-W naszym zakładzie pracownicy potwierdzają swoją obecność w pracy przez odbicie karty zegarowej (czas pracy od 7.00 do 15.00). Często bywa, że kończą pracę po 16.00, 17.00, a nawet 18.00, nie mając zgody pracodawcy na nadgodziny. Jak w takiej sytuacji rozliczyć ich czas pracy? -pyta czytelniczka DF.

Zasady rozliczania czasu pracy przy stosowaniu komputerowego systemu rozliczania czasu pracy wymagają szczegółowego uregulowania w regulaminie pracy. Art.104 k.p. nakłada na pracodawcę zatrudniającego powyżej 20 osób obowiązek ustanowienia takiego regulaminu. Jednym z jego elementów jest -zgodnie z art.1041§1 pkt 1 k.p. - ustalenie warunków przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu. Zastosowanie komputerowego systemu ewidencji czasu pracy nie jest uregulowane żadnym odrębnym przepisem. Zatem to sam pracodawca musi określić zasady jego stosowania.

U czytelniczki sytuacja jest dość szczególna. Pracodawca wprowadzając komputerowy system rejestracji czasu pracy i nie określając zasad korzystania z tego systemu (a z pytania nie wynika, aby system taki wprowadził), zobowiązał się zaliczać czas pracy zarejestrowany przez system. Przy rozwiązywaniu tego problemu należy zbadać, czy:

-zadania postawione przed pracownikami dają możliwość wykonania ich w normalnym czasie pracy,

-zaistniały okoliczności wskazane w art. 151 k.p., tj. konieczność prowadzenia akcji ratowniczej lub inne szczególne (wyjątkowe) potrzeby pracodawcy.

Jeżeli żadna z tych okoliczności nie wystąpiła, to należy przyjąć, że pracownicy przepracowali normalny czas pracy bez nadgodzin. Oczywiście zatrudnieni mogą wystąpić do inspektora pracy lub sądu pracy o rozliczenie godzin nadliczbowych. Wówczas pracodawca musi wykazać, że pracownicy nadużyli istniejącego systemu rejestracji czasu pracy i bez uzasadnienia przebywali na terenie zakładu dłużej, aby móc korzystać z czasu wolnego w innym dniu bądź domagać się zapłaty za godziny nadliczbowe.

W tych okolicznościach szef koniecznie musi przyjąć doraźne rozwiązanie, a w przyszłości bezwzględnie wprowadzić szczegółowe zasady korzystania z komputerowego systemu rejestracji czasu pracy. Przykładowe rozwiązanie podpowiada praktyka. Przybycie do pracy musi być odnotowane między 7.00 a 7.30, natomiast wyjście - między 15.00 a 15.30. Praca poza tymi godzinami wymaga wcześniejszego pisemnego polecenia pracodawcy. W przeciwnym razie czas pracy zarejestrowany w systemie nie jest zaliczany. Czas pracy jest rozliczany w ustalonym okresie. Jeżeli pracownik w nim nie wykorzysta ewentualnych nadgodzin zarejestrowanych przez system w granicach normalnego czasu pracy, to zapas zostaje wyzerowany. Nie spełnia bowiem przesłanek czasu pracy w godzinach nadliczbowych opisanych wart. 151 k.p.

Autorka współpracuje z Serwisem Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, ABC Walters Kluwer Polska