Po wejściu w życie nowelizacji kodeksu pracy łączenie pracy (maksymalnie na pół etatu) z urlopem rodzicielskim jest dla pracownika bardziej opłacalne. Przepisy premiują bowiem za to podwładnego przedłużeniem urlopu rodzicielskiego. Podczas tego przedłużenia etatowiec nadal może świadczyć pracę albo korzystać tylko z urlopu rodzicielskiego. Jeżeli zdecyduje się pracować, a przełożony się nie sprzeciwi, przedłużenie będzie jeszcze dłuższe (art. 1821f k.p.).

Praca na część etatu

Maksymalny wymiar czasu pracy u pracodawcy udzielającego urlopu rodzicielskiego to pół etatu (art. 1821e § 1 k.p.). Mamy więc do czynienia z osobą zatrudnioną na cały etat, ale świadczącą pracę na pół etatu. Oznacza to, że takiego podwładnego nie dotyczą wszystkie reguły odnoszące się do niepełnoetatowców >patrz ramka. Znajdą jednak do niego zastosowanie przepisy przewidujące uprawnienia uzależnione od czasu wykonywania pracy w danym dniu.

Zatem pracownica karmiąca dziecko piersią i świadcząca pracę krócej niż cztery godziny dziennie nie będzie mogła korzystać z przerwy na karmienie. Jeżeli czas jej pracy nie przekroczy w danym dniu sześciu godzin, przysługiwać jej będzie jedna przerwa na karmienie. Po przekroczeniu sześciu godzin należą się dwie przerwy (art. 187 § 1 i 2 k.p).

Gdy czas pracy wynosi co najmniej sześć godzin dziennie, pracownik ma prawo do 15 minut przerwy wliczanej do czasu pracy (art. 154 k.p.). Zatem praca trwająca równo sześć godzin oznacza prawo zarówno do 15 minut przerwy śniadaniowej, jak i do jednej przerwy na karmienie.

Pracownica może pracować sześć czy osiem godzin dziennie, jednocześnie korzystając z urlopu rodzicielskiego. Rozkład czasu pracy może być bowiem dowolny, byleby odpowiadał ustalonemu wymiarowi etatu.

Przykład

Podczas urlopu rodzicielskiego kobieta pracuje na pół etatu. Wnioskuje o wykonywanie pracy 2 x 8 godzin i 1 x 4 godziny. Taki układ, prawidłowy zresztą, wynika z dyspozycyjności innych osób opiekujących się dzieckiem oraz z ograniczenia czasu przejazdu podwładnej do pracy.

Wymiar wakacji

Niekiedy firmy automatycznie zmniejszają wymiar urlopu wypoczynkowego osobom, które łączą urlop rodzicielski z pracą. Traktują wówczas podwładnego jak zwykłego niepełnoetatowca. To jednak błąd.

W takiej sytuacji pracownik przebywa bowiem na urlopie rodzicielskim, a taki urlop nie pomniejsza wymiaru urlopu wypoczynkowego. Do celów obliczania wymiaru urlopu wypoczynkowego urlop rodzicielski, tak jak macierzyński, ojcowski czy przebywanie na zwolnieniu lekarskim, traktuje się jak wykonywanie pracy. Za te okresy podwładny ma prawo do pełnego wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Oznacza to, że osoba łącząca korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu ma prawo do pełnej liczby dni wypoczynku.

Przykład

Kobieta z dziesięcioletnim stażem, zatrudniona na cały etat, łączy urlop rodzicielski z pracą na pół etatu. Pracuje pięć dni w tygodniu po cztery godziny. Ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego na rok, podczas gdy podwładny zatrudniony na pół etatu korzysta z 13 dni urlopu na rok. Rozkładając te 26 dni urlopu (1 dzień urlopu = 8 godzin) na dni pracy po 4 godziny otrzymujemy 52 dni nieobecności w pracy ze względu na korzystanie z urlopu.

Udzielenie takiemu pracownikowi urlopu wypoczynkowego na zasadach niepełnoetatowca doprowadziłoby do sytuacji, że osoba przebywająca na urlopie rodzicielskim bez łączenia z pracą korzystałaby z urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze, a przy łączeniu go z pracą – w wymiarze zmniejszonym. Takie „ukaranie" byłoby bezpodstawnym nierównym traktowaniem.

Niższy etat w umowie

Powyższe wyjaśnienia dotyczą sytuacji pracownika zatrudnionego na cały etat i wykonującego pracę u pracodawcy udzielającego urlopu rodzicielskiego. W praktyce zdarzają się jednak sytuacje udzielania urlopu rodzicielskiego pracownikom zatrudnionym na część etatu i łączenia przez nich pracy w jeszcze niższym wymiarze z korzystaniem z urlopu. Wówczas wymiary urlopu wypoczynkowego i dni na opiekę są proporcjonalne do wymiaru etatu wynikającego z umowy o pracę.

Przykład

Pracownica z dziesięcioletnim stażem, zatrudniona na pół etatu, przebywa na urlopie rodzicielskim. Łączy urlop rodzicielski z pracą na 1/4 etatu. Ma prawo do 13 dni urlopu wypoczynkowego na rok (26 x 1/2), podczas gdy podwładny zatrudniony na 1/4 etatu korzysta z siedmiu dni urlopu na rok (26 x 1/4).

Praca w innej firmie

Powyższa analiza dotyczy pracownika wykonującego w czasie urlopu rodzicielskiego pracę u pracodawcy, który tego urlopu udzielił. W praktyce podwładni podczas urlopu rodzicielskiego podejmują niekiedy pracę na część etatu w innych firmach. Wówczas należy ich traktować jak zwykłych pracowników niepełnoetatowych.

Przykład

Pracownica z dziesięcioletnim stażem przebywająca na urlopie rodzicielskim podjęła pracę na 1/4 etatu u innego pracodawcy niż ten, który udzielił urlopu rodzicielskiego. Ma prawo do siedmiu dni urlopu wypoczynkowego rocznie (26 x 1/4).

Bez dodatkowych obowiązków

Wobec pracownika, który jest zatrudniony na cały etat, ale podczas urlopu rodzicielskiego pracuje na część etatu, pracodawca nie ma obowiązków takich jak wobec niepełnoetatowców, tj.:

- nie musi go informować o możliwości zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy (art. 942 k.p.),

- nie podpisuje aneksu do umowy o pracę wprowadzającego dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad pół etatu, których przekroczenie uprawnia pracownika do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 5 k.p.).

Takiemu pracownikowi przełożony nie powinien zlecać godzin nadliczbowych ze względu na swoje szczególne potrzeby (art. 151 § 1 pkt 2 k.p.), gdyż uniemożliwiałoby to korzystanie przez niego z urlopu rodzicielskiego. Niewykluczone jest jednak polecenie pracy w nadgodzinach w razie konieczności akcji ratowniczej.

Opieka bez zmniejszania

Do pracownika łączącego urlop rodzicielski z pracą u pracodawcy udzielającego urlopu rodzicielskiego nie należy też stosować proporcjonalnego ograniczenia zwolnienia na dziecko na godziny, o którym mowa w art. 188 § 3 k.p. Ograniczenie to dotyczy bowiem zatrudnionych na niepełny etat, podczas gdy pracownik jest zatrudniony na cały etat, lecz jedynie wykonuje pracę na pół etatu ze względu na korzystanie z urlopu rodzicielskiego. Urlop rodzicielski nie zmniejsza wymiaru godzin na opiekę nad dzieckiem.