Często można się spotkać ze stwierdzeniem, że rodzicowi dziecka niepełnosprawnego przysługuje sześcioletni urlop wychowawczy. Taka teza jest pewnym uproszczeniem przepisów kodeksu pracy i jest prawdziwa jedynie częściowo. W świetle art. 186 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4F3E6138AB100327CF8F2C031E57ADBB?id=76037]kodeksu pracy[/link] w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem pracownik może wziąć urlop wychowawczy. Co do zasady urlop wychowawczy wynosi maksymalnie trzy lata, przy czym może być wykorzystany przez pracownika nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia. Prawdą jest, że ustawodawca potraktował szczególnie pracowników – rodziców, którzy sprawują osobistą opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym. W przypadku, gdy stan zdrowia dziecka potwierdzony orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności wymaga osobistej opieki pracownika – rodzica, pracownik może skorzystać z urlopu wychowawczego w wymiarze do trzech lat, a następnie, gdy dziecko w dalszym ciągu wymaga osobistej opieki, pracownik jest uprawniony do dodatkowego urlopu wychowawczego w wymiarze do trzech lat, z zastrzeżeniem, że należy go wykorzystać przed ukończeniem przez dziecko 18. roku życia.
Z analizy powyższych przepisów wynika, że faktycznie pracownik sprawujący osobistą opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym może skorzystać z maksymalnie sześcioletniego urlopu wychowawczego. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 186 § 1 k.p. pierwszy okres urlopu wychowawczego w maksymalnym wymiarze trzech lat można wykorzystać do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia. W konsekwencji, gdy rodzic wykorzysta jedynie część z urlopu przed czwartymi urodzinami dziecka, nie może on żądać od pracodawcy udzielenia mu pozostałej części urlopu aż do czasu ukończenia przez dziecko niepełnosprawne 18. roku życia. Niewykorzystana część urlopu przepada.
Natomiast rodzic może skorzystać z możliwości gwarantowanej mu przez przepis art. 186 § 2 k.p. i przejść na dodatkowy urlop wychowawczy w wymiarze do trzech lat. Prawo do urlopu dodatkowego przysługuje pracownikowi niezależnie od tego, czy wcześniej wykorzystał urlop wychowawczy przysługujący mu na podstawie art. 186 § 1 k.p. Pracownik może przebywać na urlopie wychowawczym do czasu ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Pracownik sam decyduje o terminie urlopu dodatkowego, nie musi także wykorzystywać urlopu wychowawczego bezpośrednio po zakończeniu wcześniejszego urlopu wychowawczego. Przy planowaniu urlopu warto wziąć pod uwagę to, że może być on wykorzystany co najwyżej w czterech częściach.
Należy pamiętać, że urlop wychowawczy udzielany jest na wniosek pracownika. W przypadku chęci skorzystania z dodatkowego urlopu wychowawczego pracownik musi wystąpić do pracodawcy ze stosownym wnioskiem o urlop, do którego należy dołączyć orzeczenie o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecka. Wniosek należy złożyć w formie pisemnej na dwa tygodnie przed rozpoczęciem okresu, w którym pracownik zamierza korzystać z tego urlopu. We wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego należy wskazać okres urlopu wychowawczego, który dotychczas został wykorzystany na dane dziecko.
[i] —oprac. zal[/i]
