Biznesplan przedstawia sposoby i powody, dla których firma zamierza zrealizować dane cele. Określa, jakie wiążą się z tym nakłady oraz jakich efektów finansowych można oczekiwać w przyszłości. Dokument przygotowuje się zarówno na potrzeby zarządu firmy, jak również dla podmiotów finansujących inwestycje, takich jak: fundusz venture capital, anioł biznesu, bank czy instytucja rozpatrująca wnioski o unijne dotacje.

Biznesplan powinien być przejrzysty i zwięzły, ale musi zawierać wszystkie ważne informacje o firmie i jej strategii. Powinien być oparty na realnych założeniach, czyli odnosić się do rzeczywistej sytuacji na rynku, na którym firma chce działać. Nakłady inwestycyjne, koszty i możliwe do uzyskania przychody muszą być oszacowane możliwie dokładnie.

[srodtytul]Jaka konstrukcja[/srodtytul]

Ważną częścią biznesplanu jest jego streszczenie. Powinny tam znaleźć się najważniejsze informacje o firmie i jej planach. Streszczenie zajmuje średnio jedną lub dwie strony maszynopisu. Służy np. inwestorowi do wstępnej weryfikacji projektów. Dlatego powinno jasno przedstawiać korzyści dla inwestora z realizacji danej inwestycji, zawierać główne założenia strategii firmy oraz prognozy wyników finansowych.

Biznesplan powinien być dostosowany do konkretnej sytuacji (np. inwestycji w nową linię produkcyjną) i zgodny z wymogami adresata (banku czy funduszu venture capital). Musi przekonać podmiot finansujący, że tego typu inwestycja jest uzasadniona ekonomicznie, niezbędna dla dalszego rozwoju firmy i zwiększenia jej konkurencyjności na rynku. Powinien też wskazywać na ewentualne ryzyko związane z danym przedsięwzięciem oraz sposoby jego zminimalizowania. Najlepiej, jeśli zawiera co najmniej dwa scenariusze: optymistyczny i pesymistyczny. Adresat biznesplanu powinien być przekonany o tym, że przedsiębiorca szczegółowo zanalizował projekt i rozważył wszystkie za oraz przeciw.

W biznesplanie powinien znaleźć się opis działalności firmy, jej mocne i słabe strony, opis rynku, szacunki wielkości sprzedaży na najbliższe lata, a także opis kompetencji osób zarządzających. Bardzo ważna jest część finansowa, czyli rachunek wyników, przepływy pieniężne oraz bilans. Jak wskazują eksperci, najwięcej błędów przedsiębiorcy popełniają właśnie w części finansowej, gdzie prognozy opierają się na zbyt optymistycznych założeniach.

Plan finansowania danego przedsięwzięcia powinien też uwzględniać rezerwę kapitału (10 – 15 proc. środków) na nieprzewidziane wydatki, tak aby nie zbrakło pieniędzy na dokończenie inwestycji.

Poza tym biznesplan powinien być dobrze zredagowany – zrozumiały dla czytającego go analityka. Nie może oczywiście zawierać błędów stylistycznych czy ortograficznych.

[srodtytul]Kiedy potrzebna pomoc[/srodtytul]

Często przy tworzeniu biznes-planu niezbędna może być pomoc konsultanta z zewnętrznej firmy specjalizującej się w takiej działalności. Zna ona zwykle wymagania instytucji finansowych, do których adresowane są dokumenty. Zwiększa to prawdopodobieństwo zdobycia kapitału na rozwój. Konsultant pomoże opracować część finansową, przedstawi wiarygodne prognozy i oszacuje opłacalność projektu.

Za usługi konsultantów trzeba jednak zapłacić. Jeśli firmy nie stać na to, by zlecić opracowanie całego biznesplanu, to przynajmniej powinna go skonsultować z ekspertem, który wskaże ewentualne niedociągnięcia. Takie konsultacje nie powinny dużo kosztować.

Samodzielnie biznesplan mogą przygotować przedsiębiorcy, którzy mają już pewne doświadczenie w tworzeniu tego typu dokumentów oraz potrzebną wiedzę. Można ją zdobyć na szkoleniach albo z książek. Niektóre szkolenia są dofinansowane z funduszy unijnych czy budżetu państwa.

Przy dużych i skomplikowanych projektach w zasadzie zrobienie całego biznesplanu powinno być zlecone doświadczonym konsultantom. Nie oznacza to jednak, że kierownictwo zostanie zwolnione z odpowiedzialności za treść dokumentu. Bardzo ważna jest współpraca zarządu firmy z usługodawcą. Konsultantom należy dostarczyć wszelkie dane, przede wszystkim finansowe, potrzebne przy prognozowaniu kosztów i przychodów.

[srodtytul]Cena usługi doradczej[/srodtytul]

Koszt napisania biznesplanu zależy od jego wielkości i stopnia skomplikowania projektu. Na cenę wpływa również dostępność danych potrzebnych do sporządzenia dokumentu. Jeśli firma sama dostarczy szczegółowe informacje, np. dotyczące rynku, koszt będzie niższy niż wtedy, gdy dane trzeba zbierać, przeprowadzając np. badania rynkowe.

Więcej kosztować będą biznesplany dotyczące nowych przedsięwzięć niż te, które przedstawiają tylko koncepcję rozwinięcia działalności. Wiele zależy też od wymagań odbiorcy. Jeśli są one wysokie i bardzo szczegółowe, rośnie pracochłonność usługi i jej cena.

Na biznesplan możemy potrzebować nawet ponad 100 tys. zł, ale za standardowe projekty płaci się od 1 tys. do 15 tys. zł.

Cena może w pewnym stopniu zależeć też od wartości projektu i wielkości kapitału, jaki firma chce pozyskać na inwestycje. Wówczas koszt przygotowania biznesplanu waha się od 2 do 5 proc. kwoty kredytu lub inwestycji.

[ramka][b]Anna Markowicz-Mars, z Auxilium Kancelarii Biegłych Rewidentów[/b]

W małych firmach biznesplan może opracować sam właściciel, gdyż ma on pełną wizję przedsięwzięcia. Jednak zazwyczaj do przygotowania części finansowej będzie potrzebował pomocy analityka.

Przy wyborze firmy piszącej biznesplan należy zwrócić uwagę na to, czy zatrudnia ona wykwalifikowanych pracowników (analityka), czy podczas tworzenia dokumentu kontaktuje się z instytucją finansującą w celu poznania jej wymagań. Ważne jest również to, w jaki sposób pozyskuje informacje potrzebne do sporządzenia biznesplanu. W przypadku dużych inwestycji potrzebna się może okazać pomoc zespołu analityków.

Niezbędne jest też zaangażowanie całego kierownictwa firmy. W zespole projektowym powinny się znaleźć osoby odpowiedzialne za dane segmenty, choć ich udział może być okresowy. Nie może zabraknąć też osoby, która zbierałaby sugestie pozostałych członków zespołu. Konieczne jest, aby konsultanci tworzący biznesplan pozostawali w ciągłym kontakcie z przedsiębiorcą; chodzi o kontrolowanie, czy prace idą zgodnie z oczekiwaniami. Przygotowanie biznesplanu trwa od ok. tygodnia do kilku tygodni w zależności od wielkości inwestycji.

Jeśli biznesplan sporządzany jest dla banku, powinien być napisany w taki sposób, aby analityk kredytowy nie miał wątpliwości, że warto przyznać środki finansowe. Dokument powinien zawierać informacje o przedsięwzięciu, jego finansowaniu, kredytobiorcy, jego sytuacji finansowo-majątkowej, o ryzyku związanym z działalnością i zabezpieczeniach.

Nieco inaczej będzie wyglądał biznesplan przygotowywany dla potencjalnego inwestora, który na jego podstawie powinien móc realnie ocenić szanse oraz ryzyko związane z udostępnieniem kapitału. Musi też mieć dane do oszacowania efektywności kapitału.

Z kolei biznesplan, który jest wymagany przy staraniu się o środki unijne, przede wszystkim powinien udowadniać, że przedsiębiorstwo dysponuje odpowiednimi zasobami rzeczowymi, kadrowymi i finansowymi.

Koszt napisania biznesplanu jest zróżnicowany. Zależy od rodzaju inwestycji i stopnia szczegółowości. Zasadniczo ceny wahają się od 500 zł – 1 tys. zł w przypadku małych i prostych biznesplanów do 15 tys. zł – przy rozbudowanych, szczegółowych, dotyczących dużych inwestycji takich jak np. budowa nieruchomości czy hali produkcyjnej.[/ramka]