Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, aby pracodawca mógł odwołać pracownika z urlopu bezpłatnego, muszą łącznie zachodzić następujące przesłanki (art. 174 § 3 i 4 k.p.):
- urlop ten musi być udzielony na okres dłuższy (choćby o jeden dzień) niż 3 miesiące (czyli zakazane jest odwołanie z urlopu bezpłatnego udzielonego na 3 miesiące lub krócej),
- w oświadczeniu pracodawcy o udzieleniu pauzy bezpłatnej powinna znaleźć się klauzula o dopuszczalności odwołania pracownika z tego urlopu, niewyrażenie zaś na nią zgody przez zatrudnionego, może powstrzymać szefa przed jego udzieleniem (odwołanie z urlopu bezpłatnego w razie braku takiego postanowienia będzie skuteczne pod warunkiem, że zatrudniony wyrazi na to zgodę, najlepiej dla celów dowodowych na piśmie),
- odwołanie może nastąpić tylko z ważnych przyczyn, tj. analogicznie do art. 167 § 1 k.p. z powodu ważnych okoliczności wymagających obecności pracownika w zakładzie pracy, a których nie można było przewidzieć w chwili rozpoczęcia urlopu (strony mogą też pisemnie umówić się, jakie przyczyny będą stanowić powód odwołania). Odwołanie z urlopu bezpłatnego może nastąpić przed upływem 3 miesięcy.
W sytuacji, w której pracodawca odwołał etatowca w sposób sprzeczny kodeksem pracy lub uzgodnieniami stron, ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie odpowiednio stosowanych regulacji kodeksu cywilnego, w szczególności art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p.
Odwołany z urlopu bezpłatnego musi wrócić do pracy. Odmowa będzie jednoznaczna z naruszeniem przez niego podstawowych obowiązków pracowniczych, chyba że była spowodowana czynnikami niezależnymi od etatowca, co musiałby jednak udowodnić. Przełożony nie może odmówić zatrudnienia odwołanego z tego urlopu. Gdyby jednak tak się stało, zatrudnionemu przysługuje roszczenie o dopuszczenie do pracy (i o wypłatę wynagrodzenia za czas gotowości do jej świadczenia – art. 22 § 1 i art. 81 § 1 k.p.). —Anna Borysewicz, adwokat
podstawa prawna: art. 22 § 1, art. 81 § 1, art. 167 § 1 oraz art. 174 § 1, § 3 i 4 ustawy z 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1666 ze zm.)
podstawa prawna: art. 471 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 380 ze zm.) w zw. z art. 300 k.p.
8.11.2016 r.
Warunek, od którego spełnienia przez pracownicę Karina Igrekowska uzależnia uwzględnienie jej wniosku o urlop bezpłatny, jest niezgodny z k.p. Okres urlopu (od 1 grudnia 2016 r. do 15 stycznia 2017 r.) jest bowiem krótszy niż 3 miesiące. Klauzula o dopuszczalności odwołania z urlopu bezpłatnego byłaby zgodna z k.p. tylko w sytuacji, gdyby termin urlopu bezpłatnego podany przez pracownicę był dłuższy niż 3 miesiące (choćby o jeden dzień).
