Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku C-277/ 08 z 10 września 2009 r. zapewnił choremu pracownikowi z Hiszpanii prawo do urlopu. Podstawą rozstrzygnięcia była dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 4 listopada 2003 r. o niektórych aspektach organizacji czasu pracy.
W czym problem
Hiszpański pracownik złożył wniosek o urlop. Pracodawca go zaakceptował i wpisał do planu urlopów. Pech chciał, że kilka dni przed wypoczynkiem pracownik uległ wypadkowi. Przebywał na zwolnieniu lekarskim, więc nie wykorzystał zaplanowanego urlopu. Po powrocie do zdrowia złożył nowy wniosek o urlop, ale pracodawca go odrzucił bez uzasadnienia. Przepisy hiszpańskie nie regulowały takiej sytuacji, więc niezadowolony pracownik odwołał się do sądu.
Co orzekły sądy
Sąd hiszpański miał wątpliwości, czy pracodawca postąpił właściwie. W szczególności czy jego postępowanie było zgodne z zasadami wynikającymi z dyrektywy 2003/88/WE.
Trybunał Sprawiedliwości skrytykował działanie hiszpańskiego pracodawcy, który niesłusznie pozbawił pracownika urlopu. Trybunał uznał, że podwładny, który miał zaplanowany urlop, ale przed jego rozpoczęciem się rozchorował, musi mieć zapewnioną możliwość skorzystania z tego uprawnienia w innym terminie, niepokrywającym się ze zwolnieniem chorobowym.
Trybunał podkreślił, że każdy pracownik ma prawo do corocznego płatnego urlopu w wymiarze co najmniej czterech tygodni. To zasada wspólnotowego prawa socjalnego o szczególnym znaczeniu. Zapewnia ona pracownikowi odpoczynek i czas wolny. Tymczasem zwolnienie chorobowe ma inne cele, bo jest ono udzielane, aby umożliwić choremu powrót do zdrowia. Dlatego – zdaniem Trybunału – jeśli pracownik nie chce korzystać z urlopu w trakcie zwolnienia chorobowego, urlop powinien być mu udzielony w innym terminie.
Komentarz autora
Tomasz Sancewicz, radca prawny, Senior Associate, Kancelaria CMS
Jak to wpływa na nasze prawo
Polski kodeks pracy wskazuje, że pracownik, który nie może rozpocząć urlopu z powodu choroby, musi otrzymać go w późniejszym terminie. Taka sama regulacja przewidziana jest na wypadek, gdy zatrudniony rozchorował się już w trakcie wypoczynku. Pracodawca musi wtedy udzielić niewykorzystanej części urlopu w terminie późniejszym. W obu przypadkach niewykorzystany urlop powinien być udzielony nie później niż do 30 września następnego roku kalendarzowego. W świetle wyroku TSUE można jednoznacznie stwierdzić, że polskie przepisy są w tym zakresie zgodne z przepisami unijnymi.
Prawo pracownika do wypoczynku zagwarantowane jest w kodeksie pracy i Konstytucji. Nasza regulacja wyraźnie rozróżnia cel urlopu, którym jest wypoczynek od celu zwolnienia chorobowego, jakim jest powrót do zdrowia. Z oczywistych względów choroba wyłącza możliwość korzystania z urlopu zgodnie z jego przeznaczeniem. Dlatego też polskie sądy idą dalej i uznają, że niedopuszczalne jest udzielenie urlopu w okresie choroby, nawet wówczas, gdyby sam pracownik wyrażał na to zgodę (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 24 lutego 2015 r., II PK 84/14).
