Fundusze unijne dla przedsiębiorców z województwa lubelskiego

Szczegółowy opis osi priorytetowych, albo inaczej uszczegółowienie, to podstawowy dokument, z jakim musi się zapoznać każdy przedsiębiorca planujący pozyskać unijne dofinansowanie. Pokazuje on, na jakiego rodzaju projekty (inwestycje) przewidziane jest wsparcie, kto ma prawo się o nie ubiegać, jak i może precyzować, jaka jest dopuszczalna (minimalna i/lub maksymalna) wartość inwestycji.

Zatem jakiego rodzaju przedsięwzięcia będą dofinansowane w województwie lubelskim? Koncentrując się wyłącznie na tych, gdzie przedsiębiorcy mogą bezpośrednio ubiegać się o pomoc, można powiedzieć, że gama instrumentów jest naprawdę szeroka. Od typowych działań badawczo-rozwojowych, poprzez ochronę własnych wynalazków, wdrażanie wyników takich prac, po międzynarodową ekspansję. Nie brakuje także działań służących poprawie efektywności energetycznej oraz przestawianiu się na bardziej ekologiczne źródła zasilania.

Badania celowe

Pod numerem 1.2 w programie województwa lubelskiego kryje się tzw. działanie „Badania celowe". Przedsiębiorcy, w szczególności ci z sektora MSP, będą mogli liczyć na dofinansowanie projektów polegających na opracowaniu nowych produktów, usług lub procesów albo wprowadzaniu znaczących ulepszeń do tych już istniejących i oferowanych. Oznacza to, że wsparciem zostaną objęte koszty przeprowadzenia badań przemysłowych oraz eksperymentalnych prac rozwojowych. A pod tym hasłem kryje się możliwość otrzymania refundacji części wydatków poniesionych np. na zakup (dzierżawę, leasing, koszt amortyzacji): aparatury, sprzętu, budynków i gruntów (w zakresie i przez okres, w jakim są one wykorzystywane na potrzeby projektu). Do tego, jako tzw. kwalifikowane, dochodzą koszty personelu zaangażowanego w projekt, badań, wartości niematerialnych i prawnych, ekspertyz czy wreszcie niezbędnych analiz.

Ponieważ przewidziana pomoc ma mieć charakter kompleksowy, obejmie również finansowanie linii pilotażowych oraz działania w zakresie wczesnej tzw. walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji (ale już bez uruchomienia i rozpoczęcia produkcji masowej).

O dofinansowanie z tej części programu mają prawo ubiegać się m.in. mikro-, mali i średni przedsiębiorcy z całej Polski. Warunkiem jest jednak lokalizacja całej inwestycji w województwie lubelskim. Ponadto wszystkie prowadzone prace badawcze lub rozwojowe muszą wpisywać się w regionalną strategię innowacji przygotowaną na potrzeby województwa, w tym pozostawać w zgodzie z tzw. inteligentnymi specjalizacjami.

A na jakie dofinansowanie mogą liczyć przedsiębiorcy? Zgodnie z kryteriami przyjętymi dla działania 1.2, minimalna wartość dotacji to 20 tys. zł, a maksymalna trzy mln zł. Przy tym obowiązują limity dotyczące tzw. intensywności wsparcia. Wynoszą one w przypadku badań przemysłowych 80 proc. dla mikro- i małych firm, 75 proc. w przypadku średnich przedsiębiorców i 65 proc. dla dużych. Natomiast, jeżeli zasadniczym elementem projektu jest prowadzenie prac rozwojowych, to wtedy maksymalna intensywność wsparcia kształtuje się odpowiednio na poziomach: 60 proc., 50 proc. i 40 proc.

Program regionalny daje szansę także tym przedsiębiorcom, którzy właśnie w prowadzeniu badań i prac rozwojowych upatrują szansy swojego rozwoju. Przy tym nie tyle chodzi tu o rozwijanie własnych produktów, co oferowanie dobrej infrastruktury i kadry innym przedsiębiorcom w celu doskonalenia ich wyrobów lub usług. Innymi słowy działanie 1.3 „Infrastruktura badawczo-rozwojowa w przedsiębiorstwach" daje szansę wejścia na rynek usług związanych z prowadzeniem takich prac.

Infrastruktura B+R

Zgodnie z opisem tego działania, wsparciem objęte zostaną przedsięwzięcia realizowane na terenie województwa lubelskiego i polegające na stworzeniu lub rozwoju istniejącego zaplecza badawczo-rozwojowego, w szczególności poprzez zakup środków trwałych: aparatury i urządzeń laboratoryjnych oraz wartości niematerialnych i prawnych, na bazie których planowane jest prowadzenie działalności B+R.

Istotne jest to, że przedsiębiorca ubiegający się o taką pomoc, już na etapie składania wniosku musi mieć pomysł na wykorzystanie infrastruktury. Warunkiem uzyskania dotacji jest bowiem przedstawienie planów dotyczących prac B+R, których realizacji będzie służyło dofinansowanie infrastruktury oraz opisu ich zastosowań w gospodarce.

W przypadku tej części programu mikro- i mali przedsiębiorcy mają prawo oczekiwać dofinansowania na poziomie 70 proc, średni 60 proc., a duzi połowy tzw. kosztów kwalifikowanych. Przy tym istnieją także wyraźne granice: minimalna kwota wsparcia to 50 tys. zł, a maksymalna 3 mln zł.

Bon na patent i na doradztwo

Głównym celem działania o numerze 1.5 „Bon na patent" jest wsparcie przedsiębiorców w procesie ubiegania się o ochronę patentową dla uzyskanych przez nich wyników badań naukowych lub prac rozwojowych. Założenie jest bardzo proste. Skoro przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o pieniądze na prowadzenie działalności badawczo-rozwojowej, której efektem powinno być wdrożenie ich wyników do praktyki życia gospodarczego, to warto ich także wspomóc na etapie ubiegania się o ochronę ich wynalazków.

I właśnie ta część programu przewiduje wsparcie na pokrycie kosztów związanych z przygotowaniem i dokonaniem zgłoszenia patentowego wynalazku. Także w tym wypadku istnieje jednak ważne ograniczenie. Chodzi o wynalazki z zakresu inteligentnych specjalizacji regionu (biogospodarka, medycyna i zdrowie, energetyka niskoemisyjna, informatyka i automatyka).

Z kolei działanie 3.5 „Bon na doradztwo" przewiduje bezgotówkowe wsparcie dla firm. Jego celem jest wzrost konkurencyjności oraz podniesienie jakości i efektywności zarządzania firmami poprzez ułatwienie im dostępu do wysokiej jakości zewnętrznych usług doradczych. Jak to będzie działać? Przedsiębiorca będzie mógł wybrać z listy wyspecjalizowaną instytucję (firmę) doradczą i skorzystać z usługi np. w zakresie:

- prawa własności intelektualnej,

- zarządzania wzornictwem przemysłowym,

- prawa zamówień publicznych,

- optymalizacji kosztów prowadzenia działalności gospodarczej,

- procesów związanych z przekształcaniem spółek,

- jakości.

Konstrukcja bonu jest taka, że firma będzie zobowiązana sfinansować połowę kosztu takiej usługi, a pozostała część zostanie usługodawcy zwrócona przez instytucję udzielającą wsparcia (przedsiębiorca nie dostaje fizycznie pieniędzy). Istnieją oczywiście ograniczenia. W przypadku tego działania minimalna wartość tzw. kosztów kwalifikowanych to 10 tys. zł, maksymalna zaś nie może przekroczyć 60 tys. zł.

Większa konkurencyjność

Omówione działania nie wyczerpują możliwości stojących przed firmami. W szczególności bardzo istotne może być dla nich wsparcie przewidziane w działaniu 3.7 „Wzrost konkurencyjności". To dzięki niemu współfinansowane będą prace inwestycyjne przyczyniające się do rozbudowy firmy, zwiększenia jej mocy produkcyjnych, wdrożenia zaawansowanych procesów produkcyjnych, wprowadzenia na rynek nowych lub udoskonalonych wyrobów lub usług.

Jak można przeczytać w uszczegółowieniu programu, w przypadku części 3.7 w szczególności wspierane będą następujące rodzaje projektów:

- inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane ze zwiększeniem zdolności produkcyjnej/usługowej istniejącego przedsiębiorstwa,

- dywersyfikacja działalności przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie produktów/usług uprzednio nieoferowanych,

- stworzenie/doposażenie infrastruktury przedsiębiorstw w celu wprowadzenia zasadniczej zmiany procesu produkcyjnego oraz nowych lub ulepszonych produktów/usług,

- zastosowanie nowoczesnych technologii – rozwój produktów i usług opartych na technologiach informatycznych i komunikacyjnych (np. optymalizacja procesów zarządzania przedsiębiorstwem, współpraca pomiędzy przedsiębiorcami poprzez nowe rozwiązania informatyczne),

- wsparcie działań inwestycyjnych związanych z rozszerzeniem działalności eksportowej np. zakup linii produkcyjnych dostosowanych do potrzeb nowego rynku zbytu,

- wdrażanie w przedsiębiorstwach wyników badań naukowych i rozwojowych oraz innowacyjnych rozwiązań poprzez wsparcie działań związanych z nabyciem praw do własności intelektualnej oraz działań mających na celu stymulowanie dostosowania istniejących aktywów firmy do potrzeb wdrożenia nowego procesu, produktu bądź usługi, a także pobudzanie innowacji marketingowej i organizacyjnej.

Przygotowując projekt, w szczególności jego finansową część, przedsiębiorcy muszą pamiętać, że minimalna dopuszczalna wartość tzw. kosztów kwalifikowanych to 50 tys. zł, a maksymalna 10 mln zł. Przy intensywności wsparcia: 70 proc. dla mikro- i małych firm oraz 60 proc. dla średnich przedsiębiorców, udzielane dofinansowanie musi mieścić się w granicach: 30 tys. zł – 2 mln zł.

Zielona energia

Wreszcie przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z działania 4.2 „Produkcja energii OZE w przedsiębiorstwach". Zgodnie z nazwą ma się przyczynić do powszechniejszego wykorzystywania m.in. energii słonecznej, wiatrowej, geotermalnej, przyczyniając się tym samym do ochrony powietrza. Firmy będą także mogły zainwestować w budowę instalacji do produkcji biokomponentów i biopaliw tzw. drugiej i trzeciej generacji.

Z kolei w ramach części 5.1 „Poprawa efektywności energetycznej przedsiębiorstw" firmy będą mogły uzyskać dofinansowanie na realizację kompleksowych projektów przyczyniających się do mniejszego zużycia energii elektrycznej i cieplnej, w tym także przestawiania się na bardziej ekologiczne jej źródła (termomodernizacja budynków, wdrażanie technologii odzysku energii oraz systemów zarządzania energią, wprowadzanie energooszczędnych technologii produkcji, budowa i przebudowa instalacji OZE, przebudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie itp.).

Warunkiem ubiegania się o wsparcie jest przeprowadzenie audytu energetycznego. To z niego muszą wypływać zalecenia, jak i dokument musi pokazywać, jakie efekty przyniesie wdrożenie zaproponowanych w nim działań.

Międzynarodowa ekspansja

Przedsiębiorcy, którzy przygotują strategię (plan) rozwoju i będzie z niej wynikać opłacalność podjęcia ekspansji międzynarodowej, staną przed szansą pozyskania dofinansowania na realizację projektów związanych ze zdobywaniem nowych rynków. W szczególności będą mogli prezentować swoją firmę i jej ofertę w trakcie międzynarodowych wystaw i targów oraz uczestniczyć w misjach gospodarczych. To wszystko przewiduje działanie 3.6 „Marketing gospodarczy". Zgodnie z przyjętymi dla niego wytycznymi dofinansowanie będzie pokrywać do 80 proc. wydatków uznanych za kwalifikowane. Przy tym ich minimalna wartość została ustalona na poziomie 20 tys. zł, a maksymalna nie będzie mogła przekroczyć 100 tys. zł.

Tereny inwestycyjne

Program regionalny województwa lubelskiego przewiduje także szereg innych działań, z których pośrednio wspierane będą firmy i szeroko rozumiana przedsiębiorczość. Nawet wówczas, gdy sami przedsiębiorcy nie będą mogli składać wniosków o dofinansowanie albo nie będą mogli tego robić samodzielnie. Tak może być np. w przypadku projektów badawczo-rozwojowych realizowanych przez jednostki naukowe. Ważnym partnerem dla tych ostatnich będą jednak firmy, które powinny wdrażać wyniki takich prac.

Podobnie może być z działaniem 3.1 „Tereny inwestycyjne". Środki, jakie zarezerwowano na jego realizację, mają wspierać przedsięwzięcia w zakresie organizacji terenów inwestycyjnych, m.in. na obszarach powojskowych, poprzemysłowych, pokolejowych i popegeerowskich oraz ich kompleksowego zagospodarowania. Dzięki wspieranym projektom zwiększy się wyposażenie regionu w infrastrukturę sprzyjającą rozwijaniu działalności gospodarczej oraz lokowaniu inwestycji. Kompleksowo wyposażone tereny inwestycyjne stworzą dogodne warunki rozwoju przedsiębiorczości, w tym rozwoju MSP. Także tych lubelskich firm, które już działają na rynku, ale chciałyby się dalej rozwijać.