Młodociany, czyli ten, kto ukończył 16 lat, ale nie jest jeszcze pełnoletni, może na warunkach przewidzianych przez [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeks pracy[/link] zostać zatrudniony. Przy czym ze względu na wiek, a co się z tym łączy – jego właściwości psychofizyczne – jest on szczególnie chroniony przez przepisy.

Objawia się to m.in. specjalnym unormowaniem jego praw urlopowych. Uprzywilejowanie młodocianego polega na tym, że z upływem sześciu miesięcy pracy nabywa on prawo do 12 dni roboczych urlopu wypoczynkowego. Reguluje to art. 205 § 1 k.p.

Natomiast z upływem roku od rozpoczęcia pracy taki pracownik nabywa prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. Dzieje się tak na podstawie art. 205 § 2 k.p.

W stosunku do młodocianego nie ma zatem zastosowania reguła nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego w pierwszym roku pracy, określona w art. 153 § 1 k.p. W następnych latach pracy z początkiem roku kalendarzowego, aż do ukończenia 18 lat, urlop młodocianego wynosi 26 dni roboczych. Z chwilą ukończenia 18 lat, jeżeli prawo do urlopu pracownik uzyskał przed ukończeniem 18 lat, wymiar urlopu w tym roku kalendarzowym ulega zmniejszeniu do 20 dni.

Przy czym [b]wykorzystanie wolnego wcześniej, przed ukończeniem 18 lat, w wymiarze 26 dni roboczych, za zgodą pracodawcy, ponieważ to on udziela urlopu, nie stanowi naruszenia prawa i nie daje podstaw do potrącenia sześciu dni z urlopu w roku następnym.[/b]

Młodocianemu uczęszczającemu do szkoły szef musi udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych. Tak nakazuje art. 205 § 3 k.p. Natomiast temu młodocianemu, który nie nabył jeszcze prawa do urlopu, pracodawca może udzielić zaliczkowo urlopu w okresie ferii szkolnych. Tak będzie np., gdy młodociany przyszedł do pierwszej pracy w styczniu, a w lutym ma ferie.

[b]Udzielenie zaliczkowego urlopu wypoczynkowego zależy od wniosku pracownika. [/b]Jeśli go nie złoży, firma nie musi udzielić mu wolnego. Nie ma tu wymogu, aby podanie zostało złożone na piśmie. Wniosek może zostać złożony w dowolnej formie. Ważne, aby wola pracownika została wyrażona tak, że nie budzi wątpliwości.

Pracodawca nie jest jednak związany wnioskiem pracownika. Do jego oceny należy to, czy i w jakim wymiarze urlop ten zostanie młodocianemu udzielony.

Młodociany uczęszczający do szkoły dla pracujących może wystąpić o udzielenie mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze do dwóch miesięcy łącznie z przysługującym mu urlopem wypoczynkowym. Pracodawca jest wtedy związany wnioskiem pracownika.

Oznacza to, że musi udzielić mu urlopu bezpłatnego w takim wymiarze, niezależnie od swoich możliwości w tym zakresie oraz od tego, czy pracownik wykorzystał już przysługujący mu urlop wypoczynkowy czy też nie. Młodociany nie może jednak wystąpić o urlop bezpłatny przed nabyciem prawa do pierwszego urlopu wypoczynkowego, ale może wystąpić z wnioskiem o udzielenie mu urlopu zaliczkowego w okresie ferii szkolnych.

Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

[ramka][b]Ważne [/b]

W pierwszym roku pracy urlop wypoczynkowy młodocianego wynosi w sumie 38 dni roboczych, z których 12 dni przysługuje mu po sześciu miesiącach pracy i które nie są wliczane do wymiaru urlopu rocznego.[/ramka]