Dzięki konstrukcji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością można prowadzić firmę w zasadzie bez obaw, że odpowie się za długi firmy osobistym majątkiem. Są jednak pewne wyjątki, np. niekiedy zarząd spółki odpowiada za jej zobowiązania.

Procedurę powołania do życia spółki z o.o. reguluje [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133014]kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037)[/link]. Dla wspólników cenne jest to, że w zasadzie już po dokonaniu pierwszych formalności mogą rozpocząć działalność.

Powołując spółkę z o.o., należy przede wszystkim (art. 163 k.s.h.):

- zawrzeć umowę spółki (a przy spółce jednoosobowej sporządzić tzw. akt założycielski - art. 4 § 2 k.s.h.),

- wnieść wkłady na pokrycie całego kapitału zakładowego (minimum 50 tys. zł - art. 154 § 1 k.s.h.), a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od jego wartości nominalnej - również obiecaną nadwyżkę,

- powołać organy spółki, czyli zarząd, a jeżeli wymaga tego umowa spółki lub ustawa - także radę nadzorczą lub komisję rewizyjną (obowiązek taki istnieje, gdy kapitał zakładowy jest wyższy niż 500 tys. zł, a wspólników jest więcej niż 25 - art. 213 § 2 k.s.h.),

- zarejestrować spółkę w Krajowym Rejestrze Sądowym (dopiero z tą chwilą powstaje pełnoprawna spółka z o.o. - wcześniej działa ona w szczególnej formie, jako spółka z o.o. w organizacji).

Pierwszą formalną czynnością przyszłych wspólników jest zawarcie umowy spółki. Musi być ona sporządzona w formie aktu notarialnego i powinna określać następujące cechy spółki (art. 157 k.s.h.): firmę, siedzibę, przedmiot działalności, wysokość kapitału zakładowego, to, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział (jeśli tak, powinny one być równe - art. 153 k.s.h.), oraz liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników (żaden udział nie może mieć wartości niższej niż 50 zł - art. 154 § 2 k.s.h.), czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony (spółkę można powołać np. na trzy lata lub dla realizacji określonego celu, np. budowy obiektu handlowego). Jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (tzw. aport), to dodatkowo umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu i wspólnika wnoszącego aport oraz liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów (art. 158 ust. 1 k.s.h.).

Aportem mogą być nieruchomości, rzeczy ruchome (w tym tzw. rzeczy zbiorowe, np. przedsiębiorstwo), prawa rzeczowe ograniczone (np. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu), wierzytelności (choć w tej sprawie są kontrowersje), prawa majątkowe na dobrach niematerialnych. Aportem nie może być natomiast ani świadczenie pracy lub usług, ani prawo niezbywalne (art. 14 ust. 1 k.s.h.).

Wspólnicy mogą firmę obrać dowolnie - byle pojawiły się w niej słowa "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością".

Firma może więc brzmieć np. "ABC spółka z o.o.", "Kowalski Malinowski spółka z o.o.", "Usługi zdobnicze spółka z o.o." itp.

Charakterystyczną cechą spółek kapitałowych - a więc i spółki z o.o. - jest to, że między zawarciem umowy spółki a jej powstaniem mamy do czynienia z etapem przejściowym. Samo zawarcie umowy sprawia, że powstaje tzw. spółka z o.o. w organizacji. Ma ona zdolność prawną, co oznacza, że to ona, a nie zawiązujący ją wspólnicy, jest stroną określonych praw i obowiązków. Ma też zdolność do czynności prawnych, co oznacza, że może we własnym imieniu działać zarówno w obrocie, jak i przed sądami czy urzędami (art. 11 k.s.h.). Innymi słowy, spółka w organizacji może prowadzić działalność już przed wpisaniem jej do rejestru.

Spółka w organizacji musi dać innym przedsiębiorcom sygnał, że jeszcze nie została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Czyni to, umieszczając w swojej firmie słowa "w organizacji" (art. 11 ust. 3 k.s.h.). Z reguły będzie musiała podawać takie sformułowanie na swoich pismach i w zamówieniach handlowych (art. 206 k.s.h.). Spółkę taką reprezentuje zarząd albo pełnomocnik powołany jednomyślną uchwałą wspólników. Trzeba tylko pamiętać, że w wypadku spółki jednoosobowej jej reprezentantem nie może być jedyny wspólnik (art. 162 k.s.h.). Wolno mu tylko zgłosić spółkę do rejestru przedsiębiorców.

Spółka działa "w organizacji" do momentu rejestracji w KRS. Z tą chwilą staje się pełnoprawną spółką z o.o. Za zobowiązania spółki w organizacji odpowiadają: spółka i osoby, które działały w jej imieniu (ich odpowiedzialność ustanie z chwilą zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników - art. 161 § 3 k.s.h.), a także wspólnicy, tyle że ci ostatni jedynie do wysokości niewniesionego wkładu, określonego w umowie spółki (art. 13 k.s.h.).

Uwaga! Przed wpisem do rejestru wspólnikom nie wolno rozporządzać udziałami (art. 16 k.s.h.).

Zawiązanie spółki w organizacji zarząd zgłasza do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki (art. 164 § 1 k.s.h.). Wniosek trzeba napisać na urzędowym formularzu KRS-W3.

Trzeba pamiętać, żeby wniosek o rejestrację złożyć najpóźniej pół roku od dnia zawarcia umowy. W przeciwnym razie umowa spółki przestanie istnieć (art. 169 k.s.h.).

Po zarejestrowaniu spółki w KRS zarząd powinien w ciągu dwóch tygodni złożyć we właściwym urzędzie skarbowym poświadczony przez siebie odpis umowy spółki, wskazując także sąd, który spółkę zarejestrował, datę rejestracji oraz numer KRS.

Zgłoszenie spółki z o.o. do sądu rejestrowego powinno zawierać (art. 166 k.s.h.):

- firmę, siedzibę i adres spółki oraz przedmiot jej działalności,

- wysokość kapitału zakładowego, a także - jeżeli wspólnicy wnoszą do spółki wkłady niepieniężne - wzmiankę o tym,

- określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, a jeżeli jest to spółka jednoosobowa - zaznaczenie tego wraz z imieniem, nazwiskiem (albo nazwą), siedzibą i adresem jedynego wspólnika,

- nazwiska, imiona i adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki,

- nazwiska i imiona członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (jeżeli któryś z tych organów ustanowiono),

- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,

- pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki, jeżeli umowa spółki je wskazuje.

Do zgłoszenia należy dołączyć (art. 167 k.s.h.):

- umowę spółki,

- dowód powołania organów spółki, z wyszczególnieniem ich składu osobowego (chyba że stanowi o tym sama umowa),

- poświadczone notarialnie podpisy członków zarządu (istnieje też możliwość złożenia podpisów bezpośrednio przed sądem),

- podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników (z podaniem ich imion i nazwisk lub nazw oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich),

- oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników wniesione w całości.