Omawiane sprawy zostały określone w art. 505
1
k.p.c.. Są to m.in. sprawy związane z roszczeniami wynikającymi z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 10 tys. zł. W sprawach dotyczących roszczeń wynikających z rękojmi, gwarancji jakości lub sprzedaży konsumenckiej bierze się pod uwagę wartość przedmiotu umowy, a nie wartość przedmiotu sporu. Oznacza to, że jeżeli sprzedawana rzecz miała wartość wyższą niż 10 tys. zł, a roszczenia związane z rękojmią są niższe, to sprawa nie kwalifikuje się do postępowania uproszczonego. Ostatni w tym kontekście rodzaj spraw dotyczy zapłaty czynszu i innych opłat za mieszkania obciążających najemcę oraz opłat za lokale w spółdzielniach, bez względu na wartość przedmiotu sporu.
We wszystkich tych sprawach pozew może być przygotowany wyłącznie na formularzu (dostępny m.in. na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości). Ma on na celu uporządkowanie wszystkich powoływanych twierdzeń i dowodów. Na podobnej zasadzie – jedynie na formularzach w postępowaniu uproszczonym powinny być sporządzane: odpowiedź na pozew, sprzeciw od wyroku zaocznego oraz inne pisma zawierające wnioski dowodowe. Kiedy pozew nie zostanie wniesiony na formularzu, sąd go zwróci. Jednak w sytuacji odwrotnej, gdy nie ma obowiązku sformułowania pozwu na formularzu, a przedsiębiorca to zrobi – pozew nie zostanie zwrócony, a sprawa zostanie rozpatrzona we właściwym trybie.
Niezależnie od postępowania uproszczonego pozew na formularzu musi być sporządzony także w sprawach z umów o świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych, przewozu osób i bagażu w komunikacji masowej, dostarczania energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego, dostarczania wody i odprowadzania ścieków, wywozu nieczystości i dostarczania energii cieplnej. Trzeba uważać, żeby zostały spełnione ich wymogi formalne. Przy wypełnianiu formularzy trzeba uważać, aby np. w jednej rubryce na dowód został powołany tylko jeden dowód (a nie dwa lub trzy), precyzyjnie powiązany z okolicznością, którą ma wykazać.
W postępowaniu uproszczonym niedopuszczalna jest zmiana powództwa, czyli trzeba od razu zdecydować, jaka kwota ma być dochodzona od drugiej strony. Oznacza to, że jeżeli w trakcie postępowania pojawią się jakieś nowe podstawy np. do rozszerzenia powództwa, nie będzie to możliwe. Niemożliwe też są przekształcenia podmiotowe powództwa. Zawsze też, gdy sąd uzna za stosowne, może przekazać ją do rozpatrzenia w postępowaniu zwyczajnym, gdy sprawa jest skomplikowana.
Osobna sprawa to apelacja w postępowaniu uproszczonym. Może zostać ona oparta jedynie na zarzutach naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania. To pierwsze dotyczy błędnej wykładni przez sąd jakiegoś przepisu. Na przykład spór dotyczy czynszu z najmu i sąd błędnie ocenia jakiś przepis kodeksu cywilnego stanowiący podstawę prawną rozstrzygnięcia. To drugie dotyczy uchybień proceduralnych. Sąd drugiej instancji nie przeprowadza postępowania dowodowego, z wyjątkiem dowodów ?z dokumentów.
