W razie pogorszenia się stanu zdrowia na urlop zdrowotny mogą liczyć m.in. policjanci czy sędziowie. Najliczniejszą grupą zawodową korzystającą z tego uprawnienia są jednak nauczyciele. Warto pamiętać, że urlopu dla poratowania kondycji psychofizycznej nie można traktować jak zwolnienia lekarskiego. Jest to bowiem nadzwyczajna forma urlopu. Mają do niego prawo niemal wszyscy nauczyciele, którzy posiadają odpowiedni staż pracy i są objęci Kartą nauczyciela.

[ramka][b]Ważne [/b]

Jeśli nauczyciel pracuje w szkole niepublicznej, nie ma prawa do urlopu dla poratowania zdrowia [b](wyrok Sądu Najwyższego z 10 września 1998 r., I PKN 303/98)[/b]. [/ramka]

[srodtytul]Liczą się lata w szkole[/srodtytul]

Dyrektor, aby rozpocząć procedurę udzielenia pracownikowi urlopu zdrowotnego, musi najpierw sprawdzić, czy ma on wymagany prawem siedmioletni staż pracy w szkole. Dopiero później może wystawić nauczycielowi zaświadczenie w tej sprawie na specjalnym druku. Taki dokument pozwala następnie lekarzowi badającemu nauczyciela stwierdzić, czy rzeczywiście w jego przypadku urlop zdrowotny jest konieczny. O taki urlop może się ubiegać ten, kto nie tylko przepracował siedem lat w szkole, ale jest też zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony.

[ramka][b]Ważne [/b]

Nie jest konieczne, aby nauczyciel pracował przez wymagany okres w jednej szkole. Nie musi mieć też siedmioletniego stażu na podstawie umowy na czas nieokreślony. Ważne, aby umową bezterminową o pracę był związany z pracodawcą w chwili udzielania mu urlopu.[/ramka]

Okres siedmioletniej pracy, który uzasadnia przyznanie prawa do urlopu, powinien przypadać bezpośrednio przed datą rozpoczęcia urlopu. Dyrektor, ustalając ten okres, musi wliczać do niego okresy czasowej niezdolności do pracy nauczyciela z powodu choroby, a także urlop inny niż wypoczynkowy. Te okresy nie mogą trwać łącznie dłużej niż sześć miesięcy. Jeśli jednak są dłuższe, wymagany okres pracy przedłuża się o ten okres.

[srodtytul]Po urlop do dyrektora[/srodtytul]

Wolnego dla poratowania zdrowia zawsze udziela dyrektor szkoły. Jednorazowo nie może przyznać urlopu dłuższego niż rok. Dyrektor może udzielić temu samemu nauczycielowi kolejnego urlopu dla poratowania zdrowia, ale nie wcześniej niż po upływie roku od dnia zakończenia poprzedniego. Łączny wymiar takiego urlopu w okresie całego zatrudnienia nie może przekraczać trzech lat.

Dyrektor wyraża zgodę na dni wolne na podstawie orzeczenia lekarskiego, na którym lekarz rodzinny leczący nauczyciela musi stwierdzić konieczność udzielenia wspomnianego urlopu. Zanim wyda orzeczenie, powinien skierować osobę ubiegającą się o urlop na badania diagnostyczne i specjalistyczne. To pracodawca, a nie nauczyciel ponosi koszty związane z orzekaniem o stanie zdrowia.

[ramka][b]Przykład[/b]

Nauczyciel złożył wniosek o przyznanie mu urlopu zdrowotnego. Okazało się jednak, że okres niezdolności do pracy wynosi dziewięć miesięcy. Jest więc o trzy miesiące dłuższy, niż dopuszczają to przepisy. W związku z tym pracownik, aby móc skorzystać z takiego wolnego, musi przepracować jeszcze trzy miesiące.[/ramka]

W trakcie urlopu zdrowotnego trzeba wypłacać nauczycielowi co miesiąc pensję zasadniczą oraz dodatek za wysługę lat. A także inne świadczenia pracownicze. Dyrektor szkoły ma jednak prawo żądać, aby w czasie takiej specyficznej kuracji pracownik nie podejmował innej działalności zarobkowej ani nie nawiązywał stosunku pracy z innym pracodawcą. Jeśli stwierdzi, że nauczyciel nie przestrzega tego zakazu, może odwołać go z urlopu, określając termin, w którym pracownik musi stawić się w pracy.

Podstawa prawna:– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=169946]karta nauczyciela z 26 stycznia 1982 r. (tekst jedn. DzU z 2003 r. nr 118, poz. 1112 ze zm.)[/link].

[ramka][b]Komu jeszcze przysługuje wolne na poprawę zdrowia[/b]

- sędzia – jego urlop zdrowotny nie może przekraczać sześciu miesięcy. Udziela go minister sprawiedliwości. Odmówi przyznania takiego prawa sędziemu, jeśli ten nie pełnił służby przez okres roku z powodu choroby – podstawa prawna: prawo o ustroju sądów powszechnych z 27 lipca 2001 r. (DzU nr 98, poz. 1070 ze zm.)

- prokurator – on także może skorzystać z maksymalnie sześciomiesięcznego urlopu zdrowotnego. Wniosek w tej sprawie ma złożyć prokuratorowi generalnemu. Ten nie zgodzi się na udzielenie takiego wolnego, jeśli prokurator z powodu choroby nie pełnił wcześniej przez rok służby – podstawa prawna: [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=162548]prawo o ustroju sądów powszechnych z 27 lipca 2001 r. (DzU nr 98, poz. 1070 ze zm.)[/link]- policjant (w służbie stałej)

– ma prawo do urlopu zdrowotnego w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo sześciu miesięcy. Łącznie w okresie całej służby może skorzystać z 18 miesięcy takiego urlopu – podstawa prawna: rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 7 czerwca 2002 r. w sprawie urlopów policjantów (DzU nr 81, poz. 740 ze zm.) [/ramka]

[ramka][b]Przykład[/b]

Nauczyciel skorzystał z urlopu zdrowotnego. Nie podjął wprawdzie żadnej dodatkowej pracy, jednak w czasie niewykonywania zajęć w szkole prowadził swoją firmę, którą założył na długo przed skorzystaniem z urlopu zdrowotnego. Dyrektor jego szkoły uznał, że to narusza przepisy i odwołał pracownika z urlopu. Miał do tego prawo. W [b]wyroku z 7 lipca 2005 r. (II PZP 5/05) SN[/b] stwierdził, że kontynuowanie zatrudnienia rozpoczętego przed udzieleniem nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia może być podstawą odwołania go z tego urlopu. [/ramka]