Orzekł tak WSA w Warszawie w wyroku z 24 kwietnia 2008 r. (III SA/Wa 334/08).
Spółka oferowała swoim klientom wykupienie tzw. pakietu hotelowego. W jego ramach nabywca mógł skorzystać w okresie ważności umowy z pobytu w dowolnie wybranym ośrodku wskazanym w katalogu. Wszystkie ośrodki położone były poza granicami Polski. Podatnik – jak ustaliły w trakcie kontroli organy podatkowe – błędnie przyjmował, że usługi te trzeba traktować jako związane z nieruchomością i tym samym opodatkowywać w miejscu jej położenia (czyli za granicą). Skutkiem tego było błędne wykazanie wspomnianych usług jako zwolnionych od opodatkowania. Organ podatkowy określił zatem kwotę zobowiązania podatkowego.
Spółka wniosła skargę do WSA. Sąd jednak ją oddalił. Stwierdził, że umowa zawarta między podatnikiem i nabywcą pakietu hotelowego nie precyzuje jako przedmiotu usługi ani hotelu, ani nieruchomości, na której hotel ten jest położony. Wskazuje jedynie rodzaj pokoju lub apartamentu, który w ramach wykupionego pakietu ma być nabywcy udostępniony.
Jeżeli do istotnych warunków umowy należy okres, w którym można wykorzystać kartę członkowską, oraz cena za wykupienie miejsca w pokoju czy apartamencie o określonym standardzie hotelowym, a nie sprecyzowanie miejsca pobytu, to położenie nieruchomości hotelowej nie ma dla tej umowy znaczenia.
Tym samym miejscem zakupu usługi pobytowo-hotelowej jest miejsce dokonania transakcji z nabywcą karty, a nie miejsce jego odpoczynku. Innymi słowy miejscem świadczenia usługi pobytowo-hotelowej, polegającej na wykupieniu przez klienta pakietu hotelowego, w ramach którego uprawniony jest do pobytu w ośrodku wypoczynkowym dowolnie wybranym z katalogu hoteli dostępnych w ramach tego pakietu, będzie miejsce siedziby lub stałego prowadzenia działalności usługodawcy.
Zespół Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Kwestia ustalenia miejsca opodatkowania świadczenia usług związanych z nieruchomościami była w ostatnich latach kilkakrotnie rozważana przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości.
W świetle orzeczenia ETS w sprawie C-166/05 zastrzeżenia może budzić konkluzja WSA, że regulacje dotyczące miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami stanowią „wyjątek od zasady”. Wprawdzie na taką interpretację wskazuje systematyka art. 27 ustawy o VAT, jednak ETS wskazał, że odpowiednich regulacji VI dyrektywy VAT „nie należy uznawać za wyjątek od zasady ogólnej i interpretować w sposób wąski”.
Równie kontrowersyjna jest teza WSA, że miejsce świadczenia usług hotelowych należy ustalać na podstawie zasad ogólnych, czyli według miejsca siedziby lub prowadzenia działalności przez świadczącego. Usługi hotelowe ze swej natury związane są z nieruchomością, przy czym związek ten jest na tyle bezpośredni, że uzasadniona wydaje się konkluzja, iż powinny być one opodatkowane w miejscu położenia nieruchomości.
Mimo kontrowersyjnych tez przedstawionych w uzasadnieniu wyroku, rozstrzygnięcie WSA wydaje się jednak słuszne. Wprawdzie na potrzeby statystyczne usługi będące przedmiotem sporu zostały zakwalifikowane jako hotelowe. Taka klasyfikacja, na podstawie opisu przedstawionego w uzasadnieniu wyroku, budzi pewne wątpliwości. Przede wszystkim jednak, na co zwrócił uwagę WSA, opodatkowanie usług w miejscu położenia nieruchomości wymaga bezpośredniego związku usługi z nieruchomością. Względy spójności wspólnotowego systemu VAT wymagają, jak się wydaje, aby związek ten dotyczył konkretnej nieruchomości. W rozpatrywanej sprawie nie można było powiązać świadczonej usługi z konkretną nieruchomością na etapie sprzedaży usługi.
Ze względu jednak na charakter sprawy rozpatrywanej przez WSA, która może prowadzić do kolizji między krajowymi systemami VAT różnych państw członkowskich UE, wydaje się, że wskazane byłoby, aby właśnie ETS rozstrzygnął to zagadnienie. Istnieje bowiem ryzyko, że organy podatkowe państwa, w którym usługa hotelowa będzie zrealizowana, uznają, iż polski podatnik świadczy usługę hotelową w tym kraju (ze względu na związek usługi z konkretną nieruchomością w momencie jej realizacji). Prowadziłoby to do podwójnego opodatkowania tego samego świadczenia, co jest niewątpliwie sprzeczne z zasadami wspólnotowego systemu VAT.
