[srodtytul]Większe wymiary od 1 stycznia[/srodtytul]

[b]Ponoć od 1 stycznia nowego roku obowiązują przepisy wydłużające o dwa tygodnie urlopy macierzyńskie na pierwsze dziecko. Jedna z etatowych sekretarek zarządu spółki jest właśnie na takim urlopie; upłynie on 15 stycznia 2009 r. Czy skorzysta na zmianach?[/b]

[b]Tak.[/b] Ogólna zasada jest taka, że dłuższe wymiary przysługują tym podwładnym, których potomstwo przyjdzie na świat po 31 grudnia 2008 r. Wynika tak z art. 19 noweli z 6 grudnia br. do kodeksu pracy i innych ustaw (czeka na podpis prezydenta), która wchodzi w życie właśnie 1 stycznia 2009 r. Zgodnie jednak z art. 11 noweli dobrodziejstwa takie przysługują także osobom przebywającym już 1 stycznia 2009 r. na urlopach macierzyńskich. Opisana pracownica pozostanie więc z maluchem w domu jeszcze przez kolejne dwa tygodnie, czyli do 29 stycznia.

[b]Musi złożyć prezesowi wniosek o przyznanie tych dodatkowych dwóch tygodni urlopu macierzyńskiego?[/b]

[b]Nie.[/b] Nie ma takiego obowiązku, gdyż urlopy te będą wydłużone z mocy samego prawa. Kobieta pobędzie zatem dłużej o dwa tygodnie z maluchem i o tyle później wróci też do firmy.

[b]Pracownica urodziła 5 grudnia br. jedno dziecko, ale drugie z kolei. Obecnie korzysta z 20-tygodniowego urlopu macierzyńskiego, na którym wciąż będzie 1 stycznia następnego roku. Czy urlop wydłuży się jej o dwa tygodnie? [/b]

[b]Nie.[/b] Od 1 stycznia 2009 r. wymiar urlopu macierzyńskiego nie zależy już od tego, który poród wchodzi w grę: pierwszy, drugi czy następny. Od tego dnia o długości urlopu macierzyńskiego rozstrzyga liczba potomków urodzonych podczas jednego porodu. I tak po zmianach na pojedyncze dziecko przysługuje 20 tygodni zamiast obecnych 18, na dwoje urodzonych przy jednym porodzie 31 tygodni, na troje – 33 tygodnie itd. Wychodzi zatem na to, że nie wzrośnie wymiar z tytułu urodzenia drugiego dziecka przy jednym porodzie; nadal będzie to 20 tygodni.

[b]Podwładna przebywa na zasiłku macierzyńskim na drugie dziecko od 14 sierpnia do końca grudnia br. Jaki urlop macierzyński jej przysługuje?[/b]

Nie skorzysta z nowych przepisów i to z dwóch powodów. Po pierwsze: osoby, które zakończą urlop macierzyński przed 1 stycznia 2009 r., nie dostaną większych wymiarów. Po drugie: gdyby nawet zatrudniona była na urlopie macierzyńskim 1 stycznia 2009 r., nie nabyłaby dodatkowych dwóch tygodni, gdyż korzysta z urlopu na drugie dziecko; nie został on przedłużony i w nowym roku nadal wynosi 20 tygodni, tak jak obecnie.

[srodtytul]Poród na wychowawczym daje zasiłek[/srodtytul]

[b]Mająca cały etat księgowa urodziła 10 grudnia br. drugą pociechę podczas urlopu wychowawczego wziętego na pierwszą. Teraz pobiera zasiłek macierzyński z tego tytułu przez 18 tygodni. Ile urlopu macierzyńskiego jej przysługuje w świetle nowych przepisów, czy 22 tygodnie?[/b]

[b]Nie.[/b] Poród w trakcie urlopu wychowawczego nie powoduje przerwania tego urlopu, by przejść na macierzyński. Mama nadal pozostaje na wychowawczym, pobierając jednak zasiłek macierzyński przez czas ewentualnego urlopu macierzyńskiego skróconego o dwa tygodnie.

Wynika tak z art. 29 ust. 3 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176768]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.)[/link]. W opisanej sytuacji przysługuje zatem zasiłek macierzyński przez 18 tygodni. Księgowa nie otrzyma jednak kolejnych dwóch tygodni, gdyż zmienione regulacje nie wydłużają 20-tygodniowego urlop macierzyńskiego z tytułu urodzenia drugiego dziecka. Przysługuje jej zatem zasiłek macierzyński przez 18 tygodni, tak jak dziś. Jeśli urlop wychowawczy skończy się przed owymi 18 tygodniami pobierania zasiłku, ma prawo przejść na zawieszony urlop macierzyński aż do wyczerpania okresu 20-tygodniowego.

[b]Pracownica urodzi bliźniaki 29 grudnia, będąc wtedy w trakcie urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko. Jak długo będzie otrzymywała zasiłek macierzyński? [/b]

Przez 29 tygodni (31 tygodni pomniejszone o 2 tygodnie) dostanie zasiłek macierzyński. Obecnie bowiem urlop macierzyński z tytułu porodu mnogiego wynosi 28 tygodni, bez względu na liczbę dzieci, a w trakcie urlopu wychowawczego zasiłek macierzyński na kolejne dzieci urodzone przy jednym porodzie przysługuje przez 26 tygodni.

Od 1 stycznia 2009 r. o długości urlopu macierzyńskiego rozstrzyga liczba potomków urodzonych w trakcie jednego porodu. Jeśli będzie ich dwoje, w grę wejdzie 31 tygodni, troje – 33 tygodnie, czworo – 35 tygodni, pięcioro i więcej – 37 tygodni. Jeśli urlop wychowawczy opisanej kobiety minie, zanim wyczerpie ona 31-tygodniowy zasiłek macierzyński, to przejdzie ona na uzupełniający urlop macierzyński do wyczerpania 31 tygodni.

[b]Zatrudniona 10 września 2008 r. zakończyła 18-tygodniowy urlop macierzyński z tytułu urodzenia pierwszego dziecka. Teraz odbiera urlop wychowawczy na nie i tak będzie też na przełomie roku. Czy może przerwać ten ostatni, by wziąć dodatkowe dwa tygodnie urlopu macierzyńskiego na podstawie nowych regulacji?[/b]

[b]Nie.[/b] Kobiety 1 stycznia 2009 r. na urlopie wychowawczym na pierwsze dziecko nie mają prawa do wydłużenia urlopu macierzyńskiego z tytułu jego urodzenia o dwa tygodnie. Urlop macierzyński zostanie bowiem wykorzystany na długo przed wejściem w życie nowych przepisów, czyli przed 1 stycznia przyszłego roku.

[srodtytul]Na bezpłatnym nie biegnie inny urlop[/srodtytul]

[b]Pracownica wyjechała z mężem za granicę, biorąc na ten czas urlop bezpłatny. Jest w pierwszej w życiu ciąży, a datę porodu lekarz przewidział na 23 grudnia br. Czy może liczyć na dłuższy urlop i zasiłek macierzyński?[/b]

[b]Tak.[/b] Teoretycznie przysługuje jej urlop macierzyński w zwiększonym wymiarze 20 tygodni. W praktyce odbierze jednak krótszy o 11 ostatnich dni grudnia. W trakcie urlopu bezpłatnego nie należy się z tytułu urodzenia dziecka ani urlop, ani zasiłek macierzyński. Kobieta nabywa natomiast obydwa uprawnienia 1 stycznia 2009 r., czyli pierwszego dnia po zakończeniu urlopu bezpłatnego. Skoro tak, to zyskuje też prawo do większych wymiarów. Przysługuje jej zatem 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Jego bieg liczymy jednak od 23 grudnia, jeśli rzeczywiście urodzi tego dnia. Wykorzysta więc 129 dni urlopu i zasiłku macierzyńskiego [(20 tygodni standardowego wymiaru x 7 dni) – 11 ostatnich dni grudnia przypadających na urlop bezpłatny)].

[srodtytul]Urlop dla tatusiów[/srodtytul]

[b]W maju 2009 r. pracownica urodzi trzecie dziecko, ale jedyne w trakcie porodu. Ile urlopu macierzyńskiego uzyska? Czy jej mąż będzie mógł skorzystać z tygodniowego urlopu ojcowskiego? [/b]

Skoro będzie to jej trzecie dziecko i jedyne w trakcie porodu, kobieta zachowa prawo do 20 tygodni urlopu macierzyńskiego. Nie ma jednak przeszkód, by jej małżonek wziął urlop ojcowski, dopiero w 2010 r. Urlop ten przysługuje bowiem ojcu dziecka od 1 stycznia 2010 r. Tata może go odebrać w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia potomka. Dlatego mąż musi na niego przejść w okresie styczeń – maj 2010 r., składając wcześniej stosowny wniosek.

[i]Anita Gwarek jest głównym specjalistą do spraw legislacji w Departamencie Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej

Krystyna Tymorek jest radcą prawnym w Departamencie Ubezpieczeń Społecznych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej[/i]