[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=411D1863DC29C70C8116A07DB3692044?id=76037]Kodeks pracy[/link] wyraźnie wskazuje, kiedy pracownikowi należy się odszkodowanie.
Za niewydanie świadectwa pracy lub wydanie go w niewłaściwej treści firma wypłaci odszkodowanie, jeżeli z tego powodu zainteresowany poniósł szkodę. Samo niewydanie lub braki w treści nie są jeszcze podstawą roszczeń. Pracownik musi wykazać szkodę, tj. dowieść związku między niewydaniem świadectwa lub jego wadliwością a nieuzyskaniem pracy lub zatrudnieniem na gorszych warunkach.
Ustawa określa górną granicę takiego odszkodowania. Zgodnie z art. 99 § 2 k.p. przysługuje ono w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż sześć tygodni. Ustalając kwotę odszkodowania, sąd może brać pod uwagę to, czy pracownik podejmował starania o uzyskanie właściwego świadectwa. Bierność może być uznana za przyczynienie się do powstania szkody.
[srodtytul]Za skrócenie [/srodtytul]
Inną sytuacją, w której firma musi płacić odszkodowanie, i to nie czekając na orzeczenie sądu, jest skrócenie okresu wypowiedzenia z trzech do jednego miesiąca. Pracodawca może to zrobić jednostronnie z powodu ogłoszenia upadłości, likwidacji firmy, a także innych przyczyn niedotyczących pracowników. W takim wypadku zainteresowanemu przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.
Pracownica korzystająca z urlopu wychowawczego dostaje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia, jakie otrzymałaby, gdyby stosunek pracy rozwiązany został z upływem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia – [b]orzekł Sąd Najwyższy (wyrok z 11 lutego 1992 r., sygn. I PZP 7/92)[/b].
[srodtytul]Za dyskryminację[/srodtytul]
Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Odszkodowanie przysługuje za sam fakt dyskryminowania w firmie. Zainteresowany nie musi wykazywać konkretnej szkody, bo często jest to niemożliwe, dlatego niejednokrotnie odszkodowanie takie może mieć charakter zadośćuczynienia za krzywdę. Poszkodowani domagają się bardzo wysokich kwot, bo przepisy nie limitują w tym wypadku roszczeń.
Odszkodowania od firmy może domagać się jej były pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę. Kodeks pracy – tak jak w wypadku spraw o naruszenie zasad równego traktowania – ustalił jego minimalną wysokość na poziomie najniższego wynagrodzenia za pracę. Warunkiem dochodzenia tego odszkodowania jest wskazanie mobbingu jako przyczyny odejścia w piśmie o rozwiązaniu umowy o pracę.
[srodtytul]Za złe rozstanie[/srodtytul]
Odszkodowania może domagać się również zatrudniony, który odszedł z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków. Jego wysokość odpowiada wysokości wynagrodzenia za
okres wypowiedzenia. Jeżeli umowa została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za dwa tygodnie.
Ponadto zgodnie z art. 45 k.p. odszkodowanie należy się w razie ustalenia przez sąd, że wypowiedzenie umowy zawartej na czas nieokreślony jest niezasadne lub dokonano go z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu. Przysługuje ono w wysokości wynagrodzenia za okres od dwóch tygodni do trzech miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.
[ramka][b]Za co odpowiada firma[/b]
- Odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów w tym trybie, w wypadku bardzo długiego okresu od rozwiązania umowy o pracę do wydania wyroku zasądzającego to odszkodowanie, może być ustalone według wynagrodzenia, jakie pracownik otrzymywałby w dniu wydania wyroku – [b]wyrok z 23 lutego 2005 r., sygn. III PK 74/04.[/b]
- Pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez zakład wskutek wydania niewłaściwego świadectwa pracy niezależnie od przyznanego mu odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania przez zakład umowy o pracę bez wypowiedzenia – [b]wyrok z 13 lipca 1976 r., sygn. I PZP 22/76.[/b][/ramka]
