, skupiające firmy sklasyfikowane jako tzw. oficjalni doradcy klienta. W tym zakresie istotna stała się zatem możliwość zaoferowania klientowi obsługi na tym samym poziomie w różnych krajach.

Jednocześnie ważna stała się elastyczność w podejściu doradcy do klienta, w szczególności w zakresie ustalania budżetu i sposobu rozliczeń. Nasze doświadczenie pokazuje, że innowacyjność, otwartość i niekonwencjonalne podejście do obsługi klienta oraz jego problemów umożliwiają wybicie się na tym rynku.

Dzisiaj liczą się nie tylko wiedza i doświadczenie stricte podatkowe, lecz także i przede wszystkim szybkość reakcji, zaufanie i dobra relacja z klientem oraz doskonała znajomość obsługiwanych branż i sektorów. Doradca podatkowy musi być doradcą biznesowym, a w tym zakresie specjalizacja branżowa stanowi wymóg bezwzględny.

Tradycyjny model relacji klient – doradca zmienił się także po stronie klienta, który nie jest dzisiaj już tylko adresatem opinii podatkowych. Dzięki ogromnemu wzrostowi świadomości i wiedzy podatkowej staje się współtwórcą udzielanych porad, wywierając w ten sposób wpływ na doktrynę i praktykę organów podatkowych.

Renata Dłuska, radca prawny i doradca podatkowy, partner w MDDP

Rośnie konkurencja na rynku

Sytuacja na rynku doradztwa podatkowego jest ściśle związana z tym, co się dzieje w biznesie. Mimo że etap spowolnienia gospodarczego jest za nami, to nadal odczuwamy jego skutki. Świadczy o tym m.in. podejście klientów do cen oferowanych za usługi doradcze i nieustanne oczekiwanie znacznego ich obniżenia. Wymusza to na doradcach ciągłe dostosowania się do nowych warunków. Na rynku pojawiają się oferty cenowe, z którymi trudno konkurować przy zachowaniu standardów jakościowych.

Obecną sytuację można porównać do zakupów w supermarkecie, gdzie przedsiębiorcy wybierają spośród wielu ofert, decydując się na tę najtańszą. Niejednokrotnie jednak efekt prac rozczarowuje, gdyż okazuje się, że niska cena nie idzie w parze z jakością i porad udzielają studenci. Oprócz konkurencji cenowej mamy również do czynienia z coraz bardziej agresywnymi metodami walki o klienta.

Zdarza się na przykład, że doradcy oferują klientowi fantastyczną metodę optymalizacji podatkowej i przedstawiają wynikające z niej korzyści, ale jednocześnie nie informują o związanym z nią ryzykiem. W porównaniu z kryzysowym  2009 rokiem, kiedy klienci decydowali się jedynie na nabywanie tych usług, które były im absolutnie niezbędne i które w relatywnie krótkim terminie gwarantowały wymierne korzyści finansowe, można zaobserwować znaczne ożywienie w gospodarce.

Od 2010 roku na rynku pojawia się więcej transakcji, a klienci mają mniej obaw. Jednocześnie doradcy mają coraz więcej pracy, mogą więc przyjmować tylko te oferty, których cena odpowiada wartości ich pracy. Utrzymującą się tendencją na rynku usług doradczych jest powstawanie dwu-, trzyosobowych wyspecjalizowanych butików podatkowych tworzonych najczęściej przez osoby, które zdobyły doświadczenie w dużych międzynarodowych korporacjach czy międzynarodowych kancelariach prawnych.

Na uwagę zasługuje również coraz częstsze zjawisko tworzenia działów doradztwa podatkowego w kancelariach prawnych i odwrotnie – poszerzania oferty usług o doradztwo prawne przez firmy zajmujące się szeroko pojętym doradztwem, czego dobrym przykładem jest m.in. MDDP. Uzupełniając wachlarz oferowanych usług, odpowiedzieliśmy na oczekiwania naszych klientów.

Teraz jesteśmy w stanie zapewnić usługi najwyższej jakości we wszystkich obszarach mających wpływ na prowadzenie biznesu.

Ranking firmy zajmujące się doradztwem podatkowym: adresy, doradcy, przychody